Μεταφόρτωση ως PDF Εκτύπωση <>

2.2.1.2. Κριτήρια αξιολόγησης: το κύρος των ομιλητών

Τα κριτήρια πάνω στα οποία βασίζεται η άνιση αποτίμηση των γλωσσικών ποικιλιών είναι ποικίλα και αφορούν αφενός ιστορικοπολιτικά, κοινωνικά ή πολιτισμικά χαρακτηριστικά των φορέων τους, αφετέρου οικονομικά και πληθυσμιακά. Κατά γενική ομολογία, δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία πόσοι μιλούν μια γλωσσική ποικιλία για να θεωρείται ισχυρή όσο ποιοι τη μιλούν^[1]. Έτσι, η ανισομερής κατανομή και η διαβάθμιση των γλωσσικών ποικιλιών ανάμεσα στους δύο πόλους ισχύος, τον θετικό και τον αρνητικό, αντανακλά κυρίως στάσεις απέναντι στην εικόνα και το κύρος των ομάδων που τις μιλούν. Κοινωνικές ομάδες που είναι ισχυρές όχι τόσο ποσοτικά (πληθυσμιακά) όσο «ποιοτικά», με την έννοια ότι είτε κυριαρχούν στο οικονομικό πεδίο είτε ασκούν την κοινωνική και πολιτική εξουσία είτε περιβάλλονται από πολιτισμικό κύρος κλπ., μεταφέρουν την υπεροχή τους και στη γλωσσική ποικιλία που χρησιμοποιούν, η οποία έτσι επιβάλλεται πάνω στις άλλες συνυπάρχουσες. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με κάποιου είδους πραγματική ή θεσμική «βία» είτε με τη συναίνεση των υπόλοιπων ομάδων, όταν αποδέχονται ως φυσική την «ανωτερότητα» των άλλων: τότε μιλάμε για άσκηση ιδεολογικών εξουσιαστικών μηχανισμών και ηγεμονισμό^[2], πρακτικές δηλαδή οι οποίες αποκρύπτουν ακριβώς τις ιεραρχημένες σχέσεις κυριαρχίας που παράγουν ό,τι θεωρείται «φυσικό». Όπως σημειώνει η Skutnabb-Kangas (1999: 80-81), «[η] διατήρηση της γλωσσιστικής ιεραρχίας περιλαμβάνει τυπικά μια μεθοδολογία στιγματισμού των υποτελών γλωσσών (απλές 'διάλεκτοι', 'καθομιλούμενες' ή 'ιδιώματα'), εξύμνησης της κυρίαρχης γλώσσας και εκλογίκευσης της σχέσης μεταξύ των γλωσσών - πάντα προς όφελος της κυρίαρχης γλώσσας» (η έμφαση στο πρωτότυπο).