Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΞΕΝΟΦΩΝ

Ἑλληνικά (2.2.24-2.3.10)

[2.2.24] [Καὶ ὁ ἐνιαυτὸς ἔληγεν, ἐν ᾧ μεσοῦντι Διονύσιος ὁ Ἑρμοκράτους Συρακόσιος ἐτυράννησε, μάχῃ μὲν πρότερον ἡττηθέντων ὑπὸ Συρακοσίων Καρχηδονίων, σπάνει δὲ σίτου ἑλόντων Ἀκράγαντα, ἐκλιπόντων τῶν Σικελιωτῶν τὴν πόλιν.]
[2.3.1] Τῷ δ᾽ ἐπιόντι ἔτει [ᾧ ἦν Ὀλυμπιάς, ᾗ τὸ στάδιον ἐνίκα Κροκίνας Θετταλός, Εὐδίου ἐν Σπάρτῃ ἐφορεύοντος, Πυθοδώρου δ᾽ ἐν Ἀθήναις ἄρχοντος, ὃν Ἀθηναῖοι, ὅτι ἐν ὀλιγαρχίᾳ ᾑρέθη, οὐκ ὀνομάζουσιν, ἀλλ᾽ ἀναρχίαν τὸν ἐνιαυτὸν καλοῦσιν. ἐγένετο δὲ αὕτη ἡ ὀλιγαρχία ὧδε.] [2.3.2] ἔδοξε τῷ δήμῳ τριάκοντα ἄνδρας ἑλέσθαι, οἳ τοὺς πατρίους νόμους συγγράψουσι, καθ᾽ οὓς πολιτεύσουσι. καὶ ᾑρέθησαν οἵδε· Πολυχάρης, Κριτίας, Μηλόβιος, Ἱππόλοχος, Εὐκλείδης, Ἱέρων, Μνησίλοχος, Χρέμων, Θηραμένης, Ἀρεσίας, Διοκλῆς, Φαιδρίας, Χαιρέλεως, Ἀναίτιος, Πείσων, Σοφοκλῆς, Ἐρατοσθένης, Χαρικλῆς, Ὀνομακλῆς, Θέογνις, Αἰσχίνης, Θεογένης, Κλεομήδης, Ἐρασίστρατος, Φείδων, Δρακοντίδης, Εὐμάθης, Ἀριστοτέλης, Ἱππόμαχος, Μνησιθείδης. [2.3.3] τούτων δὲ πραχθέντων ἀπέπλει Λύσανδρος πρὸς Σάμον, Ἆγις δ᾽ ἐκ τῆς Δεκελείας ἀπαγαγὼν τὸ πεζὸν στράτευμα διέλυσε κατὰ πόλεις ἑκάστους.
[2.3.4] Κατὰ δὲ τοῦτον τὸν καιρὸν περὶ ἡλίου ἔκλειψιν Λυκόφρων ὁ Φεραῖος, βουλόμενος ἄρξαι ὅλης τῆς Θετταλίας, τοὺς ἐναντιουμένους αὐτῷ τῶν Θετταλῶν, Λαρισαίους τε καὶ ἄλλους, μάχῃ ἐνίκησε καὶ πολλοὺς ἀπέκτεινεν.
[2.3.5] [Ἐν δὲ τῷ αὐτῷ χρόνῳ καὶ Διονύσιος ὁ Συρακόσιος τύραννος μάχῃ ἡττηθεὶς ὑπὸ Καρχηδονίων Γέλαν καὶ Καμάριναν ἀπώλεσε. μετ᾽ ὀλίγον δὲ καὶ Λεοντῖνοι Συρακοσίοις συνοικοῦντες ἀπέστησαν εἰς τὴν αὑτῶν πόλιν ἀπὸ Διονυσίου καὶ Συρακοσίων. παραχρῆμα δὲ καὶ οἱ Συρακόσιοι ἱππεῖς ὑπὸ Διονυσίου εἰς Κατάνην ἀπεστάλησαν.]
