Επιλογές αναζήτησης

Alternative assessment

Εναλλακτικές μέθοδοι αξιολόγησης. Καπαχτσή 2008:95-96, 30. Ταρατόρη-Τσαλκατίδου 2009:62.

Εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης. Χαρίσης 2006α:283, 285.

Εναλλακτικές προσεγγίσεις αξιολόγησης. Καπαχτσή 2008:22.

*Εναλλακτική αξιολόγηση. Βαρλοκώστα & Τριανταφυλλίδου 2003:68.

Εναλλακτική αποτίμηση ή αξιολόγηση. Γεωργόπουλος & Λιθοξοΐδου 2006:562. Κωνσταντίνου 2002:37. Μπότσογλου & Παναγιωτίδου 2006:150. Ντολιοπούλου & Γουργιώτου 2008:157-158. Παντελιάδου & Πατσιοδήμου 2007:5.

Ποιοτική αξιολόγηση. Χαρίσης 2006α:37-47.

Οι εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης σχετίζονται με τις μεθόδους που αναπτύχθηκαν με σκοπό την αποφυγή των παραδοσιακών μεθόδων ελέγχου της σχολικής επίδοσης. Η έννοια της εναλλακτικής αξιολόγησης σχετίζεται με την έννοια της αυθεντικής αξιολόγησης, στο βαθμό που, εξετάζοντας την κάθε μορφή εναλλακτικής αξιολόγησης χωριστά, θα μπορούσε κανείς να τις χαρακτηρίσει «αυθεντικές» τεχνικές, αφού οι περισσότερες αποτελούνται από μια σειρά δραστηριοτήτων τις οποίες οι μαθητές συναντούν στην καθημερινή τους ζωή (Paris & Ayres 1994:7).

Μία μέθοδος που έχει χαρακτηριστεί ως «ποιοτική και πολυδυναμική» είναι η περιγραφική αξιολόγηση, η οποία έχει ως στόχο τη λεκτική αξιολόγηση των μαθητών (Χαρίσης 2006α:286). Η συνδυαστική χρήση περιγραφικής και διαμορφωτικής αξιολόγησης μπορεί να οδηγήσει σε θετική ανταπόκριση και υψηλότερη αυτοεκτίμηση των μαθητών,καθώς η ανατροφοδότηση είναι άμεση.

Ο φάκελος εργασιών αποτελεί μία εναλλακτική μέθοδο αξιολόγησης κατά την οποία ο μαθητής συγκεντρώνει στοιχεία αυτοαξιολογούμενος. Ο μαθητής δηλαδή βάζει σε έναν φάκελο τα τεκμήρια από τα προγράμματα και τις δράσεις στις οποίες συμμετείχε, όπως περιβαλλοντικά προγράμματα και προγράμματα υγείας, καθώς και υλικό από ατομικές ή συλλογικές εργασίες (Καπαχτσή 2008:95-96). Οι συζητήσεις (Paris & Ayres 1994, Weir 2005) και οι συνεντεύξεις (O'Malley & Pierce 1996:11) αποτελούν άλλες εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης. Μέσα από συζητήσεις ή συνεντεύξεις ο εκπαιδευτικός μπορεί να έρθει σε άμεση επαφή με τους μαθητές του και να ανιχνεύσει τα πιθανά προβλήματα ή τις αδυναμίες τους (Genesee & Upshur 1996).

Τέλος, άλλες εναλλακτικές μορφές είναι τα παιδαγωγικά ημερολόγια (journals), στα οποία οι μαθητές σημειώνουν σχόλια ή κάνουν κριτική σχετικά με την πρόοδο και την επίδοσή τους, τα σχέδια εργασίας, που αξιοποιούν την αρχή της «βιωματικότητας» και τη δημιουργική σκέψη και δράση, καθώς και η χρήση των νέων τεχνολογιών (Lazear 1999:148, Hancock 1994).

Αναμφίβολα, η αυτοαξιολόγηση και η αξιολόγηση μαθητή από μαθητή κατέχουν μια εξέχουσα θέση στη λίστα των εναλλακτικών μορφών αξιολόγησης. Όσον αφορά την αυτοαξιολόγηση, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε επίπεδο διαγνωστικής και διαμορφωτικής αξιολόγησης, γιατί παρέχει χρήσιμες πληροφορίες για κάθε τομέα εξέλιξης του μαθητή και συμβάλλει στη βελτίωση της αυτοεικόνας του, ενώ παράλληλα του δημιουργεί την αίσθηση της ανεξαρτησίας. Από την άλλη πλευρά, η αξιολόγηση μαθητή από μαθητή μπορεί να έχει αντίκτυπο στην παιδαγωγική διαδικασία, καθώς οι μαθητές εξοικειώνονται με τα κριτήρια αξιολόγησης, αναπτύσσουν την κριτική τους ικανότητα και αυξάνουν την αυτοεκτίμησή τους (Χαρίσης 2006α:288, Καρακατσάνης 1997:203).

