[213] Όταν λοιπόν οι Θηβαίοι συγκάλεσαν τον λαό σε συνέλευση, παρουσίασαν πρώτους τους πρέσβεις του Φιλίππου, μια και εκείνοι ήταν αντιπρόσωποι συμμάχων. Ανέβηκαν λοιπόν αυτοί στο βήμα και άρχισαν να εκφωνούν λόγους με πολλά εγκώμια για τον Φίλιππο και με πολλές κατηγορίες εναντίον σας, προσπαθώντας να τους θυμίσουν όλα όσα κάνατε ως τώρα εναντίον τους. Με λίγα λόγια λοιπόν, ζητούσαν από τους Θηβαίους να ανταποδώσουν ευγνωμοσύνη στον Φίλιππο για τις ευεργεσίες που τους είχε κάνει, αλλά να τιμωρήσουν εσάς για τις αδικίες που είχαν υποστεί, με όποιον από τους δύο τρόπους ήθελαν: ή επιτρέποντάς τους να περάσουν μέσα από τη χώρα τους και να βαδίσουν εναντίον σας ή συμμετέχοντας και αυτοί στην εισβολή εναντίον της Αττικής. Έτσι, απόδειχναν, όπως φαντάζονταν, ότι, σύμφωνα με τις δικές τους συμβουλές, τα ζώα, οι δούλοι και τα άλλα αγαθά της Αττικής θα έρχονταν στη Βοιωτία, ενώ, σύμφωνα με τις δικές μας υποδείξεις, υποστήριζαν πως τα αγαθά της Βοιωτίας θα λεηλατούνταν εξαιτίας του πολέμου. Πρόσθεταν σ᾽ αυτά και πολλά άλλα επιχειρήματα, που όλα συνέτειναν στο ίδιο πράγμα. [214] Όσο για την απάντηση που δώσαμε εμείς σ᾽ αυτά, θα έδινα και τη ζωή μου για να την αναφέρω λεπτομερώς· επειδή όμως η κρίση έχει περάσει, φοβάμαι μήπως εσείς, θεωρώντας ότι τα γεγονότα αυτά σβήστηκαν όπως μετά από κατακλυσμό, θα βρίσκατε ότι η αναφορά μου σ᾽ αυτά είναι άσκοπη και ενοχλητική. Ακούστε όμως σε ποιό βαθμό τούς πείσαμε εμείς και τά μας απάντησαν. Πάρε και διάβασε αυτό εδώ.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΘΗΒΑΙΩΝ

[215] Ύστερα από αυτά λοιπόν έστελναν οι Θηβαίοι αντιπροσωπείες και σας καλούσαν σε βοήθεια. Εκστρατεύσατε, τους ενισχύσατε. Και για να παραλείψω τα όσα μεσολάβησαν, επεφύλαξαν σε σας τόσο φιλική υποδοχή, ώστε, ενώ το πεζικό και το ιππικό τους έμειναν έξω από την πόλη, δέχτηκαν τον στρατό σας στα σπίτια τους, στην πόλη τους, δίπλα στις γυναίκες και στα παιδιά τους και στα πιο πολύτιμα πράγματά τους. Πράγματι, εκείνη την ημέρα δημόσια οι Θηβαίοι απένειμαν σε σας τρεις επαίνους, τους ωραιότερους, έναν για την ανδρεία σας, δεύτερο για τη δικαιοσύνη σας και τρίτο για τη σύνεσή σας. Γιατί, όταν προτίμησαν να αγωνιστούν στο πλευρό σας μάλλον παρά εναντίον σας, έκριναν ότι εσείς είστε καλύτεροι από τον Φίλιππο και ότι οι εκκλήσεις σας ήταν πιο δίκαιες από τις δικές του· εξάλλου, όταν σας εμπιστεύθηκαν ό,τι αυτοί και ο κάθε άνθρωπος προστατεύει περισσότερο από όλα, παιδιά και γυναίκες, έδειξαν ότι είχαν εμπιστοσύνη στη σωφροσύνη σας. [216] Η όλη τους στάση απέναντί μας έδειξε ότι είχαν κάνει σωστή εκτίμηση για σας. Πράγματι, όταν μπήκε ο στρατός μας στην πόλη, κανένας δεν σας κατηγόρησε για τίποτε, έστω και αδικαιολόγητα· τόσο συνετά συμπεριφερθήκατε. Εξάλλου, πολεμώντας στο πλευρό τους στις δύο πρώτες μάχες, τόσο σ᾽ αυτήν κοντά στο ποτάμι όσο και στη χειμερινή, αποδείξατε ότι είστε όχι μόνο άψογοι πολεμιστές αλλά και αξιοθαύμαστοι στην πειθαρχία, στην πολεμική προετοιμασία και στην αποφασιστικότητα. Γι᾽ αυτές τις αρετές οι άλλοι σάς επαινούσαν, ενώ εσείς προσφέρατε θυσίες και τελούσατε ευχαριστήριες τελετές στους θεούς. [217] Με πολλή χαρά θα έκανα την εξής ερώτηση στον Αισχίνη: όταν γίνονταν αυτά και όλη η πόλη ξεχείλιζε από ενθουσιασμό, χαρά και επαίνους, έπαιρνε και αυτός μέρος στις θυσίες και στις γιορταστικές εκδηλώσεις του πλήθους ή καθόταν στο σπίτι του λυπημένος, αναστενάζοντας και δυσανασχετώντας για τις κοινές επιτυχίες; Γιατί, αν ήταν παρών και τον έβλεπαν ότι συμμετείχε μαζί με τους άλλους πολίτες στις θυσίες και στις χαρές, τότε πώς τα όσα κάνει δεν είναι φοβερά, ακόμη και ανόσια, αφού, για όσα τότε επικαλέστηκε τους θεούς ως μάρτυρες ότι ήταν άριστα, απαιτεί τώρα από σας, που έχετε δώσει όρκο στους θεούς, να αποφανθείτε ότι είναι τα χειρότερα; Αν πάλι δεν ήταν παρών, τότε πώς δεν του αξίζει να θανατωθεί πολλές φορές, αφού λυπόταν να βλέπει αυτά για τα οποία οι άλλοι χαίρονταν; Κάνε μου τη χάρη, γραμματέα, και διάβασε αυτά τα ψηφίσματα.

ΨΗΦΙΣΜΑΤΑ ΘΥΣΙΩΝ