πιστοποίηση ελληνομάθειας.

Είστε διδάσκων/διδάσκουσα;

Αν διδάσκετε την ελληνική σε μαθητές (παιδιά, έφηβους ή ενήλικες) που ενδιαφέρονται να πάρουν μέρος στις εξετάσεις για την πιστοποίηση της επάρκειας ελληνομάθειας που διεξάγονται από το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, μπορείτε να περιηγηθείτε στο χώρο αυτό και να βρείτε πληροφορίες που θα σας βοηθήσουν στο έργο σας. Οι πληροφορίες αυτές αφορούν υλικό που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τόσο στη διδασκαλία σας όσο και  στο πλαίσιο της γενικότερης ενημέρωσής σας καθώς και χρήσιμες συμβουλές για τη διδασκαλία και για την εξεταστική δοκιμασία.

Πού μπορώ να βρω διδακτικό/υποστηρικτικό υλικό για τη διδασκαλία μου;

Το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας έχει εκπονήσει καινούρια εγχειρίδια για την εκμάθηση της ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας που οδηγούν με τρόπο συστηματικό στα διάφορα επίπεδα των εξετάσεων της ελληνομάθειας.

Σημειώνεται ότι τα εξεταστικά θέματα και τα θέματα για την εξάσκηση των υποψηφίων που διατίθενται αν και είναι για τα παλαιά επίπεδα, εξακολουθούν να είναι χρήσιμο υλικό για την προετοιμασία των υποψηφίων.

Εκτός από το υλικό που συνδέεται άμεσα με τις εξετάσεις πιστοποίησης, το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας έχει αναπτύξει μια ποικιλία από υλικό για τους διδάσκοντες την ελληνική, στο πλαίσιο του έργου «Πύλη για την ελληνική γλώσσα». Συγκεκριμένα, στην ιστοσελίδα έχουν αναρτηθεί κείμενα με πληροφορίες σχετικά με τις στρατηγικές μάθησης που μπορούν να αναπτύξουν ο μαθητές προκειμένου να αντεπεξέρχονται πιο αποτελεσματικά στις απαιτήσεις της καθεμιάς από τις δεξιότητες στις οποίες εξετάζονται οι υποψήφιοι (εκτός από τη «Χρήση της ελληνικής γλώσσας»).

     Επίσης, για κάθε δεξιότητα, εκτός από το θεωρητικό μέρος, υπάρχουν και διδακτικές προτάσεις ταξινομημένες ανά επίπεδο (τα παλαιά επίπεδα), τις οποίες οι διδάσκοντες μπορούν να χρησιμοποιήσουν, είτε αυτούσιες είτε με τροποποιήσεις.

Μια άλλη μελέτη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη διδασκαλία έχει τίτλο «Διδακτικό εγχειρίδιο: Από τη λέξη στο κείμενο» και έχει στόχο την ανάπτυξη του λεξιλογίου των μαθητών μέσα από επιλεγμένα κείμενα.

Τέλος, για όσους ενδιαφέρονται για μια πιο εξειδικευμένη πληροφόρηση σχετικά με τις εξετάσεις πιστοποίησης ελληνομάθειας, μπορούν να επισκεφθούν το πεδίο της νέας μας ιστοσελίδας «Έρευνες/Μελέτες» ή στην ιστοσελίδα

http://www.greek-language.gr/greekLang/ modern_greek/foreign/studies/index.html

όπου έχουν αναρτηθεί μελέτες που έχουν εκπονηθεί κατά καιρούς από ερευνητές και συνεργάτες του Κ.Ε.Γ., όπως αντιστοιχίσεις του πιστοποιητικού ελληνομάθειας με άλλα πιστοποιητικά και προγράμματα σπουδών καθώς και έρευνες βασισμένες στο περιεχόμενο και τα αποτελέσματα των εξετάσεων.

      Εκτός από το παραπάνω υλικό, το Κ.Ε.Γ., στοχεύοντας στην ουσιαστική κατάρτιση υποψήφιων διδασκόντων έχει αναπτύξει ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης/επιμόρφωσης/κατάρτισης από απόσταση (http://www.greek-language.gr/routes/index.html) που απευθύνεται σε ομογενείς και αλλογενείς που επιθυμούν να διδάξουν την ελληνική στο εξωτερικό και σε Έλληνες/Ελληνίδες που διαμένουν προσωρινά στο εξωτερικό. Το πρόγραμμα διαρκεί 11 μήνες και αποτελείται από 6 ενότητες που επικεντρώνονται σε θέματα μεθοδολογίας της διδασκαλίας και γλωσσικής εκπαίδευσης. Σύντομα θα αναπτυχθούν και άλλα προγράμματα επιμόρφωσης από απόσταση μικρότερης διάρκειας.

