ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
- Baker C. 1992. Attitudes and Language
- Κωστούλα-Μακράκη, Ν. 2001. Γλώσσα και κοινωνία. Βασικές έννοιες.
- Αλεξάκης, Β. 2003. Οι ξένες λέξεις.
- Κωστούλα-Μακράκη, Ν. 2001. Γλώσσα και κοινωνία. Βασικές έννοιες.
- α. Αποσπάσματα από επιστολές αναγνωστών σε εφημερίδες: ζητήματα γλωσσικής υπόστασης ποικιλιών, β. Κωστούλα-Μακράκη, Ν. 2001. Γλώσσα και κοινωνία. Βασικές έννοιες.
- Χάρης, Γ. Η. 2003. Το στοίχημα ή τα μεταξωτά βρακιά. Στο Η γλώσσα, τα λάθη και τα πάθη.
- Χριστίδης, Α.-Φ. 2001. Η φύση της γλώσσας: Γλώσσα και ιστορία.
- Μοσχονάς, Σ. Α. Διορθωτικές πρακτικές.
- Αποσπάσματα από επιστολές αναγνωστών σε εφημερίδες: ζητήματα μορφής της γλώσσας.
- Κακριδή-Φερράρι, Μ. 2005. Γλώσσα και κοινωνικό περιβάλλον: Ζητήματα Κοινωνιογλωσσολογίας.
- α. Calvet, L.-J. 1999. Όταν οι γλωσσικές αναπαραστάσεις επινοούν τις γλώσσες, β. Χριστίδης, Α.-Φ. 2001. Η φύση της γλώσσας: Γλώσσα και ιστορία.
- Strubell, M. 1999. Στάσεις απέναντι στη γλώσσα: Αποδυνάμωση των ισχυρών γλωσσών και ενίσχυση των ασθενών.
- α. Baker, C. 2001. Εισαγωγή στη διγλωσσία και τη δίγλωσση εκπαίδευση, β. Κωστούλα-Μακράκη, Ν. 2001. Γλώσσα και κοινωνία. Βασικές έννοιες.
- Μοσχονάς, Σ. Α. Διορθωτικές πρακτικές
- Χριστίδης, Α.-Φ. 2001. Η φύση της γλώσσας: Γλώσσα και ιστορία.
- Κωστούλα-Μακράκη, Ν. 2001. Γλώσσα και κοινωνία. Βασικές έννοιες
- Κωστούλα-Μακράκη, Ν. 2001. Γλώσσα και κοινωνία. Βασικές έννοιες
- Καρυολαίμου, Μ. 1993. Μεταγλωσσικά σχόλια και γλωσσικές στάσεις
- Αρχάκης, Α. & Μ. Κονδύλη. 2004. Εισαγωγή σε ζητήματα κοινωνιογλωσσολογίας
- Trudgill, P. 1983. On Dialect (Social and Geographical Perspectives)
Θέματα ιστορίας της ελληνικής γλώσσας
Στάσεις απέναντι στη γλώσσα
Μαρία Κακριδή-Φερράρι (2007)
Χάρης, Γ. Η. 2003.
Το στοίχημα ή τα μεταξωτά βρακιά. Στο Η γλώσσα, τα λάθη και τα πάθη.
Αθήνα: Πόλις, σελ. 486-487.© ΠόλιςΠριν φτάσουμε στα «διαπλέομαι» και «συγκομίζομαι», ας δούμε τη γενικότερη και οπωσδήποτε εύλογη τάση που θέλει τον επίσημο λόγο, και ειδικότερα τον γραπτό, να ντύνεται και να στολίζεται στολίδια αχρείαστα, τις πιο πολλές φορές. Από τα πιο κοινόχρηστα: «κυκλοφορεί μια φημολογία…», αντί για φήμη· «είχαμε την εξής πληροφόρηση…» αντί για πληροφορία· «εντατικοποιούνται οι έλεγχοι», αντί εντείνονται· «δημοσιοποιήθηκε η απόφαση της επιτροπής», αδιακρίτως στη θέση του δημοσιεύτηκε ή γνωστοποιήθηκε -ή δόθηκε στη δημοσιότητα (όπου και μόνο αποτελεί εύστοχη μονολεκτική απόδοση).
Και αφού φτάσαμε στην παλιά γνώριμή μας -ποίηση: λίγο και φτωχό μάς πέφτει πια το στρογγύλεμα και όλοι μιλούμε για στρογγυλοποίηση των τιμών, τώρα με το ευρώ. (Αλλά τι σημαίνει τάχα ότι οι αδελφοί Ξηροί «πρόκειται εντός των προσεχών ημερών να προβούν σε στρογγυλοποιήσεις των καταθέσεών τους»;) Και η τελευταίας εσοδείας ταυτοποίηση, αντί για ταύτιση ή αναγνώριση, που υιοθετήθηκε αμέσως από όλα τα ΜΜΕ, κι έτσι όλο «ταυτοποίηση αποτυπωμάτων» έχουμε, ενώ «έκανα μια ταυτοποίηση της φωνής του δράστη» μας πληροφόρησε κάποιος δημοσιογράφος σε δελτίο ειδήσεων.
Αν θυμηθούμε τις τελευταίες εκλογές στις ΗΠΑ, που μας χάρισαν τον Μπους, «θα ζητηθεί η επανακαταμέτρηση των ψήφων» διαβάζαμε και ακούγαμε σε όλες τις δυνατές παραλλαγές, έτσι με αφηρημένο ουσιαστικό και με «επανα-» και «κατά» μαζί· κανείς δεν τόλμησε να λεκιάσει το κουστούμι του δελτίου με το απλούστατο «θα ζητηθεί να ξαναμετρηθούν οι ψήφοι».
Ενώ στις πρόσφατες πλημμύρες, πάλι πλουσιότερα τα θέλαμε όλα: όλο υπερχείλιζε το ποτάμι· ούτε μία φορά δεν ξεχείλισε! Και έβαζαν και σακιά με άμμο, «για να συγκρατηθούν τα νερά- τα ύδατα» διόθρωσε αμέσως τον εαυτό του ο ρεπόρτερ.
Και η πιο χαρακτηριστική για το θέμα μας αυτοδιόρθωση: «Ο τάδε μετεφέρθη, με συγχωρείτε, διεκομίσθη στο νοσοκομείο»: το «λαϊκό» μεταφέρθηκε; άπαπα· ούτε καν «μετεφέρθη», παρά «διεκομίσθη». Έτσι και συνοδεύοντο, διεμαρτύρετο, προσήρχετο, προωθείτο, θα εμπλέκετο, εθίγημεν, ησκείτο, εφοβείτο, υπαινίχθη, συζητείτο και επικαλείτο, μαγειρεμένα τα περισσότερα (ενεπλέκετο, συνεζητείτο, επεκαλείτο κτλ. είναι τα σωστά!), και πλήθος άλλα, σχεδόν όλα αλιευμένα από στήλες πολιτικού κουτσομπολιού και όχι μέσα από λόγια συμφραζόμενα. Ωραία, η γλώσσα των εφημερίδων πάντα ακολουθούσε από κάποια απόσταση τη γλωσσική εξέλιξη, και ωραία, ο γραπτός λόγος πάντα ήταν, πάντα είναι περισσότερο φροντισμένος από τον προφορικό. Τι γλώσσα είναι όμως επιτέλους το ησκείτο και το συνεπήγετο και το ενεθυμείτο;