Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΟΜΗΡΟΣ

Ἰλιάς (22.188-22.246)


Ἕκτορα δ᾽ ἀσπερχὲς κλονέων ἔφεπ᾽ ὠκὺς Ἀχιλλεύς.
ὡς δ᾽ ὅτε νεβρὸν ὄρεσφι κύων ἐλάφοιο δίηται,
190 ὄρσας ἐξ εὐνῆς, διά τ᾽ ἄγκεα καὶ διὰ βήσσας·
τὸν δ᾽ εἴ πέρ τε λάθῃσι καταπτήξας ὑπὸ θάμνῳ,
ἀλλά τ᾽ ἀνιχνεύων θέει ἔμπεδον ὄφρα κεν εὕρῃ·
ὣς Ἕκτωρ οὐ λῆθε ποδώκεα Πηλεΐωνα.
ὁσσάκι δ᾽ ὁρμήσειε πυλάων Δαρδανιάων
195 ἀντίον ἀΐξασθαι ἐϋδμήτους ὑπὸ πύργους,
εἴ πώς οἱ καθύπερθεν ἀλάλκοιεν βελέεσσι,
τοσσάκι μιν προπάροιθεν ἀποστρέψασκε παραφθὰς
πρὸς πεδίον· αὐτὸς δὲ ποτὶ πτόλιος πέτετ᾽ αἰεί.
ὡς δ᾽ ἐν ὀνείρῳ οὐ δύναται φεύγοντα διώκειν·
200 οὔτ᾽ ἄρ᾽ ὁ τὸν δύναται ὑποφεύγειν οὔθ᾽ ὁ διώκειν·
ὣς ὁ τὸν οὐ δύνατο μάρψαι ποσίν, οὐδ᾽ ὃς ἀλύξαι.
πῶς δέ κεν Ἕκτωρ κῆρας ὑπεξέφυγεν θανάτοιο,
εἰ μή οἱ πύματόν τε καὶ ὕστατον ἤντετ᾽ Ἀπόλλων
ἐγγύθεν, ὅς οἱ ἐπῶρσε μένος λαιψηρά τε γοῦνα;
205 λαοῖσιν δ᾽ ἀνένευε καρήατι δῖος Ἀχιλλεύς,
οὐδ᾽ ἔα ἱέμεναι ἐπὶ Ἕκτορι πικρὰ βέλεμνα,
μή τις κῦδος ἄροιτο βαλών, ὁ δὲ δεύτερος ἔλθοι.
ἀλλ᾽ ὅτε δὴ τὸ τέταρτον ἐπὶ κρουνοὺς ἀφίκοντο,
καὶ τότε δὴ χρύσεια πατὴρ ἐτίταινε τάλαντα,
210 ἐν δὲ τίθει δύο κῆρε τανηλεγέος θανάτοιο,
τὴν μὲν Ἀχιλλῆος, τὴν δ᾽ Ἕκτορος ἱπποδάμοιο,
ἕλκε δὲ μέσσα λαβών· ῥέπε δ᾽ Ἕκτορος αἴσιμον ἦμαρ,
ᾤχετο δ᾽ εἰς Ἀΐδαο, λίπεν δέ Φοῖβος Ἀπόλλων.
Πηλεΐωνα δ᾽ ἵκανε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη,
215 ἀγχοῦ δ᾽ ἱσταμένη ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
«νῦν δὴ νῶι ἔολπα, Διῒ φίλε φαίδιμ᾽ Ἀχιλλεῦ,
οἴσεσθαι μέγα κῦδος Ἀχαιοῖσι προτὶ νῆας,
Ἕκτορα δῃώσαντε μάχης ἄατόν περ ἐόντα.
οὔ οἱ νῦν ἔτι γ᾽ ἔστι πεφυγμένον ἄμμε γενέσθαι,
220 οὐδ᾽ εἴ κεν μάλα πολλὰ πάθοι ἑκάεργος Ἀπόλλων
προπροκυλινδόμενος πατρὸς Διὸς αἰγιόχοιο.
