Project
Ερευνητική εργασία. ΥΠΕΠΘ- Παιδαγωγικό Ινστιτούτο 2002:31-37.
Μέθοδος project. Helm & Katz 2002:xi-xvii. Πηγιάκη 2002:122-124. Ταρατόρη-Τσαλκατίδου 20072.
Μέθοδος βιωμάτων. Σταμάτης & Χουρδάκης 2010:1.
Μέθοδος πραγματοποίησης έργου. Ζαβλανός 2003:143-144.
Πρότζεκτ. Θεοφιλίδης 2002:18.
Συνθετικές εργασίες. Χρυσοχόος κ.ά. 2005:134.
Σχέδιο δράσης. Περπερίδης 2010:1, 4.
*Σχέδιο εργασίας. Δάλκος 2002:27. Κουλούρη 2002:40-55. Μαυρομαρά-Λαζαρίδου 2011:120-124. Μουμουλίδου 2006:19. Πασχάλης 2005:εξώφυλλο.
Σχέδιο έρευνας. Βεντούρης 2005:177
Σχέδιο συνεργατικής έρευνας. Νημά & Καψάλης 2002:123-124.
Ο όρος «σχέδιο εργασίας» αναφέρεται σε μια μέθοδο εκπαίδευσης του αμερικανικού πραγματισμού που αποσκοπεί στην ένταξη της μάθησης στις ανάγκες της καθημερινότητας (Μουμουλίδου 2006:13). Πιο συγκεκριμένα, το σχέδιο εργασίας ορίζεται ως ένα διαφοροποιημένο, συνεργατικό και διεπιστημονικό ή διαθεματικό σχέδιο δράσης.
Τα σχέδια εργασίας εμπεριέχουν σημαντικές έννοιες, όπως αυτήν της πρωτοβουλίας, της οργάνωσης, της μεθοδολογίας, της αυτενέργειας, της αυτονομίας (καθώς οι μαθητές οργανώνουν μόνοι τους τις ομάδες, θέτοντας στόχους και διεκπεραιώνοντάς τους) και της αυτοαξιολόγησης και αξιολόγησης μαθητή από μαθητή (καθώς παρουσιάζουν τα αποτελέσματα του προϊόντος της έρευνάς τους και εντός ομάδας και στην τάξη ή και εκτός αυτής). Η κατάκτηση αυτών των ωφέλιμων για τους μαθητές αξιών απαιτεί όμως την ύπαρξη των κατάλληλων προϋποθέσεων.
Βασικές προϋποθέσεις του σχεδίου εργασίας είναι η διάθεση χρόνου, η διαμόρφωση του περιβάλλοντος και η συνεργασία με εξωσχολικούς φορείς (Frey 20052:37-53). Η διάθεση επαρκούς χρόνου κρίνεται σκόπιμη, καθώς το σχέδιο εργασίας περνά από πολλά στάδια, κατά τα οποία λαμβάνουν χώρα και ανατροφοδοτικές ανασκοπήσεις. Η διαμόρφωση του περιβάλλοντος αφορά τόσο τη διάταξη των θρανίων, που θα πρέπει να συμβάλλει στην ελεύθερη και διαδραστική επικοινωνία των μαθητών (π.χ. θρανία σε σχήμα Π ή κυκλική διάταξη), όσο και τη διαμόρφωση του εσωτερικού και του εξωτερικού χώρου (αυλή, βιβλιοθήκες), που θα πρέπει να παρέχουν τα κατάλληλα ερεθίσματα για αυτενέργεια. Τέλος, η συνεργασία με εξωσχολικούς αναφέρεται στη συνεργασία των σχολικών ομάδων με διάφορες άλλες ομάδες εκτός σχολείου, όπως τοπικές οργανώσεις και οργανισμούς, με σαφή σκοπό να προάγουν τη μάθηση εκτός των τειχών του σχολείου και να καταστήσουν σαφή τη διασύνδεση του σχολείου με την κοινωνία.
Τα δομικά στοιχεία των σχεδίων εργασίας είναι: 1) το θέμα, το οποίο αποτελείται από τα υποστάδια της επιλογής του θέματος, της επιλογής του συντονιστή, αλλά και της διατύπωσης των στόχων, 2) ο προγραμματισμός, κατά τον οποίο πραγματοποιείται η διαμόρφωση των ομάδων, ο προσδιορισμός του πλαισίου δράσης και οι χρόνοι ανατροφοδότησης και 3) η υλοποίηση, που αποτελείται από τη συγκέντρωση και ταξινόμηση του υλικού, την παρουσίαση των αποτελεσμάτων-συμπερασμάτων και την αξιολόγηση (Ταρατόρη-Τσαλκατίδου 2007:34).
