Μεταφόρτωση ως PDF Εκτύπωση <>

Κείμενο 4: Κοδρικάς, Π. 1818. Μελέτη της κοινής ελληνικής διαλέκτου. Παρίσι: Α. Πατρινός και Αφοί Ποστολάκα. Παρατίθεται στο Γ. Κορδάτος, Ιστορία του γλωσσικού μας ζητήματος. Αθήνα: Λουκάτος, 1943, σελ.85-87, ©.

Αυτοί όλοι (σημ. οι ευγενείς και οι έγκριτοι του γένους),οι την υγιή μοίραν συγκροτούντες του γένους, κοινή ομολογία, αυτό το ύφος ως οικείον ενασμενίζονται και αυτό ως γνήσιον και κοινόν ομοφώνως αποδέχονται. Πατριάρχαι, αρχιερείς, ηγεμόνες, κληρικοί, γραμματικοί και αυτοί οι μεταξύ ομογενών ελευθερίου ευμοιρήσαντες αγωγής εμπορικοί, όλον ενί λόγω το σύστημα (διάβαζε: το συγκρότημα) της εκκλησιαστικής και πολιτικής ιεραρχίας του έθνους μας, αυτό το ύφος αναγνωρίζουν ως οικείον και γνήσιον. Αν κατά την ιδέαν των γνωμοτύπων διορθωτών το ύφος αυτό είναι μακαρονικόν, ευκλεέστερον είναι βέβαια προς ημάς να μακαρονίζωμεν εθνικώς με όλους τους εγκρίτους του γένους ή να χυδαΐζωμεν ξενολογικώς με τους αυθαιρέτους νομοθέτας της γλώσσης μας…Άλλη βέβαια η γλώσσα των καπήλων και άλλη η των ευγενών. Άλλη η των σπουδαίων και άλλη η των χυδαίων. Όθεν μετ' ειλικρινείας ομολογώ, ότι δεν νοστιμεύομαι τελείως την δημαγωγικήν φιλοσοφίαν. Δεν γράφω μήτε διά γεωργούς, μήτε διά πακάληδας. Γράφω απλώς διά ευγενείς και πεπαιδευμένους. Διό και προσέχω να εκφρασθώ όσον το δυνατόν εξηκριβωμένως, εις την συνηθισμένην φράσιν των. Επιθυμώ οι γεωργοί να καταγίνωνται εις την γεωπονίαν, οι πακάληδες εις την οψοπωλίαν και να μην εννοιάζωνται μήτε οι πρώτοι αν ο γάϊδαρός των κατάγεται από τον κάνθαρον, μήτε οι δεύτεροι αν ο βακάλης παράγεται από τον βακαλάον.Οι δε ευγενείς και κατά τάξιν και κατ' αγωγήν, να ενασχολώνται, ως εξ επαγγέλματος, εις την σπουδήν και φιλολογίαν, συντελούντες με τα φώτα της μαθήσεως εις την κοινήν του γένους μας εύκλειαν και ευδαιμονίαν …Δοξάζω λοιπόν ότι τότε ευδαιμονεί εν εθνικόν πολίτευμα, όταν, κατά τον θείο Πλάτωνα, οι άρχοντες φιλοσοφούσιν ή οι φιλόσοφοι άρχουσι. Θεωρώ όμως ως τελείαν δυστυχίαν ενός έθνους το να χυδαΐζουν οι φιλόσοφοι ή να φιλοσοφώσιν οι χυδαίοι".