[2.3.6] Οἱ δὲ Σάμιοι πολιορκούμενοι ὑπὸ Λυσάνδρου πάντῃ, ἐπεὶ οὐ βουλομένων αὐτῶν τὸ πρῶτον ὁμολογεῖν προσβάλλειν ἤδη ἔμελλεν ὁ Λύσανδρος, ὡμολόγησαν ἓν ἱμάτιον ἔχων ἕκαστος ἀπιέναι τῶν ἐλευθέρων, τὰ δ᾽ ἄλλα παραδοῦναι· καὶ οὕτως ἐξῆλθον. [2.3.7] Λύσανδρος δὲ τοῖς ἀρχαίοις πολίταις παραδοὺς τὴν πόλιν καὶ τὰ ἐνόντα πάντα καὶ δέκα ἄρχοντας καταστήσας φρουρεῖν ἀφῆκε τὸ τῶν συμμάχων ναυτικὸν κατὰ πόλεις, [2.3.8] ταῖς δὲ Λακωνικαῖς ναυσὶν ἀπέπλευσεν εἰς Λακεδαίμονα, ἀπάγων τά τε τῶν αἰχμαλώτων νεῶν ἀκρωτήρια καὶ τὰς ἐκ Πειραιῶς τριήρεις πλὴν δώδεκα καὶ στεφάνους, οὓς παρὰ τῶν πόλεων ἐλάμβανε δῶρα ἰδίᾳ, καὶ ἀργυρίου τετρακόσια καὶ ἑβδομήκοντα τάλαντα, ἃ περιεγένοντο τῶν φόρων, οὓς αὐτῷ Κῦρος παρέδειξεν εἰς τὸν πόλεμον, καὶ εἴ τι ἄλλο ἐκτήσατο ἐν τῷ πολέμῳ. [2.3.9] ταῦτα δὲ πάντα Λακεδαιμονίοις ἀπέδωκε τελευτῶντος τοῦ θέρους [εἰς ὃ ἑξάμηνος καὶ ὀκτὼ καὶ εἴκοσιν ἔτη τῷ πολέμῳ ἐτελεύτα, ἐν οἷς ἔφοροι οἱ ἀριθμούμενοι οἵδε ἐγένοντο, Αἰνησίας πρῶτος, ἐφ᾽ οὗ ἤρξατο ὁ πόλεμος, πέμπτῳ καὶ δεκάτῳ ἔτει τῶν μετ᾽ Εὐβοίας ἅλωσιν τριακονταετίδων σπονδῶν, μετὰ δὲ τοῦτον οἵδε· [2.3.10] Βρασίδας, Ἰσάνωρ, Σωστρατίδας, Ἔξαρχος, Ἀγησίστρατος, Ἀγγενίδας, Ὀνομακλῆς, Ζεύξιππος, Πιτύας, Πλειστόλας, Κλεινόμαχος, Ἴλαρχος, Λέων, Χαιρίλας, Πατησιάδας, Κλεοσθένης, Λυκάριος, Ἐπήρατος, Ὀνομάντιος, Ἀλεξιππίδας, Μισγολαΐδας, Ἰσίας, Ἄρακος, Εὐάρχιππος, Παντακλῆς, Πιτύας, Ἀρχύτας, Εὔδιος, ἐφ᾽ οὗ Λύσανδρος πράξας τὰ εἰρημένα οἴκαδε κατέπλευσεν].

[2.2.24] [Έτσι τέλειωσε η χρονιά, που στα μισά της ο Διονύσιος του Ερμοκράτους έγινε τύραννος των Συρακουσών. Νωρίτερα οι Συρακούσιοι είχαν νικήσει σε μάχη τους Καρχηδονίους, που ωστόσο κατέλαβαν τον Ακράγαντα με την πείνα, αφού οι Σικελιώτες εκκένωσαν την πόλη.]
[2.3.1] Τον επόμενο χρόνο [έγινε Ολυμπιάδα, όπου στο αγώνα δρόμου του ενός σταδίου νίκησε ο Θεσσαλός Κροκίνας. Έφορος στη Σπάρτη ήταν ο Εύδιος και άρχων στην Αθήνα ο Πυθόδωρος· τούτον ωστόσο οι Αθηναίοι δεν τον υπολογίζουν —μια και εκλέχτηκε με ολιγαρχικό καθεστώς— και λένε πως εκείνο τον χρόνο δεν υπήρχε άρχων. Και νά πώς έγινε ολιγαρχικό το καθεστώς:] [2.3.2] ο λαός αποφάσισε να εκλέξει τριάντα ανθρώπους για να συντάξουν ένα σύνταγμα σύμφωνο με την παράδοση, που θα ρύθμιζε τον πολιτικό βίο. Γι᾽ αυτόν τον σκοπό εκλέχτηκαν οι εξής: Πολυχάρης, Κριτίας, Μηλόβιος, Ιππόλοχος, Ευκλείδης, Ιέρων, Μνησίλοχος, Χρέμων, Θηραμένης, Αρεσίας, Διοκλής, Φαιδρίας, Χαιρέλεως, Αναίτιος, Πείσων, Σοφοκλής, Ερατοσθένης, Χαρικλής, Ονομακλής, Θεόγνις, Αισχίνης, Θεογένης, Κλεομήδης, Ερασίστρατος, Φείδων, Δρακοντίδης, Ευμάθης, Αριστοτέλης, Ιππόμαχος, Μνησιθείδης.