Ποιες είναι οι γενικές αρχές που πρέπει να ακολουθήσω στη διδασκαλία μου;

Οι αρχές της επικοινωνιακής προσέγγισης και η επικράτηση της επικοινωνιακής γλωσσικής διδασκαλίας έχουν επηρεάσει τον τρόπο αξιολόγησης των μαθητών στο πλαίσιο των εξετάσεων πιστοποίησης ελληνομάθειας.

Για να προετοιμαστούν οι μαθητές για τη συμμετοχή τους σε μια τέτοιου είδους δοκιμασία, ο διδάσκων πρέπει να έχει υπόψη του ότι για να αναπτύξει την επικοινωνιακή ικανότητα των μαθητών στον προφορικό και στο γραπτό λόγο καλό είναι:      

• να χρησιμοποιεί οποιδήποτε μέσο και οποιαδήποτε μέθοδο μπορεί να βοηθήσει τους διδασκόμενους να αναπτύξουν τις δεξιότητες που απαιτούνται για αποτελεσματική επικοινωνία,
• να αρχίζει τις επικοινωνιακές δραστηριότητες από τα πρώτα στάδια της διδασκαλίας, να προωθεί την επικοινωνία, γραπτή ή προφορική, να καθοδηγεί, να οργανώνει και να συμβουλεύει τους μαθητές του,
• να δημιουργεί κίνητρα για συμμετοχή των μαθητών στη διδακτική διαδικασία,
• να δημιουργεί «πραγματικές» καταστάσεις μέσα στις οποίες καλούνται οι μαθητές να κατανοήσουν και να μεταδώσουν μηνύματα,
• να παρακινεί και να εξασκεί τους μαθητές να κατανοούν το νόημα ενός κειμένου από τα συμφραζόμενα, ακόμη και όταν δε γνωρίζουν τη σημασία όλων των λέξεων,
• να δίνει περισσότερο χρόνο στους μαθητές και λιγότερο στον εαυτό του,
• να μη διορθώνει συνεχώς τα λάθη τους.

Πώς μπορώ να διδάξω τις εξεταζόμενες δεξιότητες;

Πρώτο και σημαντικό βήμα για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας σε μαθητές που σκοπεύουν να πάρουν μέρος στις εξετάσεις ελληνομάθειας είναι η μελέτη των πληροφοριών που δίνονται στο αναλυτικό εξεταστικό πρόγραμμα. Με βάση αυτές τις πληροφορίες ο/η εκπαιδευτικός θα μπορέσει να αναπτύξει το πρόγραμμα σπουδών ανάλογα με το επίπεδο των μαθητών και να συμπληρώσει κενά που παρουσιάσει το διδακτικό υλικό που έχει επιλέξει.

      Ένας σημαντικός ρόλος των διδασκόντων  είναι  να διδάξουν στους μαθητές τους στρατηγικές που μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις της κάθε δεξιότητας. Τέτοιες στρατηγικές παρουσιάζονται στην ιστοσελίδα

http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/foreign/education/proposals/index.html

      Η εξάσκηση στην κατανόηση του προφορικού λόγου, δεξιότητα στην οποία αντιμετωπίζουν αρκετές δυσκολίες οι υποψήφιοι, μπορεί να γίνει με ηχογραφημένα κείμενα, με βιντεοσκοπημένες εκπομπές ή με ανάγνωση κειμένων από τον ίδιο το διδάσκοντα. Τα κείμενα μπορεί να είναι διάλογοι, μικρές ιστορίες, άρθρα από εφημερίδες, συνεντεύξεις κτλ., ανάλογα με το επίπεδο των μαθητών. Οι άγνωστες λέξεις που τυχόν υπάρχουν δεν πρέπει ν’ αποθαρρύνουν ούτε το διδάσκοντα ούτε τους μαθητές. Η κατανόηση του νοήματος από τα συμφραζόμενα είναι ικανότητα που αποκτάται με την εξάσκηση. Οπτικοί δίσκοι (CDs) με ηχογραφημένο υλικό ή βιντεοσκοπημένες εκπομπές μπορούν να ετοιμαστούν από τον ίδιο το διδάσκοντα ή από ομάδα διδασκόντων. Είναι προτιμότερο οι μαθητές ν’ ακούν διαφορετικές φωνές και όχι μόνο του δασκάλου τους. Επιπλέον, είναι σημαντικό να μάθουν να κατανοούν το κείμενο ακούγοντας το CDμόνο δύο φορές, όπως συμβαίνει και στις εξετάσεις.

