Εξώφυλλο

Ανθολογίες

Ανθολογία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

των Θ.Κ. Στεφανόπουλου, Στ. Τσιτσιρίδη, Λ. Αντζουλή, Γ. Κριτσέλη

ΙΒΥΚΟΣ

40. – Απόσπασμα 286 Page

Και τα δύο αποσπάσματα (286-287), για τα συμφραζόμενα των οποίων δεν γνωρίζουμε τίποτα, επιβεβαιώνουν τη φήμη που είχε ο Ίβυκος στην αρχαιότητα ως ποιητής ερωτικών ποιημάτων. Πιθανώς από τα αποσπάσματα αυτά αφορμήθηκε και ο Ελύτης, που στο Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου χαρακτηρίζει τον Ίβυκο "ερωτομανέστατο". Το πρώτο απόσπασμα δομείται πάνω στην αντίθεση ανάμεσα στη μαγεία και τη γαλήνη της άνοιξης από τη μια και στην αναστάτωση που επικρατεί στην ψυχή του ερωτευμένου από την άλλη, που τη συγκλονίζει ο έρωτας με τη σφοδρότητα Θρακιώτικου βοριά.

Οι εικόνες του πρώτου μέρους (στ.1-5) συγκροτούνται από ευδιάκριτα σύμβολα: οι "κυδωνιές" συμβολίζουν το ερωτικό ξύπνημα, ο "απάτητος Νεραϊδόκηπος" (παρθένων κῆπος ἀκήρατος) την αθωότητα, ενώ τα αμπέλια που βλαστάνουν παραπέμπουν στη νιότη. «Ο Ίβυκος παραβάλλει, σημείο προς σημείο, την κατάσταση του εαυτού του με τον παρθενικό έρωτα, και τη βρίσκει άκαιρη, βίαιη, ελάχιστα όμοια με τη σταθερή διαδικασία της ερωτικής ωρίμανσης» (C. Μ. Bowra).

ἦρι μὲν αἵ τε Κυδώνιαι
μηλίδες ἀρδόμεναι ῥοᾶν
ἐκ ποταμῶν, ἵνα Παρθένων
κῆπος ἀκήρατος, αἵ τ᾽ οἰνανθίδες
5 αὐξόμεναι σκιεροῖσιν ὑφ᾽ ἕρνεσιν
οἰναρέοις θαλέθοισιν· ἐμοὶ δ᾽ ἔρος
οὐδεμίαν κατάκοιτος ὥραν.
†τε† ὑπὸ στεροπᾶς φλέγων
Θρηίκιος Βορέας
10 ἀίσσων παρὰ Κύπριδος ἀζαλέ-
αις μανίαισιν ἐρεμνὸς ἀθαμβὴς
ἐγκρατέως πεδόθεν †φυλάσσει†
ἡμετέρας φρένας

Την άνοιξη οι κυδωνιές ανθίζουν,

ρουφούν το νερό των ποταμών,

εκεί στον απάτητο Νεραϊδόκηπο.

Κάτω από τα ισκιερά αμπελόφυλλα

αρχίζουν να γρομπιάζουν τα σταφύλια.15

Ο Έρωτας ο δικός μου δεν κοιμάται ολοχρονίς.

Βοριάς Θρακιώτης σηκώνεται

από την Κύπριδα και αστραποβολεί

αδίστακτος, σκοτεινός λυσσομανά

και συνταράζει την καρδιά μου σύρριζα.

 

(μετάφραση Μ. Ζ. Κοπιδάκης)

 

1 Αρχίζουν να σχηματίζονται οι ρώγες των σταφυλιών.