Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΠΙΝΔΑΡΟΣ

Πυθιονίκαις (2.1-2.24)

ΠΥΘΙΟΝΙΚΑΙΣ II

ΙΕΡΩΝΙ ΑΡΜΑΤΙ


Μεγαλοπόλιες ὦ Συράκοσαι, βαθυπολέμου [στρ. α]
τέμενος Ἄρεος, ἀνδρῶν ἵππων τε σιδαροχαρ-
μᾶν δαιμόνιαι τροφοί,
ὔμμιν τόδε τᾶν λιπαρᾶν ἀπὸ Θηβᾶν φέρων
μέλος ἔρχομαι ἀγγελίαν τετραορίας ἐλελίχθονος,
5 εὐάρματος Ἱέρων ἐν ᾇ κρατέων
τηλαυγέσιν ἀνέδησεν Ὀρτυγίαν στεφάνοις,
ποταμίας ἕδος Ἀρτέμιδος, ἇς οὐκ ἄτερ
κείνας ἀγαναῖσιν ἐν χερσὶ ποικιλα-
νίους ἐδάμασσε πώλους.

ἐπὶ γὰρ ἰοχέαιρα παρθένος χερὶ διδύμᾳ [αντ. α]
10 ὅ τ᾽ ἐναγώνιος Ἑρμᾶς αἰγλάεντα τίθησι κόσ-
μον, ξεστὸν ὅταν δίφρον
ἔν θ᾽ ἅρματα πεισιχάλινα καταζευγνύῃ
σθένος ἵππιον, ὀρσοτρίαιναν εὐρυβίαν καλέων θεόν.
ἄλλοις δέ τις ἐτέλεσσεν ἄλλος ἀνήρ
εὐαχέα βασιλεῦσιν ὕμνον ἄποιν᾽ ἀρετᾶς.
15 κελαδέοντι μὲν ἀμφὶ Κινύραν πολλάκις
φᾶμαι Κυπρίων, τὸν ὁ χρυσοχαῖτα προ-
φρόνως ἐφίλησ᾽ Ἀπόλλων,

ἱερέα κτίλον Ἀφροδίτας· ἄγει δὲ χάρις [επωδ. α]
φίλων ποί τινος ἀντὶ ἔργων ὀπιζομένα·
σὲ δ᾽, ὦ Δεινομένειε παῖ, Ζεφυρία πρὸ δόμων
Λοκρὶς παρθένος ἀπύει,
πολεμίων καμάτων ἐξ ἀμαχάνων
20 διὰ τεὰν δύναμιν δρακεῖσ᾽ ἀσφαλές·
θεῶν δ᾽ ἐφετμαῖς Ἰξίονα φαντὶ ταῦτα βροτοῖς
λέγειν ἐν πτερόεντι τροχῷ
παντᾷ κυλινδόμενον·
τὸν εὐεργέταν ἀγαναῖς
ἀμοιβαῖς ἐποιχομένους τίνεσθαι.

ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΠΥΘΙΟΝΙΚΟΣ

ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΕΡΩΝΑ,

ΝΙΚΗΤΗ ΣΕ ΑΡΜΑΤΟΔΡΟΜΙΑ


Ω Συρακούσα, πόλη τρανή, [στρ. α]
ιερό του Άρη του πολεμιστή,
θεϊκή τροφέ πάνοπλων αντρών και σιδερόντυτων αλόγων,
για σένα τώρα από τη Θήβα τη λαμπρή
έρχομαι τούτο να σου φέρω το τραγούδι,
την αγγελία πως στον αγώνα των τεθρίππων
που συνταράζουνε τη γη
5ο Ιέρων, ο άξιος αρματηλάτης, νικώντας
μ᾽ αστραφτερό στεφάνι στόλισε
την Ορτυγία, της ποταμίας Αρτέμιδας την έδρα·
όχι χωρίς εκείνης τη βοήθεια δάμασε
με χέρι επιδέξιο τα πουλάρια με τα πλουμιστά χαλινάρια.

