Εξώφυλλο

Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση

Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας

του Α.-Φ. Χριστίδη

10. Πώς άλλαξε η αρχαία ελληνική γλώσσα

Χάνονται τα ρήματα σε -μι

Θα θυμάστε ίσως ότι στα αρχαία ελληνικά υπήρχε μια κατηγορία ρημάτων (ο τεχνικός όρος είναι «συζυγία») που «τελείωναν» σε -μι: ὂμνυ-μι 'ορκίζομαι', δίδωμι 'δίνω' και άλλα πολλά. Τα πιο συχνά όμως ρήματα (η πιο μεγάλη κατηγορία ρημάτων) είναι αυτά που «τελειώνουν» σε -ω: λύ-ω, γράφ-ω, κρίν-ω κλπ. Στην εποχή της κοινής η κατάληξη της πιο μεγάλης ρηματικής «συζυγίας» επεκτείνεται και στη «συζυγία» των ρημάτων σε -μι. Έτσι το ὂμνυ-μι γίνεται ὀμνύω, το δίδωμι γίνεται δίδω κλπ. Χάνεται λοιπόν η «συζυγία» των ρημάτων σε -μι. Και εδώ συμβαίνει το ίδιο όπως και στο προηγούμενο φαινόμενο που συζητήσαμε: η επέκταση της κατάληξης «εις βάρος» της κατάληξης -μι κάνει απλούστερη (εξομαλύνει) τη ρηματική μορφολογία και άρα ευκολύτερη την εκμάθησή της.