πιστοποίηση ελληνομάθειας.

Στις κλειστές ερωτήσεις ενός τεστ κατατάσσονται οι ερωτήσεις των οποίων η σωστή απάντηση είναι μόνο μία, ή και περισσότερες αλλά συγκεκριμένες. Οι ερωτήσεις αυτές συνήθως συνοδεύονται από μια σειρά προτεινόμενων απαντήσεων, ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνεται και η ορθή (ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής). Ένας άλλος τύπος κλειστών ερωτήσεων είναι εκείνος όπου ζητείται από τον εξεταζόμενο: η σύζευξη διάφορων στοιχείων που παρατίθενται σε δύο, τρεις ή και περισσότερες στήλες με βάση προκαθορισμένα κριτήρια (ερωτήσεις σύζευξης ή αντιστοίχισης), η συμπλήρωση κενών που υπάρχουν σε ένα προτεινόμενο κείμενο, ένα μαθηματικό τύπο ή σε κάτι άλλο παρόμοιο (ερωτήσεις συμπλήρωσης), ή η υπογράμμιση λαθών που σκόπιμα εμπεριέχονται σε αυτό που προτείνεται προς διόρθωση στο μαθητή. Άλλες τέτοιες ερωτήσεις είναι οι ερωτήσεις διατάξεως, δηλαδή τοποθέτησης ενός αριθμού στοιχείων σε σωστή σειρά, οι ερωτήσεις σωστού-λάθους και οι ερωτήσεις σύντομης απάντησης.

Έχει ιδιαίτερη σημασία η ύπαρξη έμπειρων και ικανών κατασκευαστών ερωτήσεων (item writers), έτσι ώστε να γίνεται έγκυρη χρησιμοποίηση των κλειστών ερωτήσεων κατά την εξέταση των μαθητών.

Οι κλειστές ερωτήσεις παρουσιάζουν αρκετά πλεονεκτήματα. Ένα πρώτο πλεονέκτημα είναι το γεγονός ότι το υποκειμενικό στοιχείο στην εξέταση περιορίζεται στο ελάχιστο. Δεύτερο, δεν τίθενται θέματα καλλιγραφίας, γλωσσικής ικανότητας, δομής του κειμένου, ακρίβειας εκφράσεως κτλ. Τρίτο, υπάρχει οικονομία χρόνου και δίνεται η δυνατότητα στο μαθητή να απαντήσει σε μεγάλο αριθμό ερωτήσεων, αυξάνοντας έτσι την αξιοπιστία του αποτελέσματος της εξέτασης και την εγκυρότητα του τελικού αποτελέσματος, αλλά και καθιστώντας δυνατή τη διαπίστωση μαθησιακών κενών ή άλλων ατελειών στη διδασκαλία για την έγκαιρη διόρθωσή τους (Κασσωτάκης 2001¹⁰:174-175). Επιπλέον, μέσα από αυτές τις ερωτήσεις καλύπτεται ένα ευρύ φάσμα επιπέδων δυσκολίας, και ο μαθητής δεν έχει λόγο να σχηματίσει τη γνώμη ότι αδικήθηκε κατά τη βαθμολόγηση του γραπτού του από τον εξεταστή.

Ωστόσο, το είδος των ερωτήσεων αυτών παρουσιάζει και κάποια μειονεκτήματα: Πρώτο, ο μηχανικός ή μηχανιστικός τρόπος απάντησης ενέχει τον κίνδυνο (από 50% στις ερωτήσεις σωστό/λάθος ως 20% στις ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής με 5 επιλογές) να δοθούν απαντήσεις στην τύχη, και έτσι το αποτέλεσμα της εξέτασης να μην αντιπροσωπεύει την πραγματική γνώση ή δεξιότητα. Δεύτερο, δεν ελέγχεται η συνθετική ικανότητα του μαθητή και η ανάπτυξη πρωτότυπων θέσεων και ιδεών. Τρίτο, γίνεται ευκολότερη η αντιγραφή ή η συνεννόηση μεταξύ των εξεταζόμενων. Τέταρτο, τέλος, η προετοιμασία που απαιτείται για τη σύνταξή τους είναι χρονοβόρα (Ομάδα εκπαιδευτικών-παιδαγωγών 2004:351).

Μερικά από τα μειονεκτήματα αυτά μπορούν να αντιμετωπιστούν με το συνδυασμό κλειστών και ανοιχτών ερωτήσεων, αλλά και με την προσεκτική επιλογή των απαντήσεων.

Βιβλιογραφία