ΑΣΤΥΑΝΑΚΤΑΣ

Γιος του Έκτορα και της Ανδρομάχης, αποκαλούνταν από τον πατέρα του Σκαμάνδριος από το όνομα του ποταμού της Τροίας (ήταν συνηθισμένο ήρωες να σχετίζονται με ποταμούς που δίνουν ζωή) και Αστυάνακτας από τον λαό προς τιμή και από ευγνωμοσύνη προς τον Έκτορα. Τη διπλή ονοματοθεσία του παιδιού συζητά ο Πλάτων στον διάλογο Κρατύλος (392d-393b), που αποτελεί την πρώτη απόπειρα στην ιστορία της δυτικής σκέψης να αντιμετωπισθεί φιλοσοφικά η προβληματική της γλώσσας.

Σε μια πολύ τρυφερή οικογενειακή στιγμή, γεμάτη από συγκρατημένη δραματικότητα, στη συναντηση της μητέρας του με τον πατέρα του, κλαίει γιατί τρομάζει από την περικεφαλαία του Έκτορα, ησυχάζει όταν εκείνος τη βγάζει και τότε μόνο πηγαίνει στην αγκαλιά του (Z 400-405, 466-484). (Εικ. 79, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93) Μετά την άλωση της Τροίας, ο Οδυσσέας σκότωσε το παιδί (Ιλίου πέρσις) ή έπεισε τους Έλληνες ότι το παιδί πρέπει να πεθάνει, ώστε να μην μείνει σπόρος τρωαδίτικος κανένας. (Εικ. 99)

Στην τραγωδία Τρωάδες του Ευριπίδη, ο Ταλθύβιος φέρνει την αναγγελία της απόφασης στην Ανδρομάχη. Όταν οι Έλληνες πέταξαν το παιδί από το τείχος, η μητέρα του ήταν ήδη στα καράβια στον δρόμο της σκλαβιάς της. Η μάνα παρήγγειλε το έργο της ταφής του παιδιού της να το αναλάβει η γιαγιά του, η Εκάβη (Ευρ., Τρ. 1118-1225)

Άλλοτε, η απόφαση για τον θάνατο του Αστυάνακτα αποδίδεται αποκλειστικά στον Νεοπτόλεμο που άρπαξε το παιδί από το πόδι και το εκσφενδόνισε (Ιλιάς Μικρά· πρβ. Παυσ. 10.25.9). Στην εικονογραφία εμφανίζεται να σκοτώνει με το νεκρό σώμα του Αστυάνακτα τον παππού του Πρίαμο. (Εικ. 32, 34, 35, 36, 37, 38, 39)

Με τον θάνατο του Αστυάνακτα συντελείται η γενοκτονία των Τρώων. (Εικ. 102) Μεταγενέστερες παραδόσεις τον θέλουν ζωντανό και, μεγαλώνοντας, να ιδρύει τη νέα Τροία.