[3.4.7] Ο Αγησίλαος καθόταν άπρακτος στην Έφεσο, έχοντας καιρό στη διάθεσή του. Στο μεταξύ, καθώς τα πολιτικά καθεστώτα των πόλεων ήταν συγκεχυμένα —ούτε δημοκρατικά πολιτεύματα λειτουργούσαν πια όπως τον καιρό των Αθηναίων, ούτε κι οι Δεκαρχίες όπως τον καιρό του Λυσάνδρου— και καθώς όλοι ήξεραν τον Λύσανδρο, σ᾽ αυτόν έτρεχαν και του ζητούσαν να μεσολαβήσει στον Αγησίλαο για τα αιτήματά τους· για τούτο τον περιτριγύριζε αδιάκοπα και τον κολάκευε ολόκληρο πλήθος, τόσο που ο Αγησίλαος να μοιάζει ιδιώτης κι ο Λύσανδρος βασιλιάς. [3.4.8] Όπως φάνηκε αργότερα, αυτά εξόργισαν και τον Αγησίλαο· οι υπόλοιποι από τους τριάντα Σπαρτιάτες πάντως ζήλευαν τόσο, που δεν μπορούσαν να συγκρατηθούν κι έλεγαν στον Αγησίλαο ότι ο Λύσανδρος παρανομούσε, ζώντας με περισσότερη μεγαλοπρέπεια από τον βασιλιά. Όταν όμως ο Λύσανδρος άρχισε να συστήνει ανθρώπους στον Αγησίλαο, τούτος τους έδιωχνε όλους χωρίς να τους κάνει τα χατίρια από τη στιγμή που καταλάβαινε πως είχαν κάποια υποστήριξη από τον άλλον. Καθώς λοιπόν το αποτέλεσμα ήταν πάντα το αντίθετο από κείνο που ήθελε ο Λύσανδρος, τούτος αντιλήφθηκε τί συνέβαινε· από τότε δεν άφηνε πια να τον περιστοιχίζει πλήθος, και σ᾽ όσους του ζητούσαν οποιαδήποτε μεσολάβηση έλεγε καθαρά ότι θα ᾽βγαιναν ζημιωμένοι αν τους υποστήριζε. [3.4.9] Ωστόσο πήρε κατάκαρδα την προσβολή και πήγε και του είπε: «Ωραία ξέρεις εσύ, Αγησίλαε, να ταπεινώνεις τους φίλους σου!» «Ναι, μα τον Δία», αποκρίθηκε ο άλλος, «όσους θέλουν να φαίνονται πιο σπουδαίοι από μένα. Όσους όμως με τιμούν, θα ᾽ταν ντροπή μου αν δεν ήξερα να τους το ανταποδώσω». Τότε είπε ο Λύσανδρος: «Ίσως να ᾽χεις εσύ δίκιο, κι εγώ να ᾽χω άδικο. Κάνε μου όμως μια χάρη αποδώ κι εμπρός, ώστε μήτε να ντροπιάζομαι ότι καμιά επιρροή δεν έχω επάνω σου, μήτε και να σ᾽ ενοχλώ: στείλε με κάπου αλλού. Όπου και να ᾽μαι, θα προσπαθήσω να σου φανώ χρήσιμος».
[3.4.10] Ακούγοντάς τον ο Αγησίλαος συμφώνησε πως αυτό ήταν καλή λύση, και τον έστειλε στον Ελλήσποντο. Εκεί ο Λύσανδρος, μαθαίνοντας ότι ο Φαρνάβαζος είχε προσβάλει τον Πέρση Σπιθριδάτη, μίλησε με τούτον και τον έπεισε ν᾽ αυτομολήσει μαζί με τα παιδιά του, τα χρήματα που ᾽χε μαζί του και κάπου διακόσιους ιππείς· αφήνοντας τότε τα υπόλοιπα στην Κύζικο, έβαλε τον ίδιο τον Σπιθριδάτη και τον γιο του σ᾽ ένα καράβι και τους πήγε στον Αγησίλαο. Όταν τους είδε ο Αγησίλαος, ευχαριστήθηκε με το κατόρθωμα κι άρχισε ευθύς να ζητάει πληροφορίες για την περιοχή του Φαρναβάζου και για τη διοίκησή της.