ἀλλὰ σὺ μὲν νῦν στῆθι καὶ ἄμπνυε, τόνδε δ᾽ ἐγώ τοι
οἰχομένη πεπιθήσω ἐναντίβιον μαχέσασθαι.»
Ὣς φάτ᾽ Ἀθηναίη, ὁ δ᾽ ἐπείθετο, χαῖρε δὲ θυμῷ,
225 στῆ δ᾽ ἄρ᾽ ἐπὶ μελίης χαλκογλώχινος ἐρεισθείς.
ἡ δ᾽ ἄρα τὸν μὲν ἔλειπε, κιχήσατο δ᾽ Ἕκτορα δῖον
Δηϊφόβῳ ἐϊκυῖα δέμας καὶ ἀτειρέα φωνήν·
ἀγχοῦ δ᾽ ἱσταμένη ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
«ἠθεῖ᾽, ἦ μάλα δή σε βιάζεται ὠκὺς Ἀχιλλεύς,
230 ἄστυ πέρι Πριάμοιο ποσὶν ταχέεσσι διώκων·
ἀλλ᾽ ἄγε δὴ στέωμεν καὶ ἀλεξώμεσθα μένοντες.»
Τὴν δ᾽ αὖτε προσέειπε μέγας κορυθαίολος Ἕκτωρ·
«Δηΐφοβ᾽, ἦ μέν μοι τὸ πάρος πολὺ φίλτατος ἦσθα
γνωτῶν, οὓς Ἑκάβη ἠδὲ Πρίαμος τέκε παῖδας·
235 νῦν δ᾽ ἔτι καὶ μᾶλλον νοέω φρεσὶ τιμήσασθαι,
ὃς ἔτλης ἐμεῦ εἵνεκ᾽, ἐπεὶ ἴδες ὀφθαλμοῖσι,
τείχεος ἐξελθεῖν, ἄλλοι δ᾽ ἔντοσθε μένουσι.»
Τὸν δ᾽ αὖτε προσέειπε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη·
«ἠθεῖ᾽, ἦ μὲν πολλὰ πατὴρ καὶ πότνια μήτηρ
240 λίσσονθ᾽ ἑξείης γουνούμενοι, ἀμφὶ δ᾽ ἑταῖροι,
αὖθι μένειν· τοῖον γὰρ ὑποτρομέουσιν ἅπαντες·
ἀλλ᾽ ἐμὸς ἔνδοθι θυμὸς ἐτείρετο πένθεϊ λυγρῷ.
νῦν δ᾽ ἰθὺς μεμαῶτε μαχώμεθα, μηδέ τι δούρων
ἔστω φειδωλή, ἵνα εἴδομεν εἴ κεν Ἀχιλλεὺς
245 νῶϊ κατακτείνας ἔναρα βροτόεντα φέρηται
νῆας ἔπι γλαφυράς, ἦ κεν σῷ δουρὶ δαμήῃ.»


Και αδιάκοπα τον Έκτορα κατάτρεχε ο Πηλείδης
σαν σκύλος οπού σήκωσεν αλάφι απ᾽ την μονιά του
190και στου βουνού τα σύλλακκα, στους λόγγους το ξετρέχει
και αν κάτω από χαμόδενδρο κρυμμένο του ξεφύγει
ο σκύλος τρέχει ως να το εβρεί στα χνάρια του πατώντας.
Ομοίως δεν εκρύβονταν ο Έκτωρ του Αχιλλέως.
Και όσες φορές με σκίρτημα προς τες Δαρδάνιες πύλες
195εχύνετο να πεταχθεί στους πύργους αποκάτω,
να τον βοηθήσουν άνωθεν εκείνοι με τ᾽ ακόντια,
πρόφθανε και τον έσπρωχνε κατά την πεδιάδα
ο Αχιλλεύς, κι έτρεχε αυτός στης πόλεως προς το μέρος.
Και όπως στον ύπνον δεν μπορείς να καταφθάσεις άλλον
200και τούτος να ξεφύγει σε, παρόμοια να τον πιάσει
δεν ημπορούσ᾽ ο Αχιλλεύς, ούτε να φύγει εκείνος.
