Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ

Κατάπλους ἢ Τύραννος (27-29)


ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ
[27] Τί πρὸς ταῦτα φής, ὦ μιαρὲ σύ;
ΜΕΓΑΠΕΝΘΗΣ
Τοὺς μὲν φόνους εἴργασμαι οὓς λέγει, τὰ δ᾽ ἄλλα πάντα, τὰς μοιχείας καὶ τὰς τῶν ἐφήβων ὕβρεις καὶ τὰς διαφθορὰς τῶν παρθένων, ταῦτα πάντα Κυνίσκος μου κατεψεύσατο.
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Οὐκοῦν καὶ τούτων, ὦ Ῥαδάμανθυ, παρέξω σοι μάρτυρας.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ
Τίνας τούτους λέγεις;
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Προσκάλει μοι, ὦ Ἑρμῆ, τὸν λύχνον αὐτοῦ καὶ τὴν κλίνην· μαρτυρήσουσι γὰρ αὐτοὶ παρελθόντες, οἷα πράττοντι συνηπίσταντο αὐτῷ.
ΕΡΜΗΣ
Ἡ Κλίνη καὶ ὁ Λύχνος ὁ Μεγαπένθους παρέστων. εὖ γε ἐποίησαν ὑπακούσαντες.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ
Εἴπατε οὖν ὑμεῖς ἃ σύνιστε Μεγαπένθει τούτῳ· προτέρα δὲ σὺ ἡ Κλίνη λέγε.
ΚΛΙΝΗ
Πάντα ἀληθῆ κατηγόρησε Κυνίσκος. ἐγὼ μέντοι ταῦτα εἰπεῖν, ὦ δέσποτα Ῥαδάμανθυ, αἰσχύνομαι· τοιαῦτα ἦν ἃ ἐπ᾽ ἐμοῦ διεπράττετο.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ
Σαφέστατα μὲν οὖν καταμαρτυρεῖς μηδὲ εἰπεῖν αὐτὰ ὑπομένουσα. καὶ σὺ δὲ ὁ Λύχνος ἤδη μαρτύρει.
ΛΥΧΝΟΣ
Ἐγὼ τὰ μεθ᾽ ἡμέραν μὲν οὐκ εἶδον· οὐ γὰρ παρῆν· ἃ δὲ τῶν νυκτῶν ἐποίει καὶ ἔπασχεν, ὀκνῶ λέγειν· πλὴν ἀλλὰ ἐθεασάμην γε πολλὰ καὶ ἄρρητα καὶ πᾶσαν ὕβριν ὑπερπεπαικότα. καίτοι πολλάκις ἑκὼν τοὔλαιον οὐκ ἔπινον ἀποσβῆναι θέλων· ὁ δὲ καὶ προσῆγέ με τοῖς δρωμένοις καὶ τὸ φῶς μου πάντα τρόπον κατεμίαινεν.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ
[28] Ἅλις ἤδη τῶν μαρτύρων. ἀλλὰ καὶ ἀπόδυθι τὴν πορφυρίδα, ἵνα τὸν ἀριθμὸν ἴδωμεν τῶν στιγμάτων. παπαί, ὅλος οὗτος πελιδνὸς καὶ κατάγραφος, μᾶλλον δὲ κυάνεός ἐστιν ἀπὸ τῶν στιγμάτων. τίνα ἂν οὖν κολασθείη τρόπον; ἆρ᾽ ἐς τὸν Πυριφλεγέθοντά ἐστιν ἐμβλητέος ἢ παραδοτέος τῷ Κερβέρῳ;
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Μηδαμῶς· ἀλλ᾽ εἰ θέλεις, ἐγώ σοι καινήν τινα καὶ πρέπουσαν αὐτῷ τιμωρίαν ὑποθήσομαι.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ
Λέγε, ὡς ἐγώ σοι μεγίστην ἐπὶ τούτω χάριν εἴσομαι.
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Ἔθος ἐστίν, οἶμαι, τοῖς ἀποθνήσκουσι πᾶσι πίνειν τὸ Λήθης ὕδωρ.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ
Πάνυ μὲν οὖν.
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Οὐκοῦν μόνος οὗτος ἐξ ἁπάντων ἄποτος ἔστω.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ
[29] Διὰ τί δή;
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Χαλεπὴν οὕτως ὑφέξει τὴν δίκην μεμνημένος οἷος ἦν καὶ ὅσον ἠδύνατο ἐν τοῖς ἄνω, καὶ ἀναπεμπαζόμενος τὴν τρυφήν.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ
Εὖ λέγεις· καὶ καταδεδικάσθω καὶ παρὰ τὸν Τάνταλον ἀπαχθεὶς οὑτοσὶ δεδέσθω, μεμνημένος ὧν ἔπραξε παρὰ τὸν βίον.