      Για την εξάσκηση στην κατανόηση γραπτού λόγου τα κείμενα, ανάλογα με το επίπεδο των μαθητών, καλό είναι να έχουν ποικιλία και να αντλούνται από βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες, διαφημιστικά/ενημερωτικά φυλλάδια κάθε είδους, διαδικτυακές πηγές, να είναι πολιτιστικού και γενικού κοινωνικού ενδιαφέροντος. Οι μαθητές θα πρέπει να μάθουν, μεταξύ άλλων, να διακρίνουν συγκεκριμένες πληροφορίες και να κατανοούν την ουσία του περιεχομένου.

      Στην παραγωγή του γραπτού λόγου οι διδάσκοντες πρέπει να εξασκούν τους μαθητές τους στην περιγραφή προσώπων, αντικειμένων και χώρων, στην παράθεση γεγονότων, στη σύνταξη τυπικών και φιλικών επιστολών, στη γραπτή ανάπτυξη απόψεων και επιχειρημάτων. Για τα πρώτα επίπεδα η παραγωγή γραπτού λόγου πρέπει να είναι καθοδηγούμενη, δηλαδή να δίνεται το πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορούν να κινηθούν οι μαθητές, ενώ στα πιο προχωρημένα επίπεδα η παραγωγή είναι πιο ελεύθερη και το πλαίσιο που δίνεται στους μαθητές γίνεται προοδευτικά ελαστικότερο.

      Κατά τις εξετάσεις, στα πρώτα επίπεδα δε δίνεται πολύ μεγάλη σημασία στην ορθογραφία, χωρίς όμως αυτή να παραβλέπεται και να γίνεται δεκτή η φωνητική γραφή των λέξεων. Στα πιο προχωρημένα επίπεδα η ορθογραφία αποτελεί οπωσδήποτε μία από τις παραμέτρους  στην οποία αξιολογείται η επίδοση των μαθητών στο γραπτό λόγο.

Για καλύτερες επιδόσεις των μαθητών στην παραγωγή προφορικού λόγου πρέπει να τους δίνεται η ευκαιρία να συνομιλούν, να παίζουν το παιχνίδι των ρόλων σε διάφορες καθημερινές καταστάσεις, να παίρνουν μέρος σε συζητήσεις κατά τις οποίες θα πρέπει ν’ αναπτύσσουν τις απόψεις τους και τα επιχειρήματά τους γύρω από διάφορα θέματα γενικού ενδιαφέροντος.

 

Πόσες ώρες πρέπει να διδάξω;

Ένα ερώτημα που τίθεται πιο συχνά κυρίως από διδάσκοντες αφορά τον αριθμό ωρών διδασκαλίας της ελληνικής που πρέπει να έχουν παρακολουθήσει οι υποψήφιοι για κάθε επίπεδο. Παρόλο που η εκμάθηση μιας γλώσσας δεν εξαρτάται από τον αριθμό των ωρών των μαθημάτων, δίνουμε ενδεικτικό αριθμό ωρών. Για το Α1 και για τα παιδιά και για τους μεγαλύτερους μαθητές υπολογίζεται ότι απαιτούνται περίπου 120-150 ώρες,  για το A2 επίπεδο περίπου 180 – 210 ώρες, για το B1 επίπεδο περίπου 230 – 300 ώρες, για το B2 επίπεδο περίπου 350 – 450 ώρες,  για το Γ1 επίπεδο περισσότερες από 520 ώρες και για το Γ2 πάνω από 650 ώρες. Επαναλαμβάνεται ότι το κριτήριο αυτό δεν είναι ασφαλές και σε μερικές περιπτώσεις καθόλου ενδεικτικό. Θα πρέπει να τονιστεί εξάλλου ότι για να συμμετάσχουν στις εξετάσεις οι υποψήφιοι δεν είναι απαραίτητο να  υποβάλουν κάποιο αποδεικτικό φοίτησης σε τμήματα ελληνικής γλώσσας.

