ΔΙΗΓΗΣΗ (§§ 3-10)
[3] Επομένως, το να σας περιγράψω λεπτομερώς, Αθηναίοι, τη δύναμη του Φιλίππου και με τα επιχειρήματά αυτά να σας προτρέψω να κάνετε το χρέος σας, νομίζω ότι αυτό δεν είναι σωστό. Για ποιό λόγο; Γιατί φρονώ ότι όλα όσα μπορεί να πει κανείς γι᾽ αυτά, για κείνον βέβαια είναι τιμή, από μας όμως όλα αυτά έχουν αντιμετωπισθεί κακώς! Γιατί αυτός όσο περισσότερα έχει κατορθώσει πάνω από την αξία του, τόσο θαυμαστότερος θεωρείται από όλους· ενώ εσείς όσο χειρότερα από ό,τι έπρεπε έχετε χειριστεί τα πράγματα, τόσο μεγαλύτερη καταισχύνη έχετε επισύρει εναντίον σας. [4] Γι᾽ αυτό, αυτά θα τα παραλείψω. Γιατί, αν εξετάσει κανείς, Αθηναίοι, τα πράγματα αντικειμενικά, θα διαπιστώσει ότι αυτός έχει γίνει μεγάλος χάρη σε σας, όχι από μόνος του (: με την αξία του). Για όσα λοιπόν εκείνος χρωστάει χάρη σ᾽ αυτούς που έχουν πολιτευθεί για λογαριασμό του, ενώ εσείς για τα ίδια πράγματα πρέπει να τους τιμωρήσετε, δε βλέπω να είναι τώρα η κατάλληλη στιγμή να μιλήσω γι᾽ αυτά. Όσα όμως ανεξάρτητα από αυτά μπορώ να πω και είναι ωφελιμότερο να τα ακούσετε όλοι σας και που είναι δυνατόν, Αθηναίοι, να παρουσιαστούν σε όσους βέβαια θέλουν να κρίνουν σωστά, ως καταισχύνη εναντίον του, αυτά θα προσπαθήσω να εκθέσω.
[5] Το να τον αποκαλώ λοιπόν επίορκο και αναξιόπιστο, χωρίς παράλληλα να παρουσιάζω τις πράξεις του, δίκαια θα έλεγε κανείς ότι πρόκειται για κακολογία χωρίς αντίκρισμα. Το να εκθέσω όμως λεπτομερώς όλα όσα έχει κάνει ώς τώρα ο Φίλιππος και να τον ξεσκεπάσω για όλα αυτά, και λίγα λόγια χρειάζονται και για δυο λόγους νομίζω πως συμφέρει να λεχθεί: πρώτον για να φανεί εκείνος, πράγμα που είναι και η αλήθεια, φαύλος και δεύτερον για να δουν οι τρομοκρατημένοι, που θεωρούν τον Φίλιππο σαν κάτι ακαταμάχητο, ότι έχει εξαντλήσει όλα εκείνα τα μέσα με τα οποία εξαπατώντας στο παρελθόν αύξησε τη δύναμή του και έγινε μεγάλος, και ότι τα πράγματα γι᾽ αυτόν έχουν φτάσει πια στο τέλος τους.