ΡΑΔΑΜΑΝΘΗΣ
[27] Τί λες για όλα αυτά εσύ, απαίσιε άνθρωπε;
ΜΕΓΑΠΕΝΘΗΣ
Τους φόνους που λέει τους έκανα, αλλά όλα τα άλλα, τις μοιχείες και το ντρόπιασμα των εφήβων και τις αποπλανήσεις των παρθένων, όλα αυτά είναι ψέματα που επινόησε ο Κυνίσκος εναντίον μου.
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Λοιπόν, Ραδάμανθη, θα σου φέρω μάρτυρες και γι᾽ αυτά.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΗΣ
Ποιούς εννοείς;
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Προσκάλεσέ μου, Ερμή, το λυχνάρι του και το κρεβάτι του. Αυτά να έρθουν και να καταθέσουν τί λογής πράγματα γνωρίζουν από κοινού ότι έκανε.
ΕΡΜΗΣ
Να παρουσιαστεί το Κρεβάτι και το Λυχνάρι του Μεγαπένθη. Ωραία· καλά έκαναν και υπάκουσαν.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΗΣ
Πέστε μου λοιπόν εσείς τί γνωρίζετε από κοινού με αυτόν εδώ τον Μεγαπένθη. Πρώτο έχεις τον λόγο εσύ, το Κρεβάτι.
ΚΡΕΒΑΤΙ
Όλα είναι αληθινά όσα κατηγόρησε ο Κυνίσκος. Εγώ όμως, αφέντη Ραδάμανθη, ντρέπομαι να τα εκθέσω· τέτοια ήταν αυτά που γίνονταν επάνω μου.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΗΣ
Δίνεις λοιπόν μια σαφέστατη μαρτυρία μη αντέχοντας ούτε καν να τα εκθέσεις. Κι εσύ, το Λυχνάρι, μπορείς τώρα να καταθέσεις τη μαρτυρία σου.
ΛΥΧΝΑΡΙ
Εγώ δεν είδα βέβαια τα γεγονότα της ημέρας, γιατί δεν ήμουν εκεί. Αυτά όμως που έκανε και του κάνανε τη νύχτα, διστάζω να τα πω, εκτός από το ότι παρακολούθησα πολλά πράγματα που δεν λέγονται και που ξεπερνούν κάθε είδος βιαιοπραγίας. Και επιπλέον πολλές φορές επίτηδες δεν έπινα το λάδι μου, θέλοντας να σβήσω· αυτός όμως με έφερνε κοντά σε όσα διαδραματίζονταν και καταμόλυνε το φως μου με κάθε τρόπο.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΗΣ
[28] Αρκετά ως εδώ με τους μάρτυρες. Ξεντύσου τώρα το πορφυρό ένδυμα, για να δούμε τον αριθμό των σημαδιών από εγκαύματα. Πω πω! Αυτός είναι ολόκληρος μελανιασμένος και κατασημαδεμένος, ή καλύτερα κατάμαυρος από τα σημάδια. Με ποιόν τρόπο λοιπόν θα μπορούσε να τιμωρηθεί; Θα πρέπει άραγε να τον πετάξουμε μέσα στον Πυριφλεγέθοντα ή να τον παραδώσουμε στον Κέρβερο;
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Με κανέναν τρόπο. Αλλά, αν θέλεις, θα σου εισηγηθώ εγώ μια καινούρια τιμωρία και κατάλληλη γι᾽ αυτόν.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΗΣ
Λέγε, κι εγώ θα σου χρωστάω γι᾽ αυτό πολύ μεγάλη χάρη.
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Είναι συνήθεια, νομίζω, όλοι όσοι πεθαίνουν να πίνουν από το νερό της Λησμονιάς.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΗΣ
Πολύ σωστά.
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Λοιπόν, μόνο αυτός από όλους να μην πιει.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΗΣ
[29] Και για ποιό λόγο;
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Θα υποστεί έτσι μια σκληρή τιμωρία, καθώς θα θυμάται τί λογής ήταν και πόση δύναμη είχε στον επάνω κόσμο, και καθώς θα αναλογίζεται την καλοπέραση που άφησε.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΗΣ
Καλά λες. Ας καταδικαστεί λοιπόν και ας τον πάνε τούτον εδώ να τον δέσουνε κοντά στον Τάνταλο, ενώ θα θυμάται όσα έκανε στη ζωή του.