Σε όλη τη διαδικασία υλοποίησης του σχεδίου εργασίας, πρωταγωνιστές είναι οι ίδιοι οι μαθητές, με ισότιμη συμμετοχή του δασκάλου. Επειδή όμως αυτό συχνά είναι δύσκολο, λόγω του επαγγελματικού ρόλου του δασκάλου, συνιστάται αυτός να δρα στο παρασκήνιο και να παρέχει βοήθεια μόνο σε περίπτωση που αυτή κρίνεται απαραίτητη (Frey 20052:57-58).
Βιβλιογραφία
Βεντούρης Α. (2005). F(a)=aε.δ+υ(μ). Εισαγωγή στη γενική διδακτική. Αθήνα: Μπόνιας.
Δάλκος Γ. (2002). Η Μέθοδος των Σχεδίων Εργασίας, Οδηγός Σχεδίων Εργασίας. Αθήνα: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
Ζαβλανός Μ. (2003). Διδακτική και αξιολόγηση. Αθήνα: Εκδ. Σταμούλης.
Θεοφιλίδης Χ. (2002). Διαθεματική προσέγγιση της διδασκαλίας. Αθήνα: Εκδ. Γρηγόρη.
Κουλούρη Π. (2002). Τα σχέδια εργασίας και το αναδυόμενο πρόγραμμα στα Νηπιαγωγεία: Βασικές αρχές και χαρακτηριστικά στοιχεία. Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων, 6: 40-56. Πρόσβαση [on line]: http://www.pi-schools.gr/download/publications/epitheorisi/teyxos6/p-koulouri.PDF [24/05/15].
Μαυρομαρά-Λαζαρίδου Α. (2011). Η παιδαγωγική του σχεδίου εργασίας (μέθοδος Project) και η εφαρμογή της στη διδασκαλία της ξένης γλώσσας-γλώσσας ειδικότητας. Επιθεώρηση εκπαιδευτικών Θεμάτων, 17: 120-130.
Μουμουλίδου Μ. (2006). Η παιδαγωγική του σχεδίου εργασίας στην προσχολική εκπαίδευση: Θεωρητικό πλαίσιο και πράξη. Αθήνα: Τυπωθήτω - Γιώργος Δάρδανος.
Νημά Α. Ε., Καψάλης, Γ. Κ. (2002). Σύγχρονη διδακτική. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
- Πασχάλης Γ. Ι. (2005). Διαθεματικά σχέδια εργασίας για την ευέλικτη ζώνη στο δημοτικό. Αθήνα: Εκδ. Γρηγόρη.
- Περπερίδης Π. ( 2010). Μαθαίνω Φιλοσοφία ή μαθαίνω να φιλοσοφώ; Μια εναλλακτική διδακτική πρόταση στο μάθημα: Αρχές Φιλοσοφίας της Β' Λυκείου. Πρακτικά του Ελληνικού Ινστιτούτου Εφαρμοσμένης Παιδαγωγικής και Εκπαίδευσης (ΕΛΛ.Ι.Ε.Π.ΕΚ.). 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο με θέμα «Μαθαίνω πώς να μαθαίνω». 7-9 Μαΐου 2010, 1-9.
- Πηγιάκη Π. (2002). Προετοιμασία, σχεδιασμός και αξιολόγηση της διδασκαλίας: Διδακτική μεθοδολογία. Αθήνα: Εκδ. Γρηγόρη.
Σταμάτης Π., Χουρδάκης Γ. (2010). Αξιοποίηση της μεθόδου Project στη διαμόρφωση περιβαλλοντικών γνώσεων των μαθητών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης: Μια μελέτη περίπτωσης με την υλοποίηση Σ.Π.Π.Ε στο πλαίσιο της εφαρμογής της Ευέλικτης Ζώνης. Πρακτικά του Ελληνικού Ινστιτούτου Εφαρμοσμένης Παιδαγωγικής και Εκπαίδευσης (ΕΛΛ.Ι.Ε.Π.ΕΚ.). 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο με θέμα «Μαθαίνω πώς να μαθαίνω». 7-9 Μαΐου 2010, 1-6.
Ταρατόρη-Τσαλκατίδου Ε. (20072). Η μέθοδος project στη θεωρία και στην πράξη. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.
ΥΠΕΠΘ-Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2002). Οδηγός Σχεδίων Εργασίας (Πολυθεματικό βιβλίο, Ευέλικτη Ζώνη, Διαθεματικότητα) για τον εκπαιδευτικό. Αθήνα: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Πρόσβαση [on line]: http://www.pi-schools.gr [11/11/09].
Χρυσοχόος Ι. κ.ά. (2005). Γενικά στοιχεία για το νέο πρόγραμμα σπουδών της αγγλικής γλώσσας. Αθήνα: Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων.
- Frey K. (20052). Η μέθοδος project (μτφρ. Κ. Μάλλιου). Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.
- Helm J. H., Katz L. (2002). Μέθοδος project και προσχολική εκπαίδευση: Μικροί ερευνητές. Αθήνα: Μεταίχμιο.