Πώς μπορώ να κατατάξω τους μαθητές μου στο κατάλληλο επίπεδο;

Κριτήριο για την επιλογή επιπέδου εκτός από τον ενδεικτικό αριθμό ωρών διδασκαλίας που προαναφέρθηκαν αποτελεί επίσης:

• το κατά πόσο το πρόγραμμα της διδασκαλίας έχει σχεδιαστεί ανάλογα με τις ανάγκες που παρουσιάζονται για κάθε επίπεδο στην Πιστοποίηση Επάρκειας της ελληνομάθειας. Aναλυτικό εξεταστικό πρόγραμμα
• η απόδοση και οι επιδόσεις των υποψήφιων κατά τη διάρκεια της μαθησιακής τους πορείας
• οι πρωτοβουλίες που αναπτύσσει ο υποψήφιος κατά τη διάρκεια της εκμάθησης της γλώσσας
•  η συχνότητα, η διάρκεια και η συνέχεια των μαθημάτων
• η εξάσκηση που έχει κάνει ο υποψήφιος σε θέματα πιστοποίησης ελληνομάθειας.

Ένα εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει και τους μαθητές και τους διδάσκοντες να επιλέξουν το σωστό επίπεδο στο οποίο θα πάρουν μέρος στις εξετάσεις είναι η «Αυτοαξιολόγηση: Δήλωση γλωσσικών ικανοτήτων στο

http://old.greek-language.gr/certification/sites/greeklanguage.gr.certification/files/can_do_0.pdf.

Σύντομα θα αρχίσει από συνεργάτες/τιδες του ΚΕΓ η ανάπτυξη μιας διαδικτυακής διαγνωστικής δοκιμασίας που θα δώσει περισσότερες δυνατότητες ορισμού του κατάλληλου επιπέδου.

Ποιες συμβουλές μπορώ να δώσω στους μαθητές μου για την εξεταστική δοκιμασία;

Οι διδάσκοντες πρέπει να τονίζουν στους μαθητές που θέλουν να πάρουν μέρος στις εξετάσεις για την πιστοποίηση επάρκειας της ελληνομάθειας τα παρακάτω σημεία:

·         η ώρα μέσα στην οποία πρέπει να ολοκληρώσουν το κάθε θέμα είναι προκαθορισμένη και δε δίνονται παρατάσεις

·         να είναι ψύχραιμοι και να μην πανικοβάλλονται, αν υπάρχει κάποιο σημείο που τους είναι άγνωστο

·         να απαντούν σε όλα τα θέματα που υπάρχουν στα εξεταστικά τετράδια

·         να κάνουν σωστό καταμερισμό του χρόνου που τους δίνεται

·         να διαβάζουν προσεκτικά τις εισαγωγικές οδηγίες του κάθε θέματος και να προσέχουν τα παραδείγματα που δίνονται

·         να δίνουν τόσες σωστές απαντήσεις όσες αναφέρονται στις οδηγίες των ασκήσεων (περισσότερες απαντήσεις μπορεί να οδηγήσουν σε μηδενισμό του συγκεκριμένου θέματος)

·         στο γραπτό λόγο να διαβάζουν προσεκτικά τις εισαγωγικές οδηγίες για να κατανοούν το περιεχόμενο και το ύφος (τυπικό ή φιλικό) στο οποίο πρέπει να γράψουν, ενώ θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους και τον αριθμό των λέξεων που πρέπει να χρησιμοποιήσουν. Να αποφεύγουν τις πολλές επαναλήψεις και να προσπαθούν να χρησιμοποιούν ποικιλία λέξεων και εκφράσεων.

Οι διδάσκοντες με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω και με το υπάρχον βοηθητικό υλικό μπορούν, αν το κρίνουν απαραίτητο, να δημιουργήσουν και δικές τους ασκήσεις για την καλύτερη εξάσκηση και πληρέστερη προετοιμασία των μαθητών τους.

      Για να δείτε τη δομή των εξετάσεων επισκευθείτε την ιστοσελίδα:  http://www.greeklanguage.gr/certification/node/119.

      Τονίζεται ότι στις εξετάσεις μπορούν να πάρουν μέρος και Άτομα με Αναπηρία. Το ΚΕΓ σε συνεργασία με το εξεταστικό κέντρο μπορούν να κάνουν τις απαραίτητες διευθετήσεις, για να εξυπηρετηθούν αυτά τα άτομα. Υπάρχει ειδική αίτηση την οποία πρέπει να συμπληρώσουν και να την καταθέσουν στο εξεταστικό κέντρο μαζί με τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Ο υποψήφιος ενημερώνεται έγκαιρα αν υπάρχει δυνατότητα συμμετοχής του.