Εξώφυλλο

Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση

Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας

του Α.-Φ. Χριστίδη

1. Τα μυστικά της γλώσσας

Η γλώσσα που χρησιμοποιούμε δεν είναι παντού και πάντα η ίδια

Όλοι μας μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι η ελληνική γλώσσα δεν είναι η ίδια σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Οι Κρητικοί έχουν διαφορετική προφορά   και χρησιμοποιούν διαφορετικές λέξεις, και το ίδιο ισχύει και για τους Κύπριους,   τους Πόντιους   και άλλους. Αυτές τις διαφορετικές μορφές της ελληνικής από τόπο σε τόπο τις ονομάζουμε διαλέκτους. Τη γλώσσα του σχολείου, των εφημερίδων, της τηλεόρασης, του ραδιοφώνου, της διοίκησης (των υπουργείων, των δημόσιων υπηρεσιών κλπ.) την ονομάζουμε κοινή ελληνική γλώσσα, γιατί είναι αυτή που μιλιέται σε όλη την Ελλάδα. Αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιος δεν μπορεί να εξακολουθεί να μιλάει στο σπίτι του ή να καταλαβαίνει αυτές τις άλλες μορφές της ελληνικής που ονομάσαμε διαλέκτους. Αλλά αυτές οι διάλεκτοι χάνονται σιγά σιγά για τον ίδιο λόγο που (όπως είδαμε παραπάνω) χάθηκαν κάποιες γλώσσες: γιατί οι ομιλητές τους τις εγκατέλειψαν για χάρη μιας άλλης γλώσσας. Και στην περίπτωση των διαλέκτων αυτοί που τις μιλούν τις εγκαταλείπουν γιατί η κοινή νέα ελληνική είναι η επίσημη γλώσσα του κράτους. Ακριβώς επειδή είναι η επίσημη γλώσσα του κράτους, έχει μεγαλύτερη δύναμη και συνδέεται με αυτό που ονομάζουμε κοινωνική επιτυχία.

Επίσης, όλοι μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι δεν χρησιμοποιούμε τη γλώσσα μας πάντα με τον ίδιο τρόπο. Αλλιώς μιλάμε στον πατέρα μας και στη μητέρα μας, αλλιώς μιλάμε στους φίλους μας  , αλλιώς μιλάμε στους δασκάλους μας και στους καθηγητές μας. Η γλώσσα μας λοιπόν χρησιμοποιείται με διαφορετικούς τρόπους, που σχετίζονται με τις περιστάσεις και τους συνομιλητές μας. Υπάρχουν όμως και άλλες μορφές γλώσσας που δεν σχετίζονται μόνο με τον προφορικό λόγο, τις περιστάσεις και τους συνομιλητές: λ.χ. η ποίηση, που είναι ένα ξεχωριστό είδος γλώσσας, με τα δικά της χαρακτηριστικά (π.χ. ομοιοκαταληξία, παιχνίδι με τις λέξεις κλπ.).

ihos1_1.mp3

Δείγμα κρητικής διαλέκτου

ihos1_2.mp3

Δείγμα κυπριακής διαλέκτου

ihos1_3.mp3

Δείγμα ποντιακής διαλέκτου

Οι νέοι ειδικότερα έχουν ένα ιδιαίτερο τρόπο να επικοινωνούν μεταξύ τους, που στην επιστημονική ορολογία ονομάζεται «γλώσσα των νέων» - αν και δεν πρόκειται για κάποια ξεχωριστή γλώσσα. Δείτε π.χ. τέτοιες ιδιαίτερες εκφράσεις αυτού του τρόπου επικοινωνίας των νέων στο

http://www.acrobase.gr/showthread.php?t=223538

Πολλές από αυτές σίγουρα τις λέτε και εσείς. Για πατήστε εδώ να δείτε αν θα μπορέσετε να λύσετε την άσκηση!!

Αν θέλετε να διαβάσετε ένα επιστημονικό κείμενο για τη γλώσσα των νέων δείτε στο

http://www.greek-language.gr/greekLang/studies/guide/thema_b9/index.html