Γιατί η τοξεύτρα κόρη και των αγώνων ο θεός, [αντ. α]
10ο Ερμής, και με τα δυο τους χέρια
τούς βάζουνε τα λαμπερά πλουμίδια,
όταν στον σκαλιστό τον δίφρο του και το άρμα
που υπακούει στα χαλινάρια ζεύει τα σθεναρά του άλογα
καλώντας τον δυνατό θεό που την τρίαινα κραδαίνει.
Για τον καθένα βασιλιά άλλος εσύνθεσε ποιητής
τον ύμνο τον αρμονικό, αμοιβή της αρετής του.
15Συχνά των Κύπριων οι φωνές υμνήσαν τον Κινύρα,
που ολόψυχα ο χρυσομάλλης τον αγάπησε Απόλλων,

τον ιερέα τον ακριβό της Αφροδίτης. [επωδ. α]
Η ευγνωμοσύνη τους τιμάει κάποιο απ᾽ τα ωραία του έργα.
Όσο για σένα, του Δεινομένη γιέ,
των Ζεφυρίων Λοκρών σε τραγουδά η παρθένα
στο σπίτι της εμπρός,
20γιατί με τη δική σου δύναμη
σιγουριά το βλέμμα της φανερώνει
από του πολέμου τα φριχτά βάσανα λυτρωμένη.
Και λεν με των θεών την προσταγή
πως ο Ιξίονας στους θνητούς το μήνυμα φέρνει,
καθώς στον φτερωτό τροχό δεμένος αδιάκοπα γυρίζει:
«Τον ευεργέτη μ᾽ ευγενική αντίχαρη και με τιμές να ξεπληρώνεις».


ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΠΥΘΙΟΝΙΚΗΣ

(ΙΕΡΩΝΙ ΑΡΜΑΤΙ)


Ω μεγαλούπολη Συρακούσα, [στρ. α]
τέμενος του Άρη του πολεμόχαρου
κι αρματομάχων ηρώων κι αλόγων γεννήτρα,
σε σένα φέρνοντας έρχομαι
απ᾽ την υπέρλαμπρη Θήβα το μέλος αυτό
να διαλαλήσει τη νίκη που πήρε
5ο αρματηλάτης ο Ιέρωνας
στων τεθρίππων, που σειούνε τη γη, τον αγώνα
και στεφάνια μακρόφεγγα κρέμασε
στην Ορτυγία, την έδρα της ποταμίας Αρτέμιδας,
που όχι χωρίς τη βοήθεια της δάμασε
με τα πιδέξια του χέρια
τα ομορφοχάλινα εκείνα πουλάρια.

Γιατί με τα δύο της τα χέρια η τοξεύτρα παρθένα [αντ. α]
10κι ο θεός των αγώνων ο Ερμής
τ᾽ αστραφτερά των στολίδια
στα βαρβάτα του βάζουν τ᾽ άτια,
όταν στο χαλινό τους υπάκουα εκείνος τα ζεύει
στο σκαλιστό των αρμάτων του δίφρο, αφού
του τρανού τριαινοσείστη ευχηθεί Ποσειδώνα.
Άλλοι γι᾽ άλλους ρηγάδες συνθέσανε
του μεγαλείου των ύμνους καλόηχους·
15των Κυπρίων συχνές κελαηδούν οι φωνές
τον Κινύρα, που αγάπησε απ᾽ όλη
την καρδιά του ο ξανθόμαλλος Φοίβος,

της Αφροδίτης τον πρώτο ιερέα· γιατί [επωδ. α]
φέρν᾽ η χάρη για τα έργα τα καλά την αντίχαρη.
Έτσι και σένα, ω βλαστέ Δεινομένειε,
τραγουδούν μπρος στις πόρτες των
οι Ζεφύριες Λοκρίδες παρθένες,
που η δική σου τις λύτρωσε δύναμη
κι από κινδύνους πολέμων αφεύγατους
20είδαν για σένα το φως.
Μα τον Ιξίονα, λέγουν, προστάξανε οι θεοί
στο φτερωτό του κυλώντας παντούθε τροχό
να λέει στους θνητούς:
Τον ευεργέτη τιμάτε, πληρώνοντας
μ᾽ εγκάρδιες τη χάρη αμοιβές.