[2.3.3] Ύστερα απ᾽ αυτά ο Λύσανδρος έβαλε πλώρη για τη Σάμο, ενώ ο Άγις έπαιρνε το πεζικό από τη Δεκέλεια και το αποστράτευε, στέλνοντας τους στρατιώτες πίσω στις πόλεις τους.
[2.3.4] Την ίδια εποχή, τον καιρό που έγινε έκλειψη του ηλίου, ο Λυκόφρων ο Φεραίος που ήθελε να υποτάξει όλη τη Θεσσαλία νίκησε σε μάχη τους αντιπάλους του Θεσσαλούς —Λαρισινούς και άλλους— και σκότωσε πολλούς.
[2.3.5] [Τον ίδιο χρόνο ο Διονύσιος, ο τύραννος των Συρακουσών, νικήθηκε από τους Καρχηδονίους σε μάχη κι έχασε τη Γέλα και την Καμάρινα. Λίγο αργότερα οι Λεοντίνοι, που ήταν ενσωματωμένοι στο κράτος των Συρακουσών, εγκατέλειψαν τον Διονύσιο και τους Συρακουσίους κι αποτραβήχτηκαν στη δική τους πόλη. Τότε ο Διονύσιος έστειλε αμέσως το ιππικό των Συρακουσών στην Κατάνη.]
[2.3.6] Ο Λύσανδρος πολιόρκησε τους Σαμίους απ᾽ όλες τις μεριές. Εκείνοι δεν ήθελαν στην αρχή να συνθηκολογήσουν, όταν όμως ο Λύσανδρος ετοιμάστηκε να κάνει έφοδο, συμφώνησαν να φύγουν οι ελεύθεροι πολίτες, παίρνοντας από ένα πανωφόρι ο καθένας κι αφήνοντας όλο τ᾽ άλλο βιος τους· έτσι κι έγινε. [2.3.7] Τότε ο Λύσανδρος παρέδωσε την πόλη, καθώς κι ό,τι υπήρχε μέσα, στους αλλοτινούς της κατοίκους και διόρισε δέκα άρχοντες να την επιτηρούν. Κατόπιν απέλυσε τις ναυτικές δυνάμεις των συμμάχων και τις έστειλε πίσω στις πατρίδες τους, [2.3.8] ενώ ο ίδιος έκανε πανιά προς τη Λακεδαίμονα με τα λακωνικά πλοία. Μαζί του έπαιρνε τις φιγούρες πλώρης των καραβιών που είχε αιχμαλωτίσει, τα πολεμικά του Πειραιά εκτός από δώδεκα, τα στεφάνια που του είχαν χαρίσει —προσωπικά δώρα από διάφορες πόλεις— τετρακόσια εβδομήντα τάλαντα ασήμι (περίσσευμα των φόρων που του είχε παραχωρήσει ο Κύρος για τη διεξαγωγή του πολέμου) κι ό,τι άλλο είχε αποκτήσει στον πόλεμο. [2.3.9] Όλ᾽ αυτά τα παρέδωσε στη Λακεδαίμονα στο τέλος του καλοκαιριού. [Τότε τέλειωσε ο πόλεμος, που είχε κρατήσει είκοσι οχτώ χρόνια κι έξι μήνες. Κατά τη διάρκειά του έφορος ήταν πρώτα ο Αινησίας: στον καιρό του άρχισε ο πόλεμος, δεκαπέντε χρόνια μετά την τριαντάχρονη ανακωχή που είχε ακολουθήσει την κατάκτηση της Εύβοιας. Ύστερα απ᾽ αυτόν ήταν οι εξής: [2.3.10] Βρασίδας, Ισάνωρ, Σωστρατίδας, Έξαρχος, Αγησίστρατος, Αγγενίδας, Ονομακλής, Ζεύξιππος, Πιτύας, Πλειστόλας, Κλεινόμαχος, Ίλαρχος, Λέων, Χαιρίλας, Πατησιάδας, Κλεοσθένης, Λυκάριος, Επήρατος, Ονομάντιος, Αλεξιππίδας, Μισγολαΐδας, Ισίας, Άρακος, Ευάρχιππος, Παντακλής, Πιτύας, Αρχύτας, Εύδιος· στον καιρό του τελευταίου είναι που ο Λύσανδρος έκανε όσα ειπώθηκαν και γύρισε πίσω στην πατρίδα του.]