[3.4.11] Μόλις ο Τισσαφέρνης πήρε ενισχύσεις από τον Βασιλέα, ξεθάρρεψε κι απείλησε τον Αγησίλαο με πόλεμο αν δεν έφευγε από την Ασία. Οι σύμμαχοι κι οι Λακεδαιμόνιοι που ήταν εκεί ταράχτηκαν, επειδή πίστευαν ότι οι δυνάμεις που διέθετε ο Αγησίλαος ήταν κατώτερες από κείνες που είχε ετοιμάσει ο Βασιλεύς. Ο Αγησίλαος, αντίθετα, παρήγγειλε με χαρούμενο ύφος στους πρέσβεις να πουν στον Τισσαφέρνη ότι του χρωστάει μεγάλη χάρη που παραβίασε τους όρκους του, γιατί μ᾽ αυτόν τον τρόπο έκανε τους θεούς εχθρούς του και συμμάχους των Ελλήνων. Αμέσως μετά πρόσταξε τον στρατό να ετοιμαστεί για εκστρατεία, κι ειδοποίησε τις πόλεις απ᾽ όπου έπρεπε να περάσει πηγαίνοντας προς την Καρία να ᾽χουν τροφές για πούλημα στο στράτευμα. Παρήγγειλε και στους Ίωνες, τους Αιολείς και τους Ελλησποντίους να του στείλουν στην Έφεσο τα τμήματα που θα ᾽παιρναν μέρος στην εκστρατεία.
[3.4.12] Ο Αγησίλαος δεν είχε ιππικό, κι η Καρία δεν ήταν κατάλληλη για επιχειρήσεις ιππικού· γι᾽ αυτό, κι επειδή τον νόμιζε οργισμένο με την απάτη που του είχε κάνει, ο Τισσαφέρνης πίστεψε στ᾽ αλήθεια ότι ο Αγησίλαος θα ᾽βαζε στόχο την Καρία όπου είχε ο ίδιος την έδρα του. Έστειλε λοιπόν όλο το πεζικό του εκεί, ενώ παράλληλα έφερνε από αλλού το ιππικό του στην πεδιάδα του Μαιάνδρου, λογαριάζοντας ότι θα μπορούσε να συντρίψει τους Έλληνες με τους καβαλάρηδές του πριν φτάσουν στα δύσβατα μέρη. Ο Αγησίλαος όμως αντί να βαδίσει προς την Καρία πήρε την εντελώς αντίθετη κατεύθυνση και κίνησε για τη Φρυγία. Στον δρόμο παραλάμβανε κι ένωνε με τον στρατό του τις ενισχύσεις που απαντούσε, καταλάμβανε τις πόλεις και, καθώς ήταν αιφνιδιαστικές οι επιθέσεις του, συγκέντρωνε πολλά λάφυρα.
[3.4.13] Ένα διάστημα προχωρούσε ανενόχλητος. Όταν όμως έφτασε κοντά στο Δασκύλειο, το ιππικό του, που προπορευόταν, έτρεξε σ᾽ έναν λόφο να κάνει αναγνώριση· κατά σύμπτωση κι οι ιππείς του Φαρναβάζου μ᾽ αρχηγούς τον Ραθίνη και τον Βαγαίο, τον νόθο αδελφό του —που ήταν τόσοι όσοι κι οι Έλληνες—, έτρεχαν κι αυτοί σταλμένοι από τον Φαρνάβαζο προς τον ίδιο εκείνο λόφο. Σαν αντίκρισαν τ᾽ αποσπάσματα τα ένα το άλλο, ούτε τέσσερα πλέθρα απόσταση, σταμάτησαν και τα δύο. Οι Έλληνες παρατάχτηκαν σε φάλαγγα με βάθος τέσσερις άνδρες· οι βάρβαροι δεν είχαν πάνω από δώδεκα άνδρες στην πρώτη γραμμή, αλλά μεγάλο βάθος. Έπειτα οι βάρβαροι έκαναν επέλαση. [3.4.14] Όταν ήρθαν στα χέρια, όσοι Έλληνες χτύπησαν αντιπάλους έσπασαν τα δόρατά τους, ενώ οι Πέρσες —που είχαν ακόντια από ξύλο κρανιάς— γρήγορα σκότωσαν δώδεκα καβαλάρηδες και δύο άλογα κι έτρεψαν σε φυγή το ελληνικό ιππικό. Σαν ήρθε όμως σ᾽ ενίσχυση ο Αγησίλαος με τους οπλίτες, υποχώρησαν με τη σειρά τους οι βάρβαροι κι ένας απ᾽ αυτούς σκοτώθηκε.
