Εξώφυλλο

Ανθολογίες

Ανθολογία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

των Θ.Κ. Στεφανόπουλου, Στ. Τσιτσιρίδη, Λ. Αντζουλή, Γ. Κριτσέλη

ΑΚΟΥΣΙΛΑΟΣ

59. – Απόσπασμα 40a

Ο Ακουσίλαος από το Άργος ανήκει στους πρώιμους μυθογράφους που έγραψαν σε ιωνικό πεζό λόγο. Στα τρία βιβλία τού (χαμένου σήμερα) έργου του με τον τίτλο ΓενεηλογίαιἹστορίαι) ακολουθώντας ένα σχήμα γενεαλογικό και τροποποιώντας ενίοτε τον Ησίοδο, εξιστορούσε τη γέννηση του κόσμου και των θεών καθώς και την ιστορία των ανθρώπων από τον μυθικό ήρωα του Άργους Φορωνέα μέχρι τα Τρωικά και τους Νόστους. Την ξηρή απαρίθμηση διέκοπταν σε αρκετά σημεία διηγήσεις σε απλό ύφος, όπως αυτή του Λαπίθη Καινέα, η οποία έχει σωθεί σε πάπυρο.

Καινῇ δὲ τῇ Ἐλάτου μίσγεται Ποσειδῶν. ἔπειτα (οὐ γὰρ ἦν αὐτῷ ἱερὸν παῖδας τεκὲν οὔτ᾽ ἐξ ἐκείνου οὔτ᾽ ἐξ ἄλλου οὐδενός) ποιεῖ αὐτὸν Ποσε̣ιδέων ἄνδρα ἄτρωτον, ἰσχὺν ἔχοντα μεγίστην τῶν ἀνθρώπων τῶν τότε, καὶ ὅτε τις αὐτὸν κεντοίη σιδήρῳ χαλκῷ, ἡλίσκετο μάλιστα χρημάτων. καὶ γίγνεται βασιλεὺς οὗτος Λαπιθέων καὶ τοῖς Κενταύροις πολεμέεσκε. ἔπειτα στήσας ἀκόντιον ἐν ἀγορῇ θεὸν ἐκέλευεν ἀριθμεῖν. θεοῖσι δ᾽ οὐκ ἦεν ἀρεστόν, καὶ Ζεὺς ἰδὼν αὐτὸν ταῦτα ποιοῦντα ἀπειλεῖ καὶ ἐφορμᾷ τοὺς Κενταύρους, κἀκεῖνοι αὐτὸν κατακόπτουσιν ὄρθιον κατὰ γῆς καὶ ἄνωθεν πέτρην ἐπιτιθεῖσιν σῆμα, καὶ ἀποθνῄσκει.

 

Με την Καινή,1 την κόρη του Ελάτου,2 σμίγει ο Ποσειδών. Κατόπιν -επειδή αυτή δεν ήθελε να γεννήσει3 παιδιά ούτε από εκείνον ούτε από άλλον- την κάνει ο Ποσειδών άντρα άτρωτο, που είχε τη μεγαλύτερη δύναμη από τους ανθρώπους εκείνου του καιρού. Και όταν δοκίμαζε κανείς να τον τρυπήσει με σίδερο ή χαλκό, έπεφτε πολύ εύκολα την ίδια στιγμή στα χέρια του. Και γίνεται αυτός βασιλιάς των Λαπιθών και έκανε συχνά πολέμους με τους Κενταύρους. Αυτός τώρα έστησε μια λόγχη στην αγορά και πρόσταξε να τη λογαριάζουν για θεό. Στους θεούς όμως αυτό δεν άρεσε, και σαν τον είδε ο Δίας να κάνει αυτά που έκανε, τον απειλεί και στέλνει εναντίον του τους Κενταύρους. Και εκείνοι τον χτυπούν και τον ρίχνουν χάμω όπως ήταν όρθιος, και τον χώνουν στη γη και βάζουν από πάνω ένα βράχο για μνήμα, και πεθαίνει.

 

(μετάφραση Σταύρος Τσιτσιρίδης)

 

1 Ως γυναίκα ονομάζεται Καινή (ή Καινίς), ως άνδρας Καινεύς. Μετά τον θάνατό του ο Καινέας μεταμορφώνεται πάλι σε γυναίκα.

2 Μυθικός ήρωας της Θεσσαλίας.

3 Στο πρωτότυπο τεκέν = τεκεῖν.