Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ

Βάκχαι (1263-1301)


ΑΓ. τί δ᾽ οὐ καλῶς τῶνδ᾽ ἢ τί λυπηρῶς ἔχει;
ΚΑ. πρῶτον μὲν ἐς τόνδ᾽ αἰθέρ᾽ ὄμμα σὸν μέθες.
1265 ΑΓ. ἰδού· τί μοι τόνδ᾽ ἐξυπεῖπας εἰσορᾶν;
ΚΑ. ἔθ᾽ αὑτὸς ἤ σοι μεταβολὰς ἔχειν δοκεῖ;
ΑΓ. λαμπρότερος ἢ πρὶν καὶ διειπετέστερος.
ΚΑ. τὸ δὲ πτοηθὲν τόδ᾽ ἔτι σῆι ψυχῆι πάρα;
ΑΓ. οὐκ οἶδα τοὔπος τοῦτο· γίγνομαι δέ πως
1270 ἔννους, μετασταθεῖσα τῶν πάρος φρενῶν.
ΚΑ. κλύοις ἂν οὖν τι κἀποκρίναι᾽ ἂν σαφῶς;
ΑΓ. ὡς ἐκλέλησμαί γ᾽ ἃ πάρος εἴπομεν, πάτερ.
ΚΑ. ἐς ποῖον ἦλθες οἶκον ὑμεναίων μέτα;
ΑΓ. Σπαρτῶι μ᾽ ἔδωκας, ὡς λέγουσ᾽, Ἐχίονι.
1275 ΚΑ. τίς οὖν ἐν οἴκοις παῖς ἐγένετο σῶι πόσει;
ΑΓ. Πενθεύς, ἐμῆι τε καὶ πατρὸς κοινωνίαι.
ΚΑ. τίνος πρόσωπον δῆτ᾽ ἐν ἀγκάλαις ἔχεις;
ΑΓ. λέγοντος, ὥ γ᾽ ἔφασκον αἱ θηρώμεναι.
ΚΑ. σκέψαι νυν ὀρθῶς· βραχὺς ὁ μόχθος εἰσιδεῖν.
1280 ΑΓ. ἔα, τί λεύσσω; τί φέρομαι τόδ᾽ ἐν χεροῖν;
ΚΑ. ἄθρησον αὐτὸ καὶ σαφέστερον μάθε.
ΑΓ. ὁρῶ μέγιστον ἄλγος ἡ τάλαιν᾽ ἐγώ.
ΚΑ. μῶν σοι λέοντι φαίνεται προσεικέναι;
ΑΓ. οὔκ, ἀλλὰ Πενθέως ἡ τάλαιν᾽ ἔχω κάρα.
1285 ΚΑ. ὠιμωγμένον γε πρόσθεν ἢ σὲ γνωρίσαι.
ΑΓ. τίς ἔκτανέν νιν; πῶς ἐμὰς ἦλθ᾽ ἐς χέρας;
ΚΑ. δύστην᾽ ἀλήθει᾽, ὡς ἐν οὐ καιρῶι πάρει.
ΑΓ. λέγ᾽, ὡς τὸ μέλλον καρδία πήδημ᾽ ἔχει.
ΚΑ. σύ νιν κατέκτας καὶ κασίγνηται σέθεν.
1290 ΑΓ. ποῦ δ᾽ ὤλετ᾽; ἦ κατ᾽ οἶκον, ἢ ποίοις τόποις;
ΚΑ. οὗπερ πρὶν Ἀκταίωνα διέλαχον κύνες.
ΑΓ. τί δ᾽ ἐς Κιθαιρῶν᾽ ἦλθε δυσδαίμων ὅδε;
ΚΑ. ἐκερτόμει θεὸν σάς τε βακχείας μολών.
ΑΓ. ἡμεῖς δ᾽ ἐκεῖσε τίνι τρόπωι κατήραμεν;
1295 ΚΑ. ἐμάνητε, πᾶσά τ᾽ ἐξεβακχεύθη πόλις.
ΑΓ. Διόνυσος ἡμᾶς ὤλεσ᾽, ἄρτι μανθάνω.
ΚΑ. ὕβριν ‹γ᾽› ὑβρισθείς· θεὸν γὰρ οὐχ ἡγεῖσθέ νιν.
ΑΓ. τὸ φίλτατον δὲ σῶμα ποῦ παιδός, πάτερ;
ΚΑ. ἐγὼ μόλις νιν ἐξερευνήσας φέρω.
1300 ΑΓ. ἦ πᾶν ἐν ἄρθροις συγκεκληιμένον καλῶς;
ΚΑ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ›
ΑΓ. Πενθεῖ δὲ τί μέρος ἀφροσύνης προσῆκ᾽ ἐμῆς;


ΑΓΑΥΗ
Τί το κακό σε αυτά;
Πού βλέπεις λόγο για να είμαι λυπημένη;
ΚΑΔΜΟΣ
Στρέψε πρώτα το βλέμμα σου στον ουρανό.
ΑΓΑΥΗ
1265Ιδού! Γιατί μου υποδεικνύεις να τον κοιτάζω;
ΚΑΔΜΟΣ
Είναι όπως ήταν ή σου φαίνεται πως άλλαξε;
ΑΓΑΥΗ
Ποτέ δεν έλαμπε όπως λάμπει.
Ποτέ δεν ήταν τόσο διαυγής.
ΚΑΔΜΟΣ
Αυτό που συγκλόνισε την ψυχή σου το νιώθεις ακόμη;
ΑΓΑΥΗ
Δεν καταλαβαίνω τί με ρωτάς.
Όμως —χωρίς να ξέρω πώς— αρχίζω να συνέρχομαι.
1270Τώρα δε σκέφτομαι όπως πριν.
ΚΑΔΜΟΣ
Μπορείς, λοιπόν, να με ακούσεις και να μου απαντήσεις καθαρά;
ΑΓΑΥΗ
Μπορώ, πατέρα, γιατί ξέχασα ήδη όσα είπαμε πριν.
ΚΑΔΜΟΣ
Σε ποιό σπίτι επήγες με τραγούδια του γάμου;
ΑΓΑΥΗ
Με έδωσες στον Σπαρτό Εχίονα,
που φύτρωσε, όπως λένε, από τη γης.
ΚΑΔΜΟΣ
1275Και ποιός ήταν ο γιος που του γέννησες μέσα στο σπίτι;
ΑΓΑΥΗ
Ο Πενθέας, καρπός δικός μου και του Εχίονος.
ΚΑΔΜΟΣ
Τίνος κεφάλι κρατάς στην αγκαλιά σου;
ΑΓΑΥΗ
Λιονταριού
—τουλάχιστον έτσι έλεγαν οι συντρόφισσές μου στο κυνήγι.
ΚΑΔΜΟΣ
Κοίτα όπως πρέπει. Μικρός ο κόπος για να δεις.
ΑΓΑΥΗ
1280Α! Τί βλέπω; Τί είναι αυτό που κρατώ στα χέρια μου;
ΚΑΔΜΟΣ
Κοίταξέ το με προσοχή και με προσήλωση·
να καταλάβεις πιο καθαρά.
ΑΓΑΥΗ
Βλέπω, η άμοιρη, την πιο μεγάλη οδύνη.
ΚΑΔΜΟΣ
Σου φαίνεται να μοιάζει με λιοντάρι;
ΑΓΑΥΗ
Όχι! Το κεφάλι του Πενθέα κρατάω η άμοιρη.
ΚΑΔΜΟΣ
1285Εσύ τον αναγνωρίζεις τώρα. Άλλοι τον έκλαψαν ήδη.
ΑΓΑΥΗ
Ποιός τον σκότωσε; Πώς βρέθηκε στα χέρια μου;
ΚΑΔΜΟΣ
Δυστυχισμένη αλήθεια, πόσο άργησες να φθάσεις!
ΑΓΑΥΗ
Λέγε. Η καρδιά μου τρέμει — γι᾽ αυτό που έρχεται.
ΚΑΔΜΟΣ
Εσύ τον σκότωσες — και οι αδελφές σου.
ΑΓΑΥΗ
1290Και πού τον βρήκε το κακό; Εδώ στο σπίτι; Πού;
ΚΑΔΜΟΣ
Εκεί όπου κάποτε οι σκύλες μοιράστηκαν τις σάρκες του Ακτέωνος.
ΑΓΑΥΗ
Και ο Πενθέας ο δύσμοιρος, τί γύρευε στον Κιθαιρώνα;
ΚΑΔΜΟΣ
Επήγε να χλευάσει τον θεό και τις βακχείες σας.
ΑΓΑΥΗ
Κι εμείς, πώς φτάσαμε ως εκεί;
ΚΑΔΜΟΣ
1290Μανία σας χτύπησε. Η πόλη ολόκληρη
παραδόθηκε στην έκσταση του Βάκχου.
ΑΓΑΥΗ
Ο Διόνυσος μας εξόντωσε. Τώρα καταλαβαίνω.
ΚΑΔΜΟΣ
Του προσφέρατε την ύβρη σας. Δεν πιστέψατε ότι είναι θεός.
ΑΓΑΥΗ
Το αγαπημένο σώμα του γιου μου που είναι, πατέρα;
ΚΑΔΜΟΣ
Το έφερα. Είδα κι έπαθα να το βρω.
ΑΓΑΥΗ
1300Είναι ολόκληρο το κορμί του;
Ταιριάξατε το ένα με τ᾽ άλλο τα μέλη του όπως πρέπει;
ΚΑΔΜΟΣ
Είναι όπως είναι.
ΑΓΑΥΗ
Και ο Πενθέας ποιό μερίδιο είχε στη δική μου αφροσύνη;