[3.4.15] Ύστερα απ᾽ αυτή τη συμπλοκή του ιππικού, και καθώς ο Αγησίλαος έκανε θυσία την άλλη μέρα για να δει αν έπρεπε να προελάσει, τα συκώτια από τα σφάγια παρουσιάστηκαν λειψά. Όταν το είδε αυτό άλλαξε κατεύθυνση και τράβηξε κατά τα παράλια. Καταλαβαίνοντας ότι αν δεν αποκτούσε αρκετό ιππικό, δεν θα μπορούσε να εκστρατεύσει στα πεδινά, αποφάσισε να το συγκροτήσει για να μην αναγκάζεται να καταφεύγει σε κλεφτοπόλεμο. Ξεχώρισε λοιπόν τους πιο πλούσιους απ᾽ όλες τις πόλεις της περιοχής και τους υποχρέωσε να συντηρούν άλογα. Ταυτόχρονα προκήρυξε πως όποιος προσφέρει ένα άλογο, οπλισμό κι έναν αξιόμαχο στρατιώτη θ᾽ απαλλαγεί από την υποχρέωση να στρατευτεί ο ίδιος· μ᾽ αυτόν τον τρόπο κατάφερε να εκτελεστούν οι διαταγές του πολύ γρήγορα — τόση προθυμία έδειχνε ο καθένας να βρει κάποιον άλλον να σκοτωθεί στη θέση του.
[395 π.Χ.]
[3.4.16] Στη συνέχεια, μόλις άρχισε να μπαίνει η άνοιξη, συγκέντρωσε όλο τον στρατό στην Έφεσο, και θέλοντας να τον εξασκήσει αθλοθέτησε βραβεία για όποια μονάδα οπλιτών θα ᾽χε τα πιο καλογυμνασμένα κορμιά και για όποια μονάδα ιππικού θα ξεχώριζε σ᾽ ιππευτική τέχνη· αθλοθέτησε βραβεία και για τους πελταστές και τους τοξότες που θα ᾽δειχναν ξεχωριστή επίδοση στις ειδικότητές τους. Ύστερα απ᾽ αυτό μπορούσε κανένας να δει όλα τα γυμναστήρια γεμάτα άνδρες που γυμνάζονταν, τον ιππόδρομο γεμάτο καβαλάρηδες, τους ακοντιστές και τους τοξότες να ασκούνται. [3.4.17] Έκανε όμως κι ολόκληρη την πόλη, όπου ζούσε, άξια να τη βλέπεις: η αγορά ήταν γεμάτη από κάθε λογής άλογα κι όπλα για πούλημα· σιδεράδες, μαραγκοί, χαλκουργοί, βυρσοδέψες, ζωγράφοι — όλοι έφτιαχναν πολεμικά όπλα, έτσι που η πόλη έμοιαζε στ᾽ αλήθεια εργαστήριο πολέμου. [3.4.18] Ήταν ενθαρρυντικό να βλέπεις και τ᾽ άλλο — μπροστά ο Αγησίλαος και πίσω οι άλλοι στρατιώτες να φεύγουν στεφανωμένοι από τα γυμναστήρια και ν᾽ αφιερώνουν τα στεφάνια στην Άρτεμη. Γιατί σ᾽ έναν τόπο όπου οι άνδρες σέβονται τους θεούς, γυμνάζονται στις τέχνες του πολέμου κι ασκούνται στην πειθαρχία, φυσικό δεν είναι να λάμπει παντού η αισιοδοξία; [3.4.19] Επειδή εξάλλου ο Αγησίλαος πίστευε ότι η περιφρόνηση για τον εχθρό δυναμώνει κι αυτή το πολεμικό φρόνημα, πρόσταξε τους διαλαλητές να πουλάνε γυμνούς τους βαρβάρους που αιχμαλώτιζαν οι επιδρομείς: το δέρμα τους ήταν άσπρο καθώς δεν γδύνονταν ποτέ, και τα κορμιά τους μαλθακά κι αγύμναστα καθώς μετακινούνταν πάντα μ᾽ αμάξια, κι έτσι βλέποντάς τους οι στρατιώτες συμπέραναν ότι πολεμώντας εναντίον τους θα ᾽ταν το ίδιο σαν να ᾽χαν να χτυπηθούν με γυναίκες.