Μεταφόρτωση ως PDF Εκτύπωση <>

Κείμενο 3: Aitchison, J. 1994. Language Change: Progress or Decay? 2η έκδ. Κέμπριτζ: Cambridge University Press, σελ. 221, © Cambridge University Press.

Η διαρκής γλωσσική αλλαγή είναι φυσική και αναπόφευκτη και οφείλεται σε ένα συνδυασμό ψυχογλωσσικών και κοινωνιογλωσσικών παραγόντων.

Έχοντας απομακρυνθεί από τις θρησκευτικές και τις φιλοσοφικές προκαταλήψεις, δεν απομένουν στοιχεία που να δείχνουν ότι η γλώσσα προοδεύει ή παρακμάζει. Η διατάραξη και η θεραπεία φαίνεται να ισορροπούν σε μια αιώνια ισοπαλία. Η παρουσία αυτών των δύο αντιτιθέμενων τάσεων αποτελεί ουσιαστικό χαρακτηριστικό της γλώσσας.

Ακόμα, δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι οι γλώσσες αναπτύσσονται προς κάποια συγκεκριμένη κατεύθυνση από την άποψη της γλωσσικής δομής -αρκετές αναπτύσσονται προς αντίθετες κατευθύνσεις.

Η γλωσσική αλλαγή δεν αποτελεί σφάλμα από καμιά άποψη, αλλά μπορεί υπό ορισμένες συνθήκες να είναι κοινωνικά ανεπιθύμητη. Μικρές διαφοροποιήσεις στην προφορά από περιοχή σε περιοχή δεν έχουν σημασία, αλλά μια αλλαγή που αναστατώνει την αμοιβαία δυνατότητα κατανόησης μεταξύ των μελών μιας κοινότητας μπορεί να είναι κοινωνικά και πολιτικά προβληματική. Εάν συμβεί μια τέτοια αλλαγή, είναι τότε ίσως χρήσιμη η ενθάρρυνση της τυποποίησης μιας γλώσσας -υιοθέτηση μιας πρότυπης ποικιλίας μιας συγκεκριμένης γλώσσας που θα μπορούν όλοι να χρησιμοποιούν παράλληλα με τις υπάρχουσες τοπικές διαλέκτους ή γλώσσες. Μια τέτοια κατάσταση πρέπει να επέλθει σταδιακά, διακριτικά και με προσοχή, γιατί ένας πληθυσμός θα υιοθετήσει μόνο μια γλώσσα ή διάλεκτο που επιθυμεί να μιλάει.

Τέλος, υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο μια γλώσσα να αναπτύσσεται με κάποιο μυστήριο τρόπο που οι γλωσσολόγοι δεν έχουν ακόμα αναγνωρίσει. Μόνο ο χρόνος και η περαιτέρω έρευνα θα το αποδείξουν. Υπάρχουν πολλά ακόμη που μένουν να ανακαλυφθούν.

Μπορούμε όμως να τελειώσουμε με μια νότα αισιοδοξίας. Έχουμε πάψει πια να αποδίδουμε τη γλωσσική αλλαγή στην κυριαρχία του φεγγαριού επάνω στα ανθρώπινα ζητήματα, όπως έκανε ο Caxton τον 15ο αιώνα:

Και σίγουρα η γλώσσα που χρησιμοποιείται τώρα διαφέρει από αυτή που χρησιμοποιούνταν και μιλιόταν όταν γεννήθηκα. Γιατί εμείς οι άντρες της Αγγλίας έχουμε γεννηθεί κάτω από την κυριαρχία του φεγγαριού, που δεν μένει ποτέ αμετάλλακτο αλλά ταλαντεύεται συνέχεια ανάμεσα στη χάση και τη φέξη καθώς αλλάζουν οι εποχές.

Αντ' αυτού, βήμα-βήμα, κατανοούμε τους κοινωνικούς και ψυχολογικούς παράγοντες που βρίσκονται πίσω από τη γλωσσική αλλαγή. Καθώς περνούν τα χρόνια, ελπίζουμε να αυξήσουμε σταδιακά αυτή τη γνώση. Όπως γράφει ο ποιητής του 19ου αιώνα, Alfred Lord Tennyson:

Η επιστήμη κινείται, αλλά αργά-αργά, και σέρνεται από σημείο σε σημείο.