Checklist
*Κατάλογος ελέγχου. Στυλιανού 2008:54.
Κατάλογος κριτηρίων ελέγχου. Αντωνοπούλου 2005α:3.
Κλίμακα ελέγχου. Ντολιοπούλου & Γουργιώτου 2008:164.
Λίστα ελέγχου. Γραμματικόπουλος 2006:241.
Πίνακας ελέγχου. Δημητρόπουλος 2002:223. Στυλιανού 2008:54.
Κατάλογος ελέγχου ονομάζεται το όργανο συλλογής και καταγραφής των παρατηρήσεων. Πρόκειται απλά για έναν «κατάλογο συμπεριφορών, δεξιοτήτων, στάσεων, διαθέσεων, γνώσεων, ακόμη και έργων του παιδιού σε έναν συγκεκριμένο τομέα», τα οποία βοηθούν δασκάλους και γονείς να προσεγγίσουν το παιδί και να καταλάβουν ορισμένα στοιχεία που αφορούν την ανάπτυξή του (Shores & Grace 1998, όπως αναφέρεται στις Ντολιοπούλου & Γουργιώτου 2008:164).
Οι κατάλογοι ελέγχου είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι, καθώς με αυτούς «αξιολογούνται συγκεκριμένα εκπαιδευτικά προγράμματα και κυρίως εκπαιδευτικά προϊόντα, υλικά και μέσα» (Δημητρόπουλος 2002:78). Αποτελούν επίσης εργαλείο συλλογής πληροφοριών που σχετίζονται με την επίδοση και την πρόοδο των μαθητών μέσα στην τάξη (Genesse & Upshur 1996:87).
Ο κατάλογος ελέγχου μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων μεταξύ μαθητών και δασκάλων, όπως επίσης και στην αξιολόγηση βάσει φακέλου, με την προϋπόθεση ότι ο κατάλογος κριτηρίων ανταποκρίνεται στους διδακτικούς στόχους και χρησιμοποιείται με όλους τους μαθητές στο ίδιο σχεδόν στάδιο της διδασκαλίας. Οι διδακτικοί στόχοι μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για την κατασκευή του.
Όσον αφορά τη δομή του καταλόγου ελέγχου, είναι μια λίστα η οποία αποτελείται από λέξεις ή προτάσεις, όπου περιγράφονται τα χαρακτηριστικά που αναμένεται να έχει ο κάθε αξιολογούμενος, και ο αξιολογητής σημειώνει όσα κρίνει ότι πράγματι αυτός κατέχει. Όλα τα περιγραφόμενα χαρακτηριστικά έχουν την ίδια βαθμολογική αξία, και για κάθε ιδιότητα που τσεκάρεται, ο αξιολογούμενος παίρνει ένα βαθμό. Η τελική βαθμολογία υπολογίζεται από το άθροισμα των βαθμών αυτών. Ο πίνακας ελέγχου μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέθοδος ετεροαξιολόγησης ή και αυτοαξιολόγησης (Thorndike & Hagen 19774:468).
Οι κατάλογοι ελέγχου διαφέρουν από τις κλίμακες διαβαθμισμένων κριτηρίων (rubrics) ή τις βαθμολογικές κλίμακες (rating scales), επειδή σ' αυτούς ελέγχεται απλά η ύπαρξη ή μη ενός κριτηρίου, και ο αξιολογητής δε χρειάζεται να ασχοληθεί με ποιοτικές διαβαθμίσεις. Με πιο απλά λόγια, ο αξιολογητής δε χρειάζεται να εξετάσει σε τι βαθμό κατέχει κάποιος μια συγκεκριμένη ικανότητα ή γνώση. Συνεπώς, αν απαιτείται ταχύτητα στην αξιολόγηση, τότε οι κατάλογοι ελέγχου είναι κατάλληλοι. Παρ' όλα αυτά, η μέθοδος αυτή δεν επιτρέπει τη βαθύτερη και λεπτομερή αξιολόγηση ενός εξεταζομένου ή ενός αντικειμένου.
Βιβλιογραφία
- Αντωνοπούλου N. (2005α). Κατάλογος Κριτηρίων Ελέγχου και Αξιολόγησης. Journal of Applied Linguistics (Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία), 20: 7-20.
- Γραμματικόπουλος Β. (2006). Εκπαιδευτική Αξιολόγηση: Μοντέλα Αξιολόγησης Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων.
Πρόσβαση [on line]: http://www.hape.gr/emag/vol4_2/hape104.pdf [07/11/10]. - Δημητρόπουλος Ε. (2002). Εκπαιδευτική αξιολόγηση. Αθήνα: Εκδ. Γρηγόρη.
- Ντολιοπούλου Ε., Γουργιώτου Ε. (2008). Η αξιολόγηση στην εκπαίδευση, με έμφαση στην προσχολική. Αθήνα: Gutenberg.
- Στυλιανού Μ. (2008). Η αυτοαξιολόγηση των μαθητών/τριών με βάση το Φάκελο Εργασιών (Portfolio Assessment), ως μέσο ανάπτυξης επικοινωνιακών δεξιοτήτων και ειδικότερα κατανόησης και παραγωγής γραπτού λόγου. Διπλωματική εργασία. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
- Genesee F., Upshur J. A. (1996). Classroom-based Evaluation in Second Language Education. Cambridge: Cambridge University Press.
- Shores E., Grace C. (1998). The portfolio book: A step-by-step guide for teachers. Beltsville, Md: Gryphon House.
- Thorndike R. L., Hagen E. P. (19774). Measurement and Evaluation in Psychology and Education. New York: John Wiley & Sons.
