πιστοποίηση ελληνομάθειας.

Η βαθμολογική κλίμακα είναι μια τεχνική συλλογής και καταγραφής των παρατηρήσεων και αξιολογικών κρίσεων/εκτιμήσεων ενός ατόμου (του αξιολογητή) αναφορικά με μεταβλητές ιδιότητες άλλων ατόμων (των αξιολογουμένων). Σύμφωνα με τους MacBeath, Schratz, Meuret και Jacobsen, οι κλίμακες διαβάθμισης αποτελούν «μια ιδιαίτερη μορφή ερωτήσεων κλειστού τύπου πολλαπλής επιλογής» (2005:204), στις οποίες καλείται να απαντήσει ο αξιολογητής. Στην κλίμακα αυτή «οι απαντήσεις κλιμακώνονται από το πιο ισχυρό στο πιο ασθενές, από το ανώτερο στο κατώτερο, από το θετικό στο αρνητικό» (MacBeath et al. 2005:204). Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην τοποθέτηση του εξεταζόμενου σε μια ακολουθία από ζώνες. Η τοποθέτηση αυτή είναι «κάθετη», και οι αξιολογητές ενδιαφέρονται για το πόσο ψηλά στην κλίμακα αυτή φθάνει ο εξεταζόμενος (ΚΕΠΑ 2007:219). Συνεπώς, μία βαθμολογική κλίμακα είναι πάντα μια τακτική κλίμακα.

Κάποιες φορές η βαθμολογική κλίμακα έχει τη μορφή μιας συνεχούς γραμμής, που το ένα άκρο της αντιπροσωπεύει την έλλειψη ή την ασθενή εμφάνιση της μεταβλητής και το άλλο την ύπαρξη ή την έντονη εμφάνιση της μεταβλητής. Η γραμμή αυτή περιλαμβάνει διαβαθμίσεις που αντιπροσωπεύουν επίπεδα. Τα διαβαθμισμένα επίπεδα συνήθως κυμαίνονται από 3 ως 10 και φανερώνουν από μηδενική επίδοση σε κάποια πτυχή μάθησης ως απόλυτο έλεγχό της. Ο αξιολογητής οφείλει να κατατάξει τον εξεταζόμενο στο επίπεδο που τον περιγράφει καλύτερα (McNamara 1996:182). Οι βαθμολογικές κλίμακες μοιάζουν αρκετά με τους «πίνακες ελέγχου» (checklists) (Ντολιοπούλου & Γουργιώτου 2008:166). Και οι δύο μέθοδοι βασίζονται σε κριτήρια, και οι εφαρμογές τους στην αξιολόγηση ποικίλλουν. Η διαφορά τους έγκειται στο γεγονός ότι στις βαθμολογικές κλίμακες ο αξιολογητής έχει να επιλέξει ανάμεσα σε περισσότερα των δύο διαβαθμισμένα επίπεδα, ενώ στους πίνακες ελέγχου δεν περιέχονται διαβαθμίσεις και ο αξιολογητής κρίνει μονάχα αν ένας εξεταζόμενος έχει ή δεν έχει μια συγκεκριμένη ικανότητα, ή αν έχει ή δεν έχει πετύχει ένα συγκεκριμένο στόχο.

Οι βαθμολογικές κλίμακες, ως προς τον τρόπο έκφρασης, δηλαδή κοινοποίησης, του αποτελέσματος της αξιολόγησης, χωρίζονται σε διάφορες υποκατηγορίες, οι οποίες είναι οι εξής:

Α) Αριθμητική κλίμακα (numerical scale), όπου κάθε χαρακτηριστικό βαθμολογείται, π.χ., από το 1 ως το 5, ανάλογα με το πόσο πληροί ο εξεταζόμενος το συγκεκριμένο κριτήριο.

Β) Κλίμακα εννοιολογικού διαφορισμού (semantic differential scale), η οποία έχει διπολικό χαρακτήρα, δηλαδή σε κάθε άκρο της αντιστοιχεί ένα περιγραφικό επίθετο επίδοσης. Τα ζευγάρια αυτά των επιθέτων εκφράζουν αντίθετες αξίες (π.χ. άριστος-αδύναμος), και ο εξεταστής βαθμολογεί ανάλογα με την αξία που θεωρεί πιο αντιπροσωπευτική της επίδοσης του εξεταζομένου.

Γ) Γραφική κλίμακα (graphic rating scale), η οποία αναπαρίσταται γραφικά με μία γραμμή ή ράβδο, χωρίζεται σε ισομερή τμήματα και κάθε σημείο περιγράφει ένα από τα διαβαθμισμένα επίπεδα του ίδιου κριτηρίου (Καμπάκη-Βουγιουκλή 2009:119-125).

Δ) Κλίμακες με σημεία συμπεριφορικής περιγραφής (behaviorally anchored scales), οι οποίες είναι περιγραφικές. Στις κλίμακες αυτές εξηγούνται λεπτομερώς τα κριτήρια και διασαφηνίζεται τι ακριβώς εννοείται με κάθε όρο.

Ε) Κλίμακα σύγκρισης με σταθερές (standard rating scale), η οποία περιλαμβάνει μια σειρά από συγκεκριμένους χαρακτηρισμούς, με τους οποίους πρέπει να συγκρίνει ο αξιολογητής τον αξιολογούμενο και να επιλέξει αυτόν που τον περιγράφει πληρέστερα.

ΣΤ) Κλίμακα αναγκαστικής επιλογής (forced-choice rating scale), που αποτελείται από λέξεις ή φράσεις που περιγράφουν τον αξιολογούμενο, χωρίς όμως οι σημασίες τους να έρχονται σε αντίθεση (Aiken 1996:37)

Βιβλιογραφία