ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
- Saussure,. F. de 1979. Mαθήματα Γενικής Γλωσσολογίας
- Χριστίδης, Α.-Φ. [1991] 2002. Λέξη και κείμενο.
- Martinet, A. 1976. Στοιχεία γενικής Γλωσσολογίας.
- Χριστίδης, Α.-Φ. 2002. Περί της φύσης των ειδικών: Απάντηση στην κ. Κιντή.
- Χριστίδης, Α.-Φ. [1995] 2002. Δεικτικότητα.
- Χριστίδης, Α.-Φ. 2002. Όψεις της μεταφοράς, σελ. 155-156.
- Χριστίδης, Α.-Φ. 2002. Όψεις της μεταφοράς, σελ. 156-157.
- Χριστίδης, Α.-Φ. 2001. Η φύση της γλώσσας.
Θέματα ιστορίας της ελληνικής γλώσσας
Όψεις της γλώσσας
Α.-Φ. Χριστίδης
Χριστίδης, Α.-Φ. 2002. Όψεις της μεταφοράς.
Στο Όψεις της γλώσσας, 155-165. Αθήνα: Νήσος, σελ. 156-157.© Νήσος…Η καλύτερη ίσως συνόψιση της αρχαίας αντιπαράθεσης του προτασιακού λόγου και της προτασιακής λογικότητας με τη μεταφορά βρίσκεται στη διατύπωση του Locke: η μεταφορά και άλλα σχετικά ρητορικά σχήματα πρέπει να στιγματίζονται, γιατί «υποβάλλουν ψευδείς ιδέες, κινούν τα πάθη, και έτσι παραπλανούν την ορθή κρίση και αποτελούν εργαλεία εξαπάτησης».
«Κινούν τα πάθη». Στο φορτισμένο αυτό χαρακτηρισμό με τον οποίο ο Locke επιχειρεί να «εξορκίσει» τη μεταφορά, κρύβεται, βέβαια, η ουσία της. Θα ξαναγυρίσουμε σύντομα στη σχέση «πάθους» και μεταφοράς αλλά για την ώρα θα πρέπει να επισημάνουμε ότι, αν μια ολόκληρη παράδοση επιχειρεί να «εξορκίσει» τη μεταφορά, μια άλλη εξίσου αρχαία παράδοση -αντιιντελεκτουαλιστική, ιρασιοναλιστική, «μυστική» κάποτε - την εγκαθιστά στο κέντρο του λόγου και της λογικότητας. Αυτή την παράδοση, όπως είναι γνωστό, απηχεί στα νεότερα χρόνια η φωνή του Nietzsche. Για τον Nietzsche δεν υπάρχει μη ρητορική, «φυσική» γλώσσα. Οι ρητορικοί τρόποι δεν είναι κάτι που μπορεί να προστεθεί ή να αφαιρεθεί από τη γλώσσα κατά βούληση και αποτελούν τη γνησιότερη όψη της φύσης της. Δεν υπάρχει, κατά τον Nietzsche, πραγματική έκφραση και πραγματική γνώση πέρα από τη μεταφορά.