Άλλο είναι τα γράμματα και άλλο είναι οι φθόγγοι

Αλλά εδώ πρέπει να καταλάβουμε ότι τα γράμματα και οι φθόγγοι δεν είναι το ίδιο πράγμα. Οι φθόγγοι είναι ήχος, ενώ τα γράμματα είναι εικόνες (σχέδια) των ήχων αυτών. Όλοι ξέρουμε, επιπλέον, ότι πρώτα μαθαίνουμε να μιλάμε και ύστερα να γράφουμε. Ή ότι μπορούμε να μιλάμε, χωρίς να ξέρουμε να γράφουμε. Και αυτό είναι πολύ συχνό. Πολλοί άνθρωποι δεν κατάφεραν να πάνε στο σχολείο και να μάθουν γράμματα, αλλά αυτό δεν τους εμποδίζει να μιλούν.

Επίσης, πολύ συχνά ο τρόπος με τον οποίο γράφουμε μια λέξη είναι διαφορετικός από τον τρόπο που τη λέμε, που την προφέρουμε. Έτσι, γράφουμε παιδί αλλά προφέρουμε peδί. Όσοι ξέρουν αγγλικά, θα παρατηρήσουν το ίδιο και σε αυτή τη γλώσσα: γράφουμε στα αγγλικά night για τη 'νύχτα', ενώ προφέρουμε [náit]. Αλλά γιατί συμβαίνει αυτό; Συμβαίνει γιατί η γλώσσα αλλάζει μέσα στον χρόνο,   εξακολουθούμε όμως συχνά να γράφουμε τις λέξεις έτσι όπως προφέρονταν παλιότερα. Έτσι, στα αρχαία ελληνικά το αι που βλέπουμε στη λέξη παιδί προφερόταν ακριβώς όπως γράφεται. Μέσα στον χρόνο άλλαξε η προφορά και το αι κατέληξε να προφέρεται σαν [e]. Άλλαξε η προφορά αλλά δεν άλλαξε η γραφή. Έτσι σήμερα γράφουμε παιδί και προφέρουμε [peδί].