Και πώς από το θάνατον θα είχε φύγει ο Έκτωρ,
αν δεν εσίμων᾽ ύστερη φορά σιμά του ο Φοίβος
στα γόνατά του δύναμιν και στην ψυχήν να δώσει;
205Και αν δεν ημπόδιζ᾽ ο Αχιλλεύς με νεύματα τα πλήθη
να ρίχνουν εις τον Έκτορα, μήπως την δόξαν λάβει
άλλος που πρωτοκτύπησε, κι ύστερος κείνος έλθει;
Αλλ᾽ όταν τέταρτην φοράν εις τες πηγές εφθάσαν
τότ᾽ έστησε τ᾽ ολόχρυσο στατέρι του ο πατέρας
210και δύο μοίρες έβαλε του τεντωτού θανάτου,
μοίραν εδώ του Έκτορος κι εκεί του Αχιλλέως.
Το σήκωσε και έγυρε του Έκτορος η μοίρα
ως εις τον Άδην, κι έφυγεν από σιμά του ο Φοίβος.
Και ήλθε τότε η Αθηνά στο πλάγι του Πηλείδη
215και του έλεγε: «Διίφιλε, λαμπρότατε Αχιλλέα,
τώρα θα πάρομεν εμείς δόξαν λαμπράν, ελπίζω,
τούτον νεκρόν να φέρομεν στων Αχαιών τα πλοία,
τον Έκτορα, οπού άσβεστον πολέμου δίψαν είχε·
δεν γίνεται απ᾽ τα χέρια μας τώρα να φύγει πλέον
220όσα και αν κάμει χάριν του ο μακροβόλος Φοίβος,
και αν κυλισθεί γονατιστός προς τον πατέρα Δία.
Αλλά ΄δω μείνε ανάσασιν να πάρεις και πηγαίνω
και θα τον πείσω αντίστηθα με σε να πολεμήσει».
Της Αθηνάς υπάκουσε και εχάρηκε ο Πηλείδης,
225κι εστάθη στο χαλκόλογχο κοντάρι ακουμπισμένος·
αυτού τον άφησε η θεά, και σ᾽ όλο της το σώμα
και στην ακούραστην φωνήν του Δηιφόβου ομοιώθη.
Κι ήβρε τον θείον Έκτορα, πλησίασε και του ᾽πε:
«Στα στενά σ᾽ έχει, αγαπητέ, ο γρήγορος Πηλείδης,
230που ολόγυρα σε κυνηγά στα τείχη του Πριάμου·
αλλ᾽ ας μείνομε ακλόνητοι μαζί ν᾽ αντισταθώμεν».
Και ο μέγας της απάντησεν, ο λοφοσείστης Έκτωρ:
«Δηίφοβ᾽ εγώ πάντοτε σε πρώτον αγαπούσα
απ᾽ όσους γέννησ᾽ αδελφούς η Εκάβη του Πριάμου,
235αλλά τώρ᾽ ακριβότερα θα σε τιμήσει ο νους μου.
Αφού μ᾽ είδαν τα μάτια σου, να βγεις από το τείχος
ετόλμησες γι᾽ αγάπη μου κι οι άλλοι μέσα μένουν».
Τότε η γλαυκόφθαλμη θεά σ᾽ εκείνον απαντούσε:
«Αγαπητέ, και η σεβαστή μητέρα και ο πατέρας
240και οι φίλοι όλοι αραδικώς θερμά μ᾽ επαρακάλουν
να μείνω αυτού· τόσο πολύς όλους τους πήρε τρόμος.
Αλλά εμέ βασάνιζεν ο πόνος σου, αδελφέ μου.
Και ας πεταχθούμε τώρα ευθύς στην μάχην και ας βροντήσουν
γενναία τα κοντάρια μας, να ιδούμε αν ο Πηλείδης
245τα αιματωμένα λάφυρα θα πάρει των κορμιών μας
στες πρύμνες ή απ᾽ την λόγχην σου θα ξεψυχήσει εκείνος».