Σύνοψη

Ό,τι κυρίως χαρακτηρίζει τον Ποσειδώνα είναι:

1. Η διευρυμένη εξουσία του σε θάλασσα και ξηρά.

2. Η διασύνδεσή του με προολύμπιες θηλυκές θεότητες.

3. Η διασύνδεσή του με τις μυστηριακές λατρείες της Σαμοθράκης και με το μυστικό όνομα του Μεγάλου Θεού Αξιόκερσου.

4. Οι ήττες του από άλλους θεούς -ενδεικτικά αναφέρουμε την Ήρα και την Αθηνά, για την κυριαρχία του Άργους και της Αθήνας, τον Δία και τον Απόλλωνα, για την κυριαρχία της Αίγινας και των Δελφών, τον Διόνυσο, για την κυριαρχία της Νάξου.

5. Ότι τα παιδιά του είναι ήρωες, αλλά και γιγαντιαίες μορφές όπως ο Κύκλωπας Πολύφημος που δεν τιμά τον Δία και τους νόμους του, μυθικά τέρατα (Τρίτωνας) και ζώα (Πήγασος).

6. Η αγριότητα πολλών από τα παιδιά του.

7. Ότι πολλά από τα παιδιά του ηττώνται, λ.χ. από τον Οδυσσέα, τον Ηρακλή, γιο του Δία, τον Θησέα, γιος κι αυτός του Ποσειδώνα, στην πορεία του επιφανούς αττικού ήρωα από την Τροιζήνα προς την Αθήνα μέσω του Ισθμού της Κορίνθου.

8. Ότι κανένα από τα παιδιά του δεν τιμάται ως θεός, σε αντίθεση με πολλά από τα παιδιά του Δία.

9. Αν και θεός καταστροφέας ή ανατροπέας της τάξης, λ.χ. προκαλώντας σεισμούς, ο Ποσειδώνας μπορούσε, αντίστροφα, να εγγυηθεί και την τάξη· αυτός που χτυπά ξέρει και μπορεί να γιατρεύει -ὁ τρώσας λόγος ἰᾶται (Πλουτ., Περί του ακούειν 47.A.2). Γι' αυτό και στον Ποσειδώνα αποδίδονται και τα επίθετα Εδραίος, Θεμελιούχος, Τειχοποιός κτλ., καθότι εγγυάται την τάξη του φυσικού κόσμου, λ.χ. εγκλείοντας τους Τιτάνες και τους γιους του Τελχίνες στη γη, αλλά και του δομημένου, πολιτισμένου περιβάλλοντος, όπως της Τροίας, όπου συνέβαλλε στον τειχισμό της πόλης.

Τα χαρακτηριστικά του Ποσειδώνα συνοψίζονται στον Ομηρικό και τον Ορφικό ύμνο προς τιμή του.