• 1) Θλίψη, μεγάλη λύπη:
  • λύπηση πλήσιαν έδωκε σ’ όλους ο μισεμός του (Τζάνε, Κρ. πόλ. 304⁹).
• 2)
  • α) Οίκτος, έλεος:
    • δίχως λύπηση κιαμιά πάσ’ άθρωπο σκοτώνω (ενν. εγώ ο Χάρος) (Ερωφ. Πρόλ. 78)·
  • β) ευσπλαχνία:
    • ω δέσποινα των ουρανώ, λύπησις τω θλιμμένω (Π. Ν. Διαθ. φ. 336α).

• Φρ.
• 1) Έχω λύπηση εις κ. = συμπονώ (κάπ.) για κ.:
  • (Κυπρ. ερωτ. 100¹⁰).
• 2) Παίρνω λύπηση = λυπάμαι
  • (Τζάνε, Κρ. πόλ. 347⁶).

[<λυπώ + κατάλ. ‑σις. Η λ. (‑ση) στο Βλάχ. και σήμ.]

• 1) Θλιμμένα:
  • τον πρικύ μου θάνατο λυπητερά να κλαίγεις (Ερωφ. Έ 290).
• 2) Σπλαγχνικά, με συμπόνια:
  • λυπητερά στα πάθη μου τώρα να μου βοηθήσεις (Ιντ. κρ. θεάτρ. Β́ 54).

[<επίθ. λυπητερός. Η λ. στο Βλάχ. και σήμ.]

• 1) Θλιμμένος:
  • πρόσωπον λυπητερόν (Διακρούσ. 92⁴).
• 2) Θλιβερός, συγκινητικός:
  • πράμα πολλά λυπητερό (Ερωφ. Έ 15).
• 3) (Προκ. για φωνή) παραπονιάρικος:
  • (Ερωτόκρ. Δ́ 246).
• 4) (Συνεκδ.) εύσπλαγχνος, συμπονετικός:
  • (Πιστ. βοσκ. V 7, 14)·
  • ως βασιλιός λυπητερός κι άξος να συχωρέσει (Ερωφ. Δ́ 593).

[<λυπώ (θ. λυπη‑) + κατάλ. ‑τερός. Η λ. στο Βλάχ. και σήμ.]

• Με πολλή θλίψη· λυπητερά:
  • λυπητικά … αποχαιρέτησάν τους (Φλώρ. 1226)·
  • έκλαψε … λυπητικά (Χρον. σουλτ. 143³²).

[<επίθ. λυπητικός]

• Λυπητερός:
  • λυπητικάτες τραγουδίες (Κυπρ. ερωτ. 138⁸).

[<επίθ. λυπητικός + κατάλ. ‑άτος]

• Που φανερώνει λύπη:
  • έδειξε σχήμα λυπητικόν (Θρ. Κων/π. P suppl. 249⁸).

[αρχ. επίθ. λυπητικός]

• Λυπημένα:
  • (Ιερακοσ. 474²⁸).

[<επίθ. λυπητικός]