Επίσης, οι εναλλακτικές μορφές μπορούν να αξιοποιηθούν και στην περίπτωση της αξιολόγησης των ίδιων των εκπαιδευτικών και του διδακτικού έργου τους. Έτσι, λοιπόν, μέθοδοι που αποσκοπούν σε αυτόν το στόχο είναι η «συμβουλευτική» (mentoring), η «συναδελφική καθοδήγηση» (peer coaching), η «αξιολόγηση μεταξύ συναδέλφων» (peer assessment), η χρήση χαρτοφυλακίου για σκοπούς διαφοροποιημένης επιθεώρησης (using portfolio for differentiated supervision) και η «έρευνα δράσης» (action research) (Καπαχτσή 2008:22).

Επομένως, γίνονται αντιληπτά τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν οι εναλλακτικές μέθοδοι αξιολόγησης στην εκπαιδευτική διαδικασία. Γι' αυτό το λόγο, έχει προταθεί η χρήση τους για την αντικατάσταση των παραδοσιακών τεχνικών που εμφανίζονται σε δοκιμασίες ευρείας κλίμακας, αφού «σε κάθε σύγχρονο εκπαιδευτικό πρόγραμμα αρμόζει μια αξιολόγηση με πολυδυναμική και πολυεπίπεδη διάσταση και σαφή ανατροφοδοτικό προσανατολισμό» (McKay 2006:348).

Βιβλιογραφία

  • Βαρλοκώστα Σ., Τριανταφυλλίδου Λ. (2003). Επίπεδα Γλωσσομάθειας στην Ελληνική ως Δεύτερη Γλώσσα. Αθήνα: Κέδα.
  • Γεωργόπουλος Α., Λιθοξοΐδου Λ. (2006). Αναζητώντας ένα μοντέλο αξιολόγησης για την περιβαλλοντική εκπαίδευση στην προσχολική ηλικία. Στο Δ. Κακανά, Κ. Μπότσογλου, Ν. Χανιωτάκης, Ε. Καβαλάρη (επιμ), Η αξιολόγηση στην εκπαίδευση: Παιδαγωγική και διδακτική διάσταση: 71 κείμενα για την αξιολόγηση. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη, 561-567.
  • Καπαχτσή Β. (2008). Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου: στάσεις Ελλήνων εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης απέναντι στην αξιολόγηση. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.
  • Κωνσταντίνου Χ. (2002). Η αξιολόγηση της επίδοσης του μαθητή σύμφωνα με το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών. Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων, 7: 37-51. Πρόσβαση [on line]: http://www.pi-schools.gr/download/publications/epitheorisi/teyxos7/epitheor_7.pdf [11/11/10].
  • Μπότσογλου Κ., Παναγιωτίδου Ε. (2006). Μορφές και τεχνικές αξιολόγησης των νηπίων στο νηπιαγωγείο. Στάσεις και πρακτικές των παιδαγωγών προσχολικής ηλικίας. Στο Δ. Κακανά, Κ. Μπότσογλου, Ν. Χανιωτάκης, Ε. Καβαλάρη (επιμ), Η αξιολόγηση στην εκπαίδευση: Παιδαγωγική και διδακτική διάσταση: 71 κείμενα για την αξιολόγηση. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη, 149-154.
  • Ντολιοπούλου Ε., Γουργιώτου Ε. (2008). Η αξιολόγηση στην εκπαίδευση, με έμφαση στην προσχολική. Αθήνα: Gutenberg.
  • Παντελιάδου Σ., Πατσιοδήμου Α. (2007). Εφαρμογές διδακτικής αξιολόγησης και μαθησιακές δυσκολίες. Θεσσαλονίκη: Γράφημα.
  • Ταρατόρη-Τσαλκατίδου Ε. (2009). Σχολική αξιολόγηση: Αξιολόγηση της σχολικής μονάδας, του εκπαιδευτικού και της επίδοσης του μαθητή. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.
  • Χαρίσης Α. Ε. (2006α). Αξιολόγηση της Σχολικής Μάθησης. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.


  • Brown J. D., Hudson T. (1998). The Alternatives in Language Assessment. TESOL Quarterly, 32/4: 653-675.
  • Genesee F., Upshur J. A. (1996). Classroom-based Evaluation in Second Language Education. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Hancock C. (1994). Alternative Assessment and Second Language Study: What and Why? [on line]. Available: http://www.cal.org.
  • Herman J. L., Aschbacher P. R., Winters L. (1992). A Practical Guide to Alternative Assessment. In J. M. O' Malley, L. V. Pierce (1996), Authentic Assessment for English Language Learners: Practical Approaches for Teachers. USA: Addison-Wesley.
  • Lazear D. (1999). Multiple Intelligence Approaches to Assessment : Solving the Assessment Conundrum. Chigago: Zephyr Press.

  • McKay P. (2006). Assessing Young Language Learners. Cambridge. Cambridge University Press.

  • O’Malley J. M., Pierce, L. V. (1996). Authentic Assessment for English Language Learners: Practical Approaches for Teachers. United States of America: Addison-Wesley.
  • Paris S. G., Ayres L. R. (1994). Becoming Reflective Students and Teachers with Portfolios and Authentic Assessment. Washington: American Psychological Association.
  • Weir C. J. (2005). Language Testing and Validation: An evidence-based Approach. Great Britain: Palgrave Macmillan.