[6] Και εγώ ο ίδιος, Αθηναίοι, θα θεωρούσα τον Φίλιππο πάρα πολύ φοβερό και αξιοθαύμαστο, αν τον έβλεπα να έχει αυξηθεί ενεργώντας δίκαια. Τώρα όμως παρατηρώντας και κρίνοντας τα πράγματα διαπιστώνω ότι στην αρχή, όταν κάποιοι από μας έδιωχναν τους Ολυνθίους που ήθελαν να μας συμβουλευτούν, αιτία ήταν η δική μας αφέλεια, γιατί μας εξαπάτησε με τη διαβεβαίωση ότι θα μας παραδώσει την Αμφίπολη και με το να επινοήσει το περιβόητο εκείνο μυστικό σύμφωνο. [7] Ύστερα από αυτά, χάρη της φιλίας των Ολυνθίων πήρε την Ποτίδαια που ήταν δική σας και την παρέδωσε σ᾽ εκείνους· κι έτσι αδίκησε εσάς, τους πρώην συμμάχους του. Εξάλλου τώρα πρόσφατα εξαπάτησε τους Θεσσαλούς με το να τους υποσχεθεί ότι θα τους παραδώσει τη Μαγνησία και θα αναλάβει να διεξαγάγει για λογαριασμό τους τον Φωκικό πόλεμο. Και γενικά δεν υπάρχει κανένας απ᾽ όσους είχαν δοσοληψίες μαζί του που να μην τον εξαπάτησε. Με το να εκμεταλλεύεται δηλαδή πάντοτε την ανοησία όσων δεν τον γνώριζαν και με το να τους παίρνει με το μέρος του, έτσι έγινε ο Φίλιππος μεγάλος και τρανός. [8] Γι᾽ αυτό, όπως ακριβώς αυτοί τον έκαναν μεγάλο και τρανό, όταν ο καθένας τους νόμιζε ότι αυτός ενεργεί προς το συμφέρον τους, έτσι οφείλουν οι ίδιοι αυτοί πάλι να τον γκρεμίσουν, αφού έχει αποδειχτεί ότι όλα τα έκανε για τον εαυτό του. Σ᾽ αυτό το κρίσιμο σημείο, Αθηναίοι, έχουν φτάσει για τον Φίλιππο σήμερα τα πράγματα· αν δεν με πιστεύετε, ας ανεβεί κάποιος στο βήμα και ας αποδείξει σ᾽ εμένα, αλλά μάλλον σε σας ή ότι δεν είναι αλήθεια αυτά που λέω ή ότι, όσοι ξεγελάστηκαν στην αρχή, θα συνεχίσουν και στο μέλλον να του έχουν εμπιστοσύνη ή ότι [οι Θεσσαλοί], που άδικα υποδουλώθηκαν, δεν θα ήταν ευχαριστημένοι να ξαναγίνουν τώρα ελεύθεροι.
[9] Επίσης αν κάποιος από σας νομίζει ότι έτσι έχουν τα πράγματα, αλλά φαντάζεται ότι ο Φίλιππος θα συγκρατήσει με τη βία την κατάσταση, επειδή έχει προκαταλάβει τις οχυρές θέσεις, τα λιμάνια και τα παρόμοια, δεν σκέφτεται σωστά. Γιατί, όταν δημιουργηθεί ένας συνασπισμός με καλές προθέσεις και συμπίπτουν τα συμφέροντα όλων όσοι μετέχουν στο πόλεμο, τότε οι άνθρωποι είναι διατεθειμένοι και να συμμερίζονται τους μόχθους και να υποφέρουν τις συμφορές και σταθεροί να είναι στον αγώνα. Όταν όμως κάποιος γίνει ισχυρός παρακινημένος από κατακτητική διάθεση και πονηριά, όπως ακριβώς αυτός, τότε η πρώτη αφορμή και το παραμικρό λάθος ανατρέπει (: αποτινάζει) τα πάντα και τα διαλύει. [10] Γιατί δεν είναι δυνατόν, Αθηναίοι, όχι δεν είναι δυνατόν, ένας άνθρωπος που αδικεί, που επιορκεί και ψεύδεται, να αποκτήσει σταθερή δύναμη· για μια φορά και για λίγο καιρό μια τέτοια δύναμη αντέχει· αν μάλιστα η τύχη τη βοηθήσει, δημιουργώντας ελπίδες φουντώνει· αλλά με τον καιρό ξεσκεπάζεται και όλα καταρρέουν γύρω της. Όπως ακριβώς δηλαδή τα θεμέλια ενός σπιτιού, ενός πλοίου και κάθε άλλης παρόμοιας κατασκευής πρέπει κατά τη γνώμη μου να είναι πάρα πολύ γερά, έτσι και η αφετηρία και η βάση των πολιτικών πράξεων επιβάλλεται να είναι ειλικρινείς και δίκαιες. Κάτι τέτοιο όμως δεν υπάρχει σήμερα στις πολιτικές ενέργειες του Φιλίππου.