ΜΑΝΩΛΗΣ ΠΙΜΠΛΗΣ: ΤΑ ΝΕΑ, 12/04/2005, Σελ.: P25

Γ. MΠAMΠINIΩTHΣ - X. KΛAIPHΣ: «Θέλουμε να αγαπηθεί η Γραμματική»

Nέα γραμματική της νέας ελληνικής γλώσσας κυκλοφόρησε από τους καθηγητές Γεώργιο Mπαμπινιώτη και Xρήστο Kλαίρη. Φιλοδοξία τους, να αντικαταστήσει την περίφημη Γραμματική Tριανταφυλλίδη που, 64 χρόνια τώρα, αποτελεί σημείο αναφοράς

«Γραμματική ίσον γυμναστική του μυαλού» είπε ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιώργος Μπαμπινιώτης (δεξιά) που, μαζί με τον καθηγητή της Σορβόννης Χρήστο Κλαίρη (μέσον) εξέδωσαν μια γραμματική της Νέας Ελληνικής. Δεξιά ο εκδότης Παύλος Παπαχριστοφίλου (Ελληνικά Γράμματα)

«Γιατί χρειάζεται μια νέα γραμματική; Γιατί υπάρχει ανάγκη να συμβαδίζει με τις εξελίξεις της επιστήμης της γλωσσολογίας που έκανε πολύ μεγάλα άλματα στον 20ό αιώνα. Όπως οι τεχνολογικές εφαρμογές εξελίσσονται ανάλογα με την πρόοδο των θετικών επιστημών, έτσι εξελίσσεται και η γραμματική, με βάση τις εξελίξεις στη γλωσσολογία» είπε ο καθηγητής της Σορβόννης Χρήστος Κλαίρης. Και ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιώργος Μπαμπινιώτης πρόσθεσε: «Το έργο αυτό έρχεται εκ των πραγμάτων να αντικαταστήσει τη Γραμματική Τριανταφυλλίδη. Φυσικά δεν υπάρχει παρθενογένεση στην επιστήμη. Πιστεύουμε ότι αν ο Τριανταφυλλίδης έγραφε σήμερα τη γραμματική του, σε ένα παρόμοιο αποτέλεσμα θα κατέληγε».

H νέα Γραμματική Κλαίρη - Μπαμπινιώτη αποτελεί τόμο 1.160 σελίδων που, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, καλύπτει και το συντακτικό. Αρχικά έβγαινε τμηματικά, από το 1996. Τώρα που ολοκληρώθηκε και το τελευταίο της μέρος, εκδίδεται σε ολοκληρωμένο τόμο που φιλοδοξεί να παίξει καταλυτικό ρόλο στην εκπαίδευση. «H νέα Γραμματική αποτελεί μια πρόταση για το πώς συντάσσεται μια γραμματική σήμερα, αλλά και για το πώς πρέπει να διδάσκεται η γλώσσα στο σχολείο» είπε ο κ. Μπαμπινιώτης. «Να φύγουμε από τον απωθητικό, ξερό, φορμαλιστικό τρόπο διδασκαλίας. Επιθυμούμε να κάνουμε τη γραμματική να αγαπηθεί και να κατανοηθεί. Πρόκειται για μια άλλη σχέση και έναν νέο τρόπο σύλληψης και διδασκαλίας».

Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών εξήγησε ότι το βιβλίο ακολουθεί την κατεύθυνση της λεγόμενης επικοινωνιακής προσέγγισης στη διδασκαλία της γραμματικής που έχει εισαχθεί στην εκπαίδευση από τη δεκαετία του '80 και η οποία, πέρα από τη συστηματική μελέτη των μορφολογικών και συντακτικών δομών της γλώσσας (στην οποία επίσης επιδίδεται το νέο έργο) δίνει έμφαση στη χρήση των δομών και των γραμματικών τύπων στη γλωσσική πράξη. «Το θέμα δεν είναι να ξέρει ο μαθητής απλώς τις ταμπέλες - τι είναι κατηγορούμενο ή επιθετικός προσδιορισμός - αλλά να ξέρει κυρίως πώς να χρησιμοποιεί τις γνώσεις του». Ο κ. Μπαμπινιώτης αναρωτήθηκε αν οι δάσκαλοι είναι έτοιμοι να διδάξουν την επικοινωνιακή μέθοδο και αν θα μπορούσαν να είναι με τα υπάρχοντα βιβλία. Τόνισε δε ότι με το νέο έργο (του οποίου αργότερα θα εκδοθεί σύνοψη για τις σχολικές ανάγκες) οι δύο γλωσσολόγοι συγγραφείς δεν κάνουν ρυθμιστική γραμματική, αλλά εκθέτουν όλη την πολυμορφία της ελληνικής γλώσσας.

«Το θέμα δεν είναι η αποστήθιση κανόνων σαν να καταπίνει ο μαθητής μουρουνόλαδο» συμπλήρωσε χαρακτηριστικά και ο Χρήστος Κλαίρης. «Κάναμε λοιπόν μια πλήρη ραδιογραφία της σημερινής πολυμορφίας της γλώσσας. Και το ζήτημα της πολυμορφίας της γλώσσας πρέπει να γίνει συνείδηση σε όλους. Το θέμα είναι να γνωρίζουμε τις δυνατότητες διατύπωσης που έχουμε και να επιλέγουμε εκείνη που είναι σύμφωνη με τη συγκεκριμένη ανάγκη επικοινωνίας» τόνισε.

Μήνας, άντρας, βλάκας…

H «Γραμματική της Νέας Ελληνικής» (υπότιτλος: «Δομολειτουργική - Επικοινωνιακή») αποτελεί καρπό δεκαετούς προσπάθειας. «Έπρεπε να δαμάσουμε και τη θεωρία και τη μεθοδολογία» είπε ο Χρήστος Κλαίρης. H ίδια η οργάνωση της ύλης αποτελεί νέα πρόταση, τόνισαν οι δύο καθηγητές. H νέα Γραμματική έχει αρκετές πρωτοτυπίες. Κατατάσσει τα ονόματα σε δικατάληκτα και τρικατάληκτα αντί να κάνει διάκριση σύμφωνα με το γραμματικό γένος, ενώ εισάγει και μια άλλη διάρθρωση των ρηματικών συστημάτων. Έτσι δεν συνδέει τη χρήση του τροπικού δείκτη «να» αποκλειστικά με την υποτακτική έγκλιση, αλλά με μια πολύ ευρύτερη ποικιλία ρηματικών δηλώσεων (π.χ. να δίνει, να έδινε, να δώσει, να έδωσε, να έχει δώσει, να είχε δώσει), δηλώσεων που έως τώρα έμεναν εκτός διδασκαλίας λόγω αδυναμίας του ρηματικού συστήματος. Ο κ. Μπαμπινιώτης είπε ότι η νέα Γραμματική λύνει και καθημερινά πρακτικά προβλήματα: «Εξηγούμε με νέο κανόνα ότι αντίθετα με τα ονόματα που λήγουν σε -ας, τα ονόματα που λήγουν σε -ίας έχουν οξύτονη γενική πληθυντικού (π.χ. ο ταμίας των ταμιών) και ότι το ίδιο συμβαίνει κατ' εξαίρεσιν και με τρία ουσιαστικά σε -ας: μήνας, άντρας, βλάκας…

INFO

Χρ. Κλαίρη - Γ. Μπαμπινιώτη: «Γραμματική της Νέας Ελληνικής / Δομολειτουργική - Επικοινωνιακή», Εκδ. Ελληνικά Γράμματα, σελ., 1.164, τιμή: 59,90 ευρώ