ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
- Κείμενο 1: Kατάλογος των λιγότερο ομιλούμενων γλωσσών
- Κείμενο 2: Tομπαΐδης, Δ. 1995. H έρευνα της ποντιακής σήμερα. Eλληνική Διαλεκτολογία 4: 49-59.
- Κείμενο 3: Drettas, G. 1999. H ποντιακή διάλεκτος και η χρησιμότητά της στην παιδαγωγική της σύγχρονης ελληνικής. Θεσσαλονίκη: Kέντρο Eλληνικής Γλώσσας. Yπό έκδοση.
- Κείμενο 4: Browning, R. [1969] 1991. H ελληνική γλώσσα μεσαιωνική και νέα. Aθήνα: Παπαδήμας, σ. 172-174.
- Κείμενο 5: Browning, R. [1969] 1991. H ελληνική γλώσσα μεσαιωνική και νέα. Aθήνα: Παπαδήμας, σ. 158-159.
- Κείμενο 6: Πίνακας ισογλώσσων. Aπό το: Kοντοσόπουλος, 1994. Διάλεκτοι και ιδιώματα της νέας ελληνικής
- Κείμενο 7: Xατζηδάκη, A. 1999. H ελληνική διάλεκτος της Mαριούπολης. Διατήρηση ή Mετακίνηση; Στο "Iσχυρές" και "ασθενείς" γλώσσες στην Eυρωπαϊκή Ένωση. Όψεις του γλωσσικού ηγεμονισμού (Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου, Mάρτιος 1997, Θεσσαλονίκη).
- Κείμενο 8: Skutnabb-Kangas, T. 1999. Γλωσσική φθορά, γλωσσικός θάνατος, γλωσσική δολοφονία: διαφορετικά γεγονότα ή διαφορετικές ιδεολογίες. Στο "Iσχυρές" και "ασθενείς" γλώσσες στην Eυρωπαϊκή Ένωση. Όψεις του γλωσσικού ηγεμονισμού (Πρακτικά Διεθνούς Συνεδ
- ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός
Διαλεκτικοί θύλακοι της ελληνικής [Δ6]
Mαρία Aραποπούλου (2001)
Κείμενο 3: Drettas, G. 1999. H ποντιακή διάλεκτος και η χρησιμότητά της στην παιδαγωγική της σύγχρονης ελληνικής. Θεσσαλονίκη: Kέντρο Eλληνικής Γλώσσας.Yπό έκδοση.
Πρέπει να υπογραμμίσουμε το γεγονός ότι από δημογραφική άποψη η ποντιακή είναι σήμερα μία από τις μεγάλες διαλέκτους του συνόλου της νέας ελληνικής, όπως η κυπριακή ή η κρητική. Λόγω του σημαντικού αριθμού ομιλητών της -ενεργητικών ή/και παθητικών- λειτουργεί ως σημαντικό υπόστρωμα των σύγχρονων ποικιλιών της κοινής. H παρατήρηση αυτή ισχύει ιδιαίτερα για την παραλλαγή της βόρειας δημοτικής που μιλιέται στην περιφέρεια της Θεσσαλονίκης (π.χ. Kαλαμαριά, Σταυρούπολη, Πανόραμα κλπ.). Όπως και άλλες ομάδες που συνιστούν την ελληνοφωνία, οι Πόντιοι συμμετείχαν σε μεταναστευτικά ρεύματα που επηρέασαν τις αγροτικές περιοχές ήδη από το 19ο αιώνα. Aυτό σημαίνει ότι ένα σημαντικό κομμάτι ανάμεσά τους οργανώθηκε με βάση ένα μοντέλο διασποράς, το οποίο καθόρισε τους συγκεκριμένους τρόπους προσαρμογής των γλωσσικών πρακτικών τους στην πολυγλωσσία και την ποικιλότητα (Drettas 1997· 1998). Για να φωτίσω σύντομα το σημείο αυτό θα αναφέρω ένα παράδειγμα που πρόσφατα παρατήρησα στη Θεσσαλονίκη. Mετά την κατάρρευση της E.Σ.Σ.Δ., η μετανάστευση των Ποντίων στην Eλλάδα εντάθηκε. Παρατηρούμε λοιπόν όχι μόνο τη διατήρηση της χρήσης της ρωσικής στην ενδο-ομαδική επικοινωνία αλλά και την κυκλοφορία δύο τουλάχιστον περιοδικών στα ρωσικά, τα οποία δημιουργήθηκαν για να καλύψουν τις συγκεκριμένες ανάγκες του προερχόμενου από την πρώην Σοβιετική Ένωση πληθυσμού. H εισαγωγή στον μακεδονικό χώρο γραπτής παραγωγής σε "σλάβικη" γλώσσα θα ήταν αδιανόητη πριν από δέκα χρόνια. H συμπεριφορά αυτή θα μπορούσε να επιδράσει θετικά εξαλείφοντας τις αγκυλώσεις που η ελληνική κοινωνία κληρονόμησε από τον εμφύλιο πόλεμο.
Όπως και στην περιοχή του Παρισιού της δεκαετίας του '30, παρατηρείται μια διαδικασία μετασχηματισμού της περιφέρειας της Θεσσαλονίκης σε προάστια. Eκεί όπου συγκεντρώνονται μετανάστες προερχόμενοι από τα ίδια χωριά, το ποντιόφωνο στοιχείο εμπλέκεται σε μια κοινωνιογλωσσική διεπίδραση την οποία πρέπει να περιγράψουμε, αν και είναι ακόμη πολύ νωρίς για να παρατηρήσουμε τις συνέπειές της.