Όρος που αναφέρεται στην ταξινόμηση των φωνηέντων με βάση τη θέση των χειλιών. Πρόκειται για τα φωνήεντα που αρθρώνονται με στρογγυλεμένα τα χείλια. Στις περισσότερες γλώσσες τα πίσω φωνήεντα είναι συνήθως στρογγυλά, ενώ τα μπροστινά αστρόγγυλα , αν και για μερικές, όπως η γαλλική, η γερμανική και η βιετναμέζικη, η στρογγυλότητα αποτελεί διακριτικό χαρακτηριστικό. Το Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο αναγνωρίζει τα εξής στρογγυλά φωνήεντα (το μέλος στα δεξιά των φωνηεντικών ζευγών όπως εμφανίζονται στον πίνακα του ΔΦΑ): τα μπροστινά [y] (κλειστό), [ø] (μισοκλειστό), [œ] (μισανοιχτό), [Œ] (ανοιχτό στρογγυλό), τα πίσω [u] (κλειστό), [ο] (μισοκλειστό - μεσαίο),[ɔ] (μισανοιχτό),[ɒ] (ανοιχτό) και τα κεντρικά [ʉ] (κλειστό), [ɵ] (μισοκλειστό) και [ʚ] (μισανοιχτό). Παραδείγματα των φωνηέντων αυτών μπορούμε να συναντήσουμε σε διάφορες ευρωπαϊκές γλώσσες, π.χ. [y] γαλλ. mur'τοίχος', γερμ. Bühne 'σκηνή', [ø] γαλλ. peu'λίγο, γερμ. Höhle 'τρύπα', [œ] γαλλ. peur 'φόβος', [ɔ] γαλλ. bol'μπολ'. (Βλ. και κλειστό φωνήεν, ανοιχτό φωνήεν).

Μ. Αραποπούλου

Πηγές

• Κρύσταλ, Ντ. 2000. Λεξικό γλωσσολογίας και φωνητικής. Μτφρ. Γ. Ξυδόπουλος. Αθήνα: Πατάκης.
• Πετρούνιας, Ευ. [1984] 1993. Νεοελληνική γραμματική και συγκριτική ανάλυση. 1ος τόμ. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.
• Pullum, G. K. & W. A. Ladusaw. 1996. Phonetic Symbol Guide. 2η έκδ. Σικάγο & Λονδίνο: The University of Chicago Press.

  http://en.wikipedia.org/wiki/Rounded_vowel

Μπορείτε να ακούσετε τους σχετικούς φθόγγους, μεταξύ άλλων, στις παρακάτω διευθύνσεις:

• http://hctv.humnet.ucla.edu/departments/linguistics/VowelsandCon...
• http://www.arts.gla.ac.uk/IPA/ipachart.html

Πεδίο