Μεταφόρτωση ως PDF Εκτύπωση <^>

3. Τα χρονικά επίθετα σε -ινός

§ 318. Πρόκειται για επιθετικοποιήσεις επιρρηματικών τύπων σε i: ἐαρινός (Όμ. με μετρική έκταση εἰαρινός) 'ανοιξιάτικος' από το ἔαρι 'την άνοιξη' (αττ. ἦρι - ἠρινός), περυσινός (κλασ.) από το πέρυσι 'τον περασμένο χρόνο, "μακριά"'. Η κλασική εποχή μεταφέρει ευχαρίστως το -ινός σε άλλες απολήξεις: το ἑσπερινός 'απογευματινός' (Ξεν.) από τα ἕσπερος ἑσπέρα είναι μετασχηματισμός του ἑσπέριος (Όμ.), παρομοίως το χειμερινός 'χειμωνιάτικος' (κλασ.) αντικαθιστά το ομηρικό χειμέριος· και το νυκτερινός (από τον Πλάτωνα και εξής) αντικαθιστά μάλλον το νύκτερος (τραγικοί· νυκτερίς 'νυχτερίδα' ήδη στον Όμηρο). Η αναλογία πιάνει κάθε είδους χρονικούς προσδιορισμούς: μεσημβρινός 'μεσημεριανός' (κλασ.) από το μεσημβρία, χθεσινός (ελληνιστ.) από το χθές, σημερινός (παρασελίδια σχόλια) από το σήμερον, ταχινός 'προσεχής' (ελληνιστ.) από το τάχα 'σύντομα'. Πρβ. λατ. v ē rnus 'ανοιξιάτικος' από το v ē r, nocturnus όπως το νύκτωρ 'βραδιάτικα'.