Τεχνολογίες της Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) και διδασκαλία της ελληνικής
Αξιοποίηση των ΤΠΕ στην ελληνική εκπαίδευση
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Στο παρόν κείμενο παρουσιάζεται έρευνα που πραγματοποιήθηκε κατά το 2005-2006 σε 15 φιλολόγους, οι οποίοι επιμορφώθηκαν στο πλαίσιο του έργου Οδύσσεια, προκειμένου να αξιοποιήσουν τις Τεχνολογίες της Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) στη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων στη Β/θμια εκπαίδευση. Οι φιλόλογοι αυτοί επιμορφώθηκαν από άλλους συναδέλφους τους, οι οποίοι είχαν προετοιμαστεί για το λόγο αυτό από πανεπιστημιακά επιμορφωτικά κέντρα. Η έρευνα διεξήχθη με συνεντεύξεις και το υλικό που προέκυψε αναλύθηκε με βάση την ποιοτική ανάλυση περιεχομένου.
Από την ανάλυση προκύπτει ότι οι εκπαιδευτικοί αυτοί έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και προθυμία για την παρακολούθηση της επιμόρφωσης, βρήκαν δε τα προγράμματα επιμόρφωσης ιδιαίτερα επιτυχή. Παρ' όλα αυτά, η αξιοποίηση των ΤΠΕ στη διδασκαλία, κατά τη διάρκεια της επιμορφωτικής διαδικασίας, ήταν εξαιρετικά περιορισμένη. Εξαιρετικά περιορισμένη έως ανύπαρκτη υπήρξε και η διδακτική αξιοποίηση των ΤΠΕ τα χρόνια που ακολούθησαν, μετά το πέρας της επιμορφωτικές διαδικασίας. Ως σημαντικά αίτια της περιορισμένης αυτής αξιοποίησης επισημαίνονται από τους εκπαιδευτικούς η αναντιστοιχία πολλών άλλων στοιχείων του εκπαιδευτικού συστήματος, όπως λειτουργεί στη Β/θμια εκπαίδευση, με το συγκεκριμένο στόχο. Ως κυριότεροι αποτρεπτικοί παράγοντες αναφέρονται μεταξύ άλλων: η έμφαση στην ύλη και τις εξετάσεις που δίνει το σχολείο, η κατανομή του σχολικού χρόνου, η ισχύουσα διοικητική λογική και η υπάρχουσα τεχνολογική υποδομή.
Από την ανάλυση προκύπτει επίσης ότι και σε όσες περιπτώσεις αξιοποιήθηκαν οι ΤΠΕ στη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας, αυτό έγινε κατά τρόπο μάλλον στατικό στις περισσότερες περιπτώσεις, στα πρότυπα παραδοσιακών αντιλήψεων που κυριαρχούν στην ελληνική εκπαίδευση. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της επιμορφωτικής διαδικασίας παρέμειναν ανέγγιχτα τα (γλωσσο)διδακτικά πρότυπα των εκπαιδευτικών, κάτι βέβαια στο οποίο δεν στόχευε ούτως ή άλλως η συγκεκριμένη επιμόρφωση και το οποίο για να πραγματοποιηθεί απαιτείται συντονισμένη παρέμβαση στο ευρύτερο επίπεδο του εκπαιδευτικού συστήματος, αλλά και της σχολικής μονάδας.
Από την έρευνα, γενικότερα, προκύπτει ότι, παρόλο που επιμέρους στοιχεία του προγράμματος ήταν επιτυχή και πρέπει να αξιοποιηθούν μελλοντικά, δεν ήταν επιτυχής η συνολική προσπάθεια αξιοποίησης των ΤΠΕ στην καθημερινή διδακτική πρακτική. Επισημαίνεται δε ότι για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο απαιτείται συνολικότερος εκπαιδευτικός σχεδιασμός με σαφείς στόχους και όχι απομονωμένη προσέγγιση με βάση την εισαγωγή των ΤΠΕ.
