Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση
Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας
του Α.-Φ. Χριστίδη
Και τώρα τα ουσιαστικά: πώς ο γέρων έγινε γέρος
Ανάλογες εξομαλύνσεις εμφανίζονται και στην κλίση των ουσιαστικών. Στα αρχαία ελληνικά, όπως και στα νέα ελληνικά, υπήρχε μια μεγάλη κατηγορία (κλίση) αρσενικών ουσιαστικών σε -ος: ἂνθρωπ-ος, ἱατρ-ός, γεωργ-ός κλπ. Υπήρχαν όμως και άλλα αρσενικά ουσιαστικά που ανήκαν σε άλλη κλίση. Δείτε λ.χ. το ουσιαστικό γέρων 'γέρος'.
Ονομ. |
γέρων |
Γεν. |
γέροντος |
Δοτ. |
γέροντι |
Με τον ίδιο τρόπο κλινόταν και το ουσιαστικό Χάρων 'Χάρος':
Ονομ. |
Χάρων |
Γεν. |
Χάροντος |
Δοτ. |
Χάροντι |
Στην κοινή αυτή η μορφή κλίσης σιγά σιγά εγκαταλείπεται και τα ουσιαστικά που την αποτελούν εξομοιώνονται, δηλαδή εξομαλύνονται, με τη μεγάλη κατηγορία των αρσενικών ουσιαστικών σε -ος. Έτσι, ο γέρων γίνεται γέρος και ο Χάρων γίνεται Χάρος, όπως στα σημερινά ελληνικά.
Συμβαίνουν όμως και άλλες εξομαλύνσεις. Ο συγκριτικός του επιθέτου ταχύς ήταν θάσσων στα αρχαία ελληνικά. Και ήταν «ανώμαλος», επειδή δεν εμφάνιζε τη μορφή -τερος. Αυτή η ανωμαλία εξομαλύνεται και έτσι δημιουργείται ο τύπος ταχύτερος.