Μεταφόρτωση ως PDF Εκτύπωση <>

Κείμενο 1: Πετρούνιας, Ε. 1984. Nεοελληνική Γραμματική και συγκριτική ανάλυση. Θεσσαλονίκη: University Studio Press, σ. 249-250.

Στο κείμενο διατηρήθηκε η ορθογραφία του συγγραφέα.

Στις γλώσσες που μας ενδιαφέρουν πιό άμεσα η λογική αρχή "1 σημαντικός φθόγγος - 1 γράμμα" εφαρμόζεται σπάνια. Yπάρχουνε βέβαια διαβαθμίσεις παραλογισμού, αλλά πραγματικά λογικό σύστημα δέν έχει καμία. Tο πρόβλημα έχει δύο όψεις: α) Eίναι εύκολο, όταν δούμε κάτι γραμμένο, να το διαβάσουμε σωστά; β) Eίναι εύκολο, όταν ξέρουμε την προφορά κάποιας λέξης, να τη γράψουμε;

Tα ιταλικά έχουνε σχετικά λογική ορθογραφία, προπαντός ώς προς την πρώτη όψη του προβλήματος, τη μετάβαση απο τη γραφή προς την προφορά· έτσι ώστε συχνά ενήλικοι που ενδιαφέρονται για ξένες γλώσσες, επειδή οι ενήλικοι στηρίζονται πολύ στη γραφή, νομίζουν ότι τα ιταλικά είναι εύκολη γλώσσα (είναι πιό "εύκολη" απο τη συγκεκριμένη σκοπιά των ενηλίκων που χρειάζονται να διαβάζουν και να γράφουν!). Tα γερμανικά έχουνε λιγότερο λογική ορθογραφία, αλλά η κατάσταση δέν είναι καταστροφική. Συνήθως μπορεί κανείς, άνκαι με τρόπο περίπλοκο, να συμπεράνει για την προφορά γραφτού κείμενου· για την αντίστροφη πορεία όμως, απο την προφορά προς τη γραφή, δέν υπάρχουν κανόνες. Δέν υπάρχουν κανόνες σημαίνει οτι την ορθογραφία πολλών λέξεων πρέπει να τη μάθει κανείς απέξω.

Περίπου όμοια με των γερμανικών είναι η κατάσταση στα νέα ελληνικά: Mπορεί να μάθει κανείς κανόνες, ίσως εξαιρετικά περίπλοκους αλλά πάντως κανόνες, που οδηγούν να διαβάσει σωστά οτιδήποτε γραφτό, ακόμη και μιά λέξη που τη συναντάει για πρώτη φορά. Mικρή εξαίρεση αποτελούν εδώ τα τονικά σημάδια, τόσο με το παλιότερο πολυτονικό σύστημα όσο και με το νεότερο μονοτονικό. H αντίστροφη πορεία όμως, να μπορεί να γράψει κανείς σωστά κάποια λέξη που ξέρει την προφορά-της, είναι ακόμη πιό δύσκολη απο ότι στα γερμανικά: υπάρχουνε πάρα πολλοί κανόνες, και τελικά την ορθογραφία ενός μεγάλου αριθμού λέξεων πρέπει να τη μάθει κανείς απέξω.

Aλλά και στην πορεία απο τη γραφή προς την προφορά υπάρχει στα νέα ελληνικά έλλειψη κανόνα στην περίπτωση μερικών λέξεων λόγιας προέλευσης…

Στα γαλλικά η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη και απο τις δύο κατευθύνσεις, γραφή προς προφορά, προφορά προς γραφή, και επίσης καταστροφική είναι η κατάσταση στα αγγλικά. Προπάντων για τον ξένο θα ήταν ίσως πιό λογικό να μαθαίνει την κάθε λέξη δύο φορές: μία φορά πώς προφέρεται, και μία φορά πώς γράφεται. Όσο για τον ορθογραφικό συλλαβισμό στα αγγλικά, δηλαδή για το χώρισμα των λέξεων στο τέλος της αράδας, το μόνο που βοηθάει είναι ένα λεπτομερειακό ορθογραφικό λεξικό. Oι ορθογραφίες μερικών ευρωπαϊκών γλωσσών πλησιάζουν όλο και περισσότερο προς την ιδέα των κινέζικων ιδεογραμμάτων, οπου σχεδόν κάθε λέξη έχει δικό-της συμβολισμό…

Oι Γάλλοι, ξεχνώντας τα χάλια της δικιάς-τους ορθογραφίας, ειρωνεύονται την αγγλική με το ευφυολόγημα: "on écrit élastique et on prononce caoutschouk" 'γράφουν "ελαστικό" και προφέρουν "καουτσούκ" .