Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ

Πλοῦτος (1-25)


ΚΑΡΙΩΝ
Ὡς ἀργαλέον πρᾶγμ᾽ ἐστίν, ὦ Ζεῦ καὶ θεοί,
δοῦλον γενέσθαι παραφρονοῦντος δεσπότου.
ἢν γὰρ τὰ βέλτισθ᾽ ὁ θεράπων λέξας τύχῃ,
δόξῃ δὲ μὴ δρᾶν ταῦτα τῷ κεκτημένῳ,
5μετέχειν ἀνάγκη τὸν θεράποντα τῶν κακῶν.
τοῦ σώματος γὰρ οὐκ ἐᾷ τὸν κύριον
κρατεῖν ὁ δαίμων, ἀλλὰ τὸν ἐωνημένον.
καὶ ταῦτα μὲν δὴ ταῦτα· τῷ δὲ Λοξίᾳ,
ὃς θεσπιῳδεῖ τρίποδος ἐκ χρυσηλάτου,
10μέμψιν δικαίαν μέμφομαι ταύτην, ὅτι
ἰατρὸς ὢν καὶ μάντις, ὥς φασιν, σοφὸς
μελαγχολῶντ᾽ ἀπέπεμψέ μου τὸν δεσπότην,
ὅστις ἀκολουθεῖ κατόπιν ἀνθρώπου τυφλοῦ,
τοὐναντίον δρῶν ἢ προσῆκ᾽ αὐτῷ ποεῖν.
15οἱ γὰρ βλέποντες τοῖς τυφλοῖς ἡγούμεθα,
οὗτος δ᾽ ἀκολουθεῖ, κἀμὲ προσβιάζεται,
καὶ ταῦτ᾽ ἀποκρινόμενος τὸ παράπαν οὐδὲ γρῦ.
ἐγὼ μὲν οὖν οὐκ ἔσθ᾽ ὅπως σιγήσομαι,
ἢν μὴ φράσῃς ὅ τι τῷδ᾽ ἀκολουθοῦμέν ποτε,
20ὦ δέσποτ᾽, ἀλλά σοι παρέξω πράγματα.
οὐ γάρ με τυπτήσεις στέφανον ἔχοντά γε.
ΧΡΕΜΥΛΟΣ
μὰ Δί᾽ ἀλλ᾽ ἀφελὼν τὸν στέφανον, ἢν λυπῇς τί με,
ἵνα μᾶλλον ἀλγῇς. ΚΑ. λῆρος· οὐ γὰρ παύσομαι
πρὶν ἂν φράσῃς μοι τίς ποτ᾽ ἐστὶν οὑτοσί.
25εὔνους γὰρ ὤν σοι πυνθάνομαι πάνυ σφόδρα.


(Το έργο παίζεται μπροστά στο σπίτι του Χρεμύλου)

ΚΑΡΙΩΝΑΣ
Ω Δία κι όλ᾽ οι θεοί, μεγάλο βάσανο
να ᾽χει ο δούλος αφέντη παλαβό.
Αν τύχει ο δούλος να ορμηνέψει κάτι
σωστό, μα εκείνος, που τον έχει χτήμα,
δε συφωνάει καθόλου να το πράξει,
τη ζημιά τη μοιράζεται κι ο δούλος.
Έτσι το θέλει η μοίρα: το κορμί μας,
τ᾽ ορίζει ο που τ᾽ αγόρασε, όχι εμείς!
Κι αυτά ᾽ναι όπως τα λέω. Μα του Λοξία,
που λέει χρησμούς απ᾽ το χρυσό τριπόδι,
του ᾽χω δίκια παράπονα γιατί,10
κι αν τoνε λεν σοφό, γιατρό και μάντη,
ξαπόστειλ᾽ έτσι παραζαλισμένον
τον αφέντη, που πήρε από κοντά
έναν τυφλό και τον ακολουθάει
ενάντια απ᾽ ό,τι ταίριαζε να κάνει:
γιατί οδηγάμε τους τυφλούς εμείς
που βλέπουμε, ενώ τούτονε τον σέρνει
ο τυφλός που δε βγάνει γρι απ᾽ το στόμα
κι αναγκάζει κι εμένα ν᾽ ακλουθάω!
Λοιπόν εγώ τη γλώσσα δε θα μάσω
αφέντη, αν δεν μου πεις γιατί ακλουθάμε
αυτόν εδώ, και θα σου γίνω φόρτωμα!20
Τι δεν μπορείς να με βαρέσεις τώρα
που φοράω το στεφάνι.
ΧΡΕΜΥΛΟΣ
Βέβαια όχι,
μα θα σ᾽ το βγάλω, αν με παρασκοτίσεις,
κι οι κατακεφαλιές, που θα σου δώσω,
πιότερο θα πονάνε. ΚΑΡ. Κολοκύθια!
Εγώ δε θα σωπάσω, αν δε μου πεις
ποιός επιτέλους είναι αυτός ο κύριος!
Και θέλω να το μάθω για καλό σου.