Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ

Κατάπλους ἢ Τύραννος (23-24)


ΕΡΜΗΣ
[23] Παράλαβε τούτους, ὦ Τισιφόνη, τέτταρας ἐπὶ τοῖς χιλίοις.
ΤΙΣΙΦΟΝΗ
Καὶ μὴν πάλαι γε ὁ Ῥαδάμανθυς οὗτος ὑμᾶς περιμένει.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ
Πρόσαγε αὐτούς, ὦ Ἐρινύ. σὺ δέ, ὦ Ἑρμῆ, κήρυττε καὶ προσκάλει.
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Ὦ Ῥαδάμανθυ, πρὸς τοῦ πατρὸς ἐμὲ πρῶτον ἐπίσκεψαι παραγαγών.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ
Τίνος ἕνεκα;
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Πάντως βούλομαι κατηγορῆσαι τυράννου τινὸς ἃ συνεπίσταμαι πονηρὰ δράσαντι αὐτῷ παρὰ τὸν βίον. οὐκ ἂν οὖν ἀξιόπιστος εἴην λέγων, μὴ οὐχὶ πρότερον αὐτὸς φανεὶς οἷός εἰμι καὶ οἷόν τινα ἐβίωσα τὸν τρόπον.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ
Τίς δὲ σύ;
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Κυνίσκος, ὦ ἄριστε, τὴν γνώμην φιλόσοφος.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ
Δεῦρ᾽ ἐλθὲ καὶ πρῶτος εἰς τὴν δίκην κατάστηθι. σὺ δὲ προσκάλει τοὺς κατηγόρους.
ΕΡΜΗΣ
[24] Εἴ τις Κυνίσκου τουτουὶ κατηγορεῖ, δεῦρο προσίτω.
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Οὐδεὶς προσέρχεται.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ
Ἀλλ᾽ οὐχ ἱκανὸν τοῦτο, ὦ Κυνίσκε· ἀπόδυθι δέ, ὅπως ἐπισκοπήσω σε ἀπὸ τῶν στιγμάτων.
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Ποῦ γὰρ ἐγὼ στιγματίας ἐγενόμην;
ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ
Ὁπόσα ἄν τις ὑμῶν πονηρὰ ἐργάσηται παρὰ τὸν βίον, καθ᾽ ἕκαστον αὐτῶν ἀφανῆ στίγματα ἐπὶ τῆς ψυχῆς περιφέρει.
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Ἰδού σοι γυμνὸς παρέστηκα· ὥστε ἀναζήτει ταῦτα ἅπερ σὺ φὴς τὰ στίγματα.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ
Καθαρὸς ὡς ἐπίπαν οὑτοσὶ πλὴν τούτων τριῶν ἢ τεττάρων ἀμαυρῶν πάνυ καὶ ἀσαφῶν στιγμάτων. καίτοι τί τοῦτο; ἴχνη μὲν καὶ σημεῖα πολλὰ τῶν ἐγκαυμάτων, οὐκ οἶδα δὲ ὅπως ἐξαλήλιπται, μᾶλλον δὲ ἐκκέκοπται. πῶς ταῦτα, ὦ Κυνίσκε, ἢ πῶς καθαρὸς ἐξ ὑπαρχῆς ἀναπέφηνας;
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Ἐγώ σοι φράσω· πάλαι πονηρὸς δι᾽ ἀπαιδευσίαν γενόμενος καὶ πολλὰ διὰ τοῦτο ἐμπολήσας στίγματα, ἐπειδὴ τάχιστα φιλοσοφεῖν ἠρξάμην κατ᾽ ὀλίγον ἁπάσας τὰς κηλῖδας ἐκ τῆς ψυχῆς ἀπελουσάμην.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ
Ἀγαθῷ γε οὗτος καὶ ἀνυσιμωτάτῳ χρησάμενος τῷ φαρμάκῳ. ἀλλ᾽ ἄπιθι ἐς τὰς Μακάρων νήσους τοῖς ἀρίστοις συνεσόμενος, κατηγορήσας γε πρότερον οὗ φὴς τυράννου. ἄλλους προσκάλει.


ΕΡΜΗΣ
[23] Παράλαβε αυτούς εδώ, Τισιφόνη, χίλιους τέσσερις.
ΤΙΣΙΦΟΝΗ
Ασφαλώς· άλλωστε και ο Ραδάμανθης από δω σας περιμένει από ώρα.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΗΣ
Οδήγησέ τους κοντά, Ερινύα. Κι εσύ, Ερμή, ανάγγειλέ τους και προσκάλεσέ τους.
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Ραδάμανθη, για όνομα του πατέρα σου, κάλεσε και εξέτασε εμένα πρώτα.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΗΣ
Για ποιό λόγο;
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Θέλω οπωσδήποτε να κατηγορήσω κάποιον τύραννο για όσα κακοήθη ξέρω καλά ότι έκανε στη ζωή του. Δεν θα μπορούσα λοιπόν να θεωρηθώ αξιόπιστος, αν πρωτύτερα δεν γινόταν φανερό τί λογής άνθρωπος είμαι και με τί λογής τρόπο έζησα.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΗΣ
Και ποιός είσαι εσύ;
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Ο Κυνίσκος, εντιμότατε, φιλόσοφος ως προς τη σκέψη.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΗΣ
Έλα εδώ και παρουσιάσου πρώτος για δίκη. Κι εσύ προσκάλεσε τους κατηγόρους.
ΕΡΜΗΣ
[24] Αν κατηγορεί κανείς αυτόν εδώ τον Κυνίσκο, ας πλησιάσει εδωπέρα.
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Δεν πλησιάζει κανείς.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΗΣ
Αυτό όμως δεν είναι αρκετό, Κυνίσκε· ξεντύσου λοιπόν, για να σε εξετάσω από τα σημάδια των εγκαυμάτων.
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Και από πού κι ως πού έγινα εγώ σημαδεμένος;
ΡΑΔΑΜΑΝΘΗΣ
Για όσες κακοήθειες κάνει κάποιος από σας στη ζωή του, για καθεμιά απ᾽ αυτές κουβαλάει στην ψυχή του αόρατα σημάδια από εγκαύματα.
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Νά λοιπόν, στέκομαι μπροστά σου γυμνός· ψάξε λοιπόν να βρεις αυτά τα σημάδια για τα οποία μίλησες.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΗΣ
Αυτός εδώ είναι γενικά καθαρός, εκτός από αυτά τα τρία ή τέσσερα θαμπά και δυσδιάκριτα σημάδια. Αλλά τί είναι τούτο; Υπάρχουν πολλά ίχνη και σημάδια των εγκαυμάτων, αλλά δεν ξέρω τί έγινε και εξαλείφτηκαν, ή καλύτερα απολεπίστηκαν. Πώς έγινε αυτό, Κυνίσκε; Και πώς εμφανίστηκες καθαρός ξανά από την αρχή;
ΚΥΝΙΣΚΟΣ
Εγώ θα σου το εξηγήσω. Στο παρελθόν υπήρξα κακοήθης από έλλειψη παιδείας, και γι᾽ αυτό απέκτησα πολλά σημάδια, από τη στιγμή όμως που άρχισα να ασχολούμαι με τη φιλοσοφία, σταδιακά έλουσα και καθάρισα την ψυχή μου από όλες τις κηλίδες.
ΡΑΔΑΜΑΝΘΗΣ
Καλό λοιπόν και πολύ αποτελεσματικό φάρμακο χρησιμοποίησες, φίλε μου. Πήγαινε τώρα στα νησιά των Ευλογημένων, για να έχεις συντροφιά τους πιο λαμπρούς ανθρώπους, αφού πρώτα κατηγορήσεις τον τύραννο που μνημόνευσες προηγουμένως. Άλλους προσκάλεσέ μου.