ΧΑΡΟΝΤΑΣ
[3] Ξέρεις, Ερμή, αυτά που συνηθίζω να λέω εγώ σ᾽ εσάς, όταν πλέουμε; Κάθε φορά που ο άνεμος μιας καταιγίδας ορμήσει από τα πλάγια πάνω στο πανί και σηκωθεί ψηλά το κύμα, τότε εσείς από άγνοια ζητάτε να μαζέψουμε το πανί ή να χαλαρώσουμε λίγο το σχοινί στην κάτω γωνία του πανιού ή να ακολουθήσουμε τη φορά του ανέμου, εγώ όμως σας παρακαλώ να ησυχάσετε, γιατί εγώ είμαι αυτός που ξέρει το καλύτερο. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο κάνε κι εσύ όσα πιστεύεις ότι είναι τα πρέποντα, μια και τώρα εσύ είσαι ο καπετάνιος. Κι εγώ, όπως επιβάλλεται στους επιβάτες, θα καθίσω σιωπηλά και θα υπακούω σε όλες σου τις εντολές.
ΕΡΜΗΣ
Σωστά μιλάς. Εγώ θα σκεφτώ τί πρέπει να κάνουμε, και θα βρω το σωστό παρατηρητήριο. Άραγε ο Καύκασος είναι κατάλληλος ή ο Παρνασσός, ή είναι ψηλότερος και από τους δύο εκείνος εκεί ο Όλυμπος; Ωστόσο δεν είναι κι άσχημο αυτό που θυμήθηκα κοιτάζοντας τον Όλυμπο. Μόνο που θα χρειαστεί να κουραστείς λίγο κι εσύ μαζί μου και να με βοηθήσεις.
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Δώσε εντολές. Θα βάλω τα δυνατά μου να σε βοηθήσω.
ΕΡΜΗΣ
Ο Όμηρος ο ποιητής λέει ότι οι γιοι του Αλωέα, που ήταν δύο και αυτοί, ενώ ακόμη ήταν παιδιά, θέλησαν κάποτε να ξεσηκώσουν από τη βάση του τον Κίσσαβο και να τον βάλουν επάνω στον Όλυμπο, έπειτα από πάνω το Πήλιο, νομίζοντας πως έτσι θα αποκτήσουν μια κατάλληλη σκάλα και πρόσβαση στον ουρανό. Εκείνοι λοιπόν οι δύο νεαροί, έτσι παράτολμοι που ήταν, τιμωρήθηκαν γι᾽ αυτό. Εμείς οι δύο όμως —μια και δεν τα σκεφτόμαστε αυτά για το κακό των θεών— γιατί δεν κάνουμε την ίδια κατασκευή κι εμείς σαν κι εκείνους, κυλώντας τα βουνά το ένα επάνω στο άλλο, για να έχουμε από υψηλότερο σημείο ακριβέστερη την πανοραμική μας θέα;
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
[4] Και θα μπορέσουμε εμείς, Ερμή, δύο άτομα, να σηκώσουμε το Πήλιο ή τον Κίσσαβο και να τα βάλουμε το ένα πάνω στο άλλο;
ΕΡΜΗΣ
Και γιατί όχι, Χάροντα; Ή μήπως θεωρείς πως είμαστε λιγότερο λεβέντες από εκείνα τα δύο μωρουδάκια, και μάλιστα ενώ είμαστε θεοί;
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Όχι, αλλά η υπόθεση μού φαίνεται πως οδηγεί σε ένα απίστευτο κατόρθωμα.
ΕΡΜΗΣ
Είναι φυσικό, μια και είσαι απαίδευτος, Χάροντα, και καθόλου ποιητικός. Ο λεβέντης όμως ο Όμηρος μέσα σε δύο στίχους μάς άνοιξε αμέσως δρόμο για τον ουρανό, τοποθετώντας τόσο εύκολα τα βουνά το ένα πάνω στ᾽ άλλο. Και απορώ που αυτά σου φαίνονται τερατώδη, ενώ ασφαλώς γνωρίζεις τον Άτλαντα, ο οποίος ολομόναχος σηκώνει ολόκληρη την ουράνια σφαίρα, κουβαλώντας όλους εμάς. Ίσως μάλιστα να έχεις ακουστά και για τον αδελφό μου τον Ηρακλή, ότι κάποτε ο ίδιος αντικατέστησε εκείνον τον Άτλαντα και τον ξεκούρασε λιγάκι από το βάρος, βάζοντας τον εαυτό του κάτω από το φορτίο.
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Τα έχω ακουστά κι αυτά. Αν όμως είναι αληθινά ή όχι, εσύ, Ερμή, και οι ποιητές το ξέρετε.
ΕΡΜΗΣ
Είναι αληθέστατα, Χάροντα. Αλλιώς για ποιό λόγο σοφοί άνθρωποι να πούνε ψέματα; Λοιπόν, ας ξηλώσουμε τον Κίσσαβο πρώτα, όπως μας καθοδηγεί το έπος και ο αρχιμάστορας Όμηρος,
και πάνω από τον Κίσσαβο
το Πήλιο, που στα δέντρα του τα φύλλα τρεμουλιάζουν.
Βλέπεις πόσο εύκολα, και ποιητικά συγχρόνως, τα καταφέραμε; Ας ανέβω λοιπόν να δω αν αυτά είναι αρκετά ή αν θα χρειαστεί να συνεχίσουμε κι άλλο την κατασκευή.
[5] Πω πω! Είμαστε ακόμη κάτω, στους πρόποδες του ουρανού. Από τα ανατολικά φαίνεται μόλις και μετά βίας η Ιωνία και η Λυδία, από τα δυτικά τίποτε περισσότερο από την Ιταλία και τη Σικελία, από τα βόρεια μόνο τα κάτω από τον Δούναβη, κι από τα νότια η Κρήτη όχι πολύ ξεκάθαρα. Θα πρέπει να μετακινήσουμε, όπως φαίνεται, και την Οίτη, περαματάρη, κι έπειτα από πάνω τον Παρνασσό.
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Έτσι να κάνουμε. Πρόσεχε μονάχα μήπως διαμορφώσουμε το έργο πολύ λεπτό, επιμηκύνοντάς το πέρα από κάθε πιθανότητα, κι έπειτα γκρεμοτσακιστούμε μαζί του, και δοκιμάσουμε πικρή την κατασκευαστική του Ομήρου σπάζοντας τα κεφάλια μας.
ΕΡΜΗΣ
Μην ανησυχείς. Όλα θα γίνουν ασφαλέστατα. Μετακίνησε την Οίτη. Ας κυλήσουμε επάνω της και τον Παρνασσό.
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Νά λοιπόν.
ΕΡΜΗΣ
Ανεβαίνω πάλι επάνω. Είναι εντάξει, τα βλέπω όλα. Ανέβα τώρα κι εσύ.
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Άπλωσέ μου το χέρι σου, Ερμή· γιατί αυτός ο μηχανισμός στον οποίο με ανεβάζεις δεν είναι μικρός.
ΕΡΜΗΣ
Αν βέβαια θέλεις, Χάροντα, να τα δεις όλα. Δεν γίνεται να τα ᾽χεις και τα δύο, να είσαι και ασφαλής και εραστής των θεαμάτων. Κρατήσου λοιπόν από το δεξί μου χέρι και πρόσεχε να μην πατάς εκεί που γλιστράει. Μπράβο, ανέβηκες κι εσύ. Και επειδή ο Παρνασσός είναι δικόρυφος, ας πιάσουμε ο καθένας από μια κορυφή και ας καθίσουμε. Τώρα λοιπόν στρέψε το βλέμμα σου γύρω τριγύρω και επιθεώρησε τα πάντα.