ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 13.2.03

Πέντε χιλιετίες Ελληνική Γλώσσα

Η αίθουσα της ΕΣΗΕΑ γέμισε ασφυκτικά προχτές το βράδυ από ανθρώπους των Γραμμάτων και της Εκπαίδευσης. Ο λόγος ήταν το βιβλίο του επίτιμου, σήμερα, ελληνιστή καθηγητή της Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Μαδρίτης, Φρανθίσκο Ροδρίγες Αδράδος «Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας (Από τις απαρχές ως τις μέρες μας)», του οποίου την ελληνική έκδοση -σε μετάφραση της Αλίσια Βιλάρ Λεκουμπέρι και επιμέλεια των καθηγητών Γ. Αναστασίου-Χ. Χαραλαμπάκη- παρουσίασαν οι εκδόσεις «Δ. Παπαδήμα» και το Ινστιτούτο «Θερβάντες». Παρών στην παρουσίαση ήταν και ο -τιμημένος με πολλές ελληνικές διακρίσεις συγγραφέας του βιβλίου, ο οποίος, σημειωτέον, επί πολλά χρόνια διατέλεσε πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Κλασικών Σπουδών και Γλωσσολογίας και διευθυντής τριών ισπανικών φιλολογικών περιοδικών. Ο Φρ. Αδράδος, είναι ένας από τους διευθυντές του πολύτομου «Ελληνο-Ισπανικού Λεξικού» (δική του ήταν και η πρωτοβουλία για έκδοση αυτού του Λεξικού, του οποίου έχουν κυκλοφορήσει ήδη πέντε τόμοι) «Alma Mater», με έργα αρχαίων ελλήνων και λατίνων συγγραφέων, στα ισπανικά.

Η «Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας» είναι «απόσταγμα» ενός «έργου ζωής», καθώς ο ισπανός ελληνιστής από το 1948 και έντευθεν έχει γράψει ενενήντα μελέτες για την ελληνική γλώσσα και τα ποικίλα είδη της στη λογοτεχνία, στην ιστοριογραφία, στους θεσμούς, στην κοινωνία. «Το πολυδιάστατο εγχείρημα», όπως χαρακτήρισε το βιβλίο του Αδράδος, η καθηγήτρια του πανεπιστημίου Αθηνών, Γεωργία Ξανθάκη-Καραμάνου, χωρίζεται σε δύο χρονικές περιόδους: Από την Ινδοευρωπαϊκή γλώσσα έως στην Αττική, και από την Κοινή έως τις μέρες μας. Μια από τις μεγαλύτερες συμβολές του έργου είναι «η κατάδειξη των συνθηκών της δημιουργίας και των χαρακτηριστικών των διαφόρων μορφών της ελληνικής, της ενότητάς της και της επίδρασής της στις άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες. Κυρίως στην ισπανική, γαλλική, αγγλική, ιταλική, γερμανική από τον 16ο αιώνα ως σήμερα».

Ο καθηγητής Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Χαρ. Χαραλαμπάκης, σημείωσε ότι πρόκειται για «βιβλίο αναφοράς», το οποίο απευθύνεται σε ειδικούς και τους φοιτητές, αλλά και στο ευρύτερο κοινό, καθώς αφορά στη «συνολική ιστορία της ελληνικής». Ο γλωσσολόγος αναφέρθηκε συνοπτικά στην καταγωγή της ελληνικής γλώσσας. «Η ινδοευρωπαϊκή διάλεκτος, από την οποία προέκυψε η ελληνική, μιλήθηκε στα βόρεια της Μαύρης Θάλασσας και νοτίως των Καρπαθίων, γύρω στην 3η χιλιετία π.Χ. Τα ελληνικά εισήχθησαν στην Ελλάδα από τα βόρεια γύρω στο 2000 και η δωρική γύρω στο 1200. Ο συγγραφέας προτείνει την ύπαρξη μιας διαλέκτου, της ΙΕ, που βρίσκεται στη βάση της ελληνικής, της ινδο-ιρανικής και της αρμενικής και χωρίς αμφιβολία της θρακοφρυγικής. Είναι αυτή που ονόμασε ΙΕ ΙΙΑ ή ινδο-ελληνική». Να σημειώσουμε, τέλος, ότι ο Αδράδος συμπεραίνει ότι η μακεδονική «δεν είναι βέβαιο αν ήταν μια ινδοευρωπαϊκή γλώσσα διαφορετική από την ελληνική, ίσως της ομάδας της ινδο-ελληνικής, όπως η θρακική και η φρυγική, ή αν ήταν μια μεταγενέστερη ελληνική διάλεκτος».