Pearson product-moment correlation coefficient (Pearson's r)

*Δείκτης (συνάφειας) Pearson. Τσοπάνογλου 20102: 148.

Συντελεστής r των Bravais-Pearson. Κασσωτάκης 200110:200.

Ο δείκτης Pearson αποτελεί ένα δείκτη συσχέτισης που μετρά το βαθμό επίδρασης των αλλαγών μιας μεταβλητής σε μία άλλη. Προϋπόθεση για τη χρήση του δείκτη αυτού είναι οι δύο μεταβλητές των οποίων θα ελεγχθεί η σχέση να είναι συνεχείς, δηλαδή να μπορούν να πάρουν οποιαδήποτε τιμή ανάμεσα σε δύο σημεία μιας κλίμακας. Τέτοιες μεταβλητές είναι το βάρος, ο χρόνος και το ύψος, οι οποίες μπορούν να λάβουν οποιαδήποτε τιμή ανάμεσα στο 0 και το άπειρο, με μόνο περιορισμό τη δυνατότητα αποτύπωσης των τιμών αυτών από το όργανο μέτρησης που διαθέτουμε. Άλλη προϋπόθεση για την επιλογή αυτού του συντελεστή είναι οι μεταβλητές να μετρούνται με ισοδιαστημική ή με αναλογική κλίμακα. Καταχρηστικά, ωστόσο, χρησιμοποιείται συχνά και σε δεδομένα που έχουν συλλεγεί με τακτική κλίμακα. Τέλος, η σχέση των δύο μεταβλητών πρέπει να είναι γραμμική.

Το αποτέλεσμα της χρήσης αυτού του δείκτη μπορεί να μας απαντήσει στο ερώτημα αν υπάρχει σχέση μεταξύ των δύο μεταβλητών που ελέγχονται, και, σε περίπτωση που διαπιστωθεί η ύπαρξή της, ποια είναι η κατεύθυνση (θετική ή αρνητική) και ποιο το μέγεθός της. Ο δείκτης υπολογίζεται με τον τύπο:

Οι τιμές που μπορεί να πάρει ο δείκτης κυμαίνονται από το -1 ως το +1. Οι τιμές με αρνητικό πρόσημο δηλώνουν αντιστρόφως ανάλογη σχέση, δηλαδή όσο αυξάνεται η μία μεταβλητή, μειώνεται η άλλη. Οι τιμές με θετικό πρόσημο δηλώνουν ανάλογη σχέση, δηλαδή όσο αυξάνεται ή μειