Μεταφόρτωση ως PDF Εκτύπωση <>

Κείμενο 1: Ladmiral, J.-R. 1991. La traduction: des textes classiques? Στο La traduzione dei testi classici. Teoria, prassi, storia (Πρακτικά συνεδρίου, Παλέρμο 6-9 Απριλίου 1988), επιμ. S. Nicosia, 9-29. Nάπολη: M. D' Auria, σελ. 10-11.

Από την εποχή του Κικέρωνα -ο οποίος αντιθέτει δύο μεταφραστικούς τρόπους, τον μεταφραστή ο οποίος ενεργεί "ως συγγραφέας" (ut orator) και τον μεταφραστή ο οποίος ενεργεί "ως μεταφραστής" (ut interpres), ως κοινός κι απλός μεταφραστής- μέχρι ένα σύγχρονο γλωσσολόγο, όπως ο Eugene A. Nida, ο οποίος αντιθέτει τη "δυναμική ισοδυναμία" στη "μορφική ισοδυναμία", στην πραγματικότητα μία και μόνη διάκριση απασχολεί τη μετάφραση, την πρακτική της μετάφρασης και (στον ίδιο τουλάχιστον βαθμό) τη θεωρία της μετάφρασης. Να αναφέρω ακόμη τον Georges Mounin, ο οποίος αντιθέτει παράλληλα τις μεταφράσεις που είναι "σαν γυαλιά διάφανα", σε όσες είναι "σαν γυαλιά χρωματιστά".

Με άλλα λόγια, μου είχε φανεί χρήσιμο να επαναδιατυπώσω την απορία και είχα αναγκαστεί να ονομάσω εκ νέου τους δύο πόλους της διάκρισης, επινοώντας αντίστοιχα τους νεολογικούς όρους πηγαίοι (sourciers) και στοχεύοντες (ciblistes)· και βέβαια, πέρα από μια απλή αλλαγή των σημαινόντων της ορολογίας, πρόκειται για έναν κάπως "εκσυγχρονισμένο" τρόπο να θέσω το πρόβλημα με όρους λίγο διαφορετικούς και λίγο πιο συγκεκριμένους… Οι "πηγαίοι" μου είναι οι κατά λέξη μεταφραστές οι οποίοι μεταφράζουν ut interpr(et)es, εφαρμόζουν τη "μορφική ισοδυναμία" και η μετάφρασή τους είναι "σαν γυαλιά χρωματιστά": μένουν προσκολλημένοι στο σημαίνον (στη "σηματοδοτική δυνατότητα") της γλώσσας του κειμένου-πηγή που πρόκειται να μεταφράσουν. Αντίθετα, οι "στοχεύοντες" μεταφράζουν ut orator(es), εφαρμόζουν τη "δυναμική ισοδυναμία", οι μεταφράσεις τους είναι "διάφανα γυαλιά": αφουγκράζονται το σημαινόμενο ή, ακριβέστερα, τη σημασία του λόγου-πηγή, με άλλα λόγια του πρωτότυπου κειμένου που πρόκειται να αποδώσουν χάρη στα ίδια αποθέματα που διαθέτει η γλώσσα-στόχος…

Μετάφραση Θεόφιλος Τραμπούλης