Ενδεικτικές προτάσεις για ασκήσεις

Τα μυστικά της γλώσσας

1. Τα πρόβατα βελάζουν, τα σκυλιά γαβγίζουν, τα άλογα χλιμιντρίζουν. Ποιες άλλες λέξεις ξέρετε που δηλώνουν τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούν τα ζώα;

Μπορείτε να σκεφτείτε σε ποιες περιστάσεις μπορεί να γαβγίζει ένα σκυλί; Ή τις περιστάσεις που νιαουρίζει η γάτα;

Να φέρετε στο μυαλό σας και άλλες ανθρώπινες συμπεριφορές σαν το βογκητό του πόνου ή την κραυγή του τρόμου.

2. Σκεφτείτε λέξεις που αποτελούνται από τα ίδια γράμματα, τα οποία όμως συνδυάζονται με διαφορετικό τρόπο.

3. Ποια λεξικά ξέρετε ή χρησιμοποιείτε;

5. Μπορείτε να σκεφτείτε μερικές λέξεις που αλλιώς γράφονται και αλλιώς προφέρονται;

7. Πότε αρχίζει να μιλάει ένα μωρό; Μπορείτε να ρωτήσετε τους γονείς σας για το πότε ξεκινήσατε εσείς να μιλάτε και πώς.

8. Ποιες γλώσσες ή διαλέκτους έχετε ακούσει να μιλιούνται στο περιβάλλον σας;

Δώστε παραδείγματα λέξεων που δεν χρησιμοποιείτε όταν μιλάτε στους δασκάλους σας και τους γονείς σας.

Οι ήχοι της γλώσσας

1. Ξαναθυμηθείτε μερικά παραδείγματα λέξεων που σχηματίζονται από τους ίδιους φθόγγους με διαφορετικό συνδυασμό.

2. Μπορείτε να βρείτε φθόγγους που, όταν τους λέτε, πάλλονται οι φωνητικές σας χορδές;

Σκεφτείτε εκφράσεις που χρησιμοποιούμε για να αναφερθούμε στην ένταση ή το ύψος της φωνής.

Ποια άλλα σημεία στίξης ξέρετε, εκτός από την τελεία και το ερωτηματικό;

Σκεφτείτε λέξεις στις οποίες η διαφορά της σημασίας οφείλεται στη διαφορετική θέση του τόνου, όπως στις λέξεις κάλος και καλός.

Ποια άλλα παραδείγματα μπορείτε να σκεφτείτε από τα νέα ελληνικά όπου οι ίδιοι ήχοι γράφονται με διαφορετικά γράμματα;

Τα μυστικά της γραφής

1. «Σε έχω γραμμένο στα παλιά μου τα παπούτσια», «αυτό είναι από τα άγραφα». Τί γνωρίζετε γι' αυτές τις εκφράσεις και τί σημαίνουν; Σκεφτείτε και άλλες.

2. Ποιους άλλους λαούς της Μεσοποταμίας ξέρετε;

Βρείτε τον μύθο του Προμηθέα από την αρχαία μυθολογία. Σε τί μοιάζει με τον σουμεριακό μύθο του Έγκι;

3. Πόλεις, πολιτισμός: τί παρατηρείτε για τη σχέση αυτών των δύο λέξεων;

Τί ξέρετε για τη θεωρία του Δαρβίνου σχετικά με την καταγωγή του ανθρώπου;

Γιατί οι Κινέζοι εξακολουθούν να χρησιμοποιούν ένα τόσο περίπλοκο σύστημα γραφής και δεν το αντικαθιστούν με ένα απλούστερο;

Σκεφτείτε μερικές παροιμίες και μερικά αινίγματα. Τί είδους πληροφορίες μεταφέρουν και σε τί διαφέρει ο τρόπος με τον οποίο το κάνει η παροιμία από τον τρόπο με τον οποίο το κάνει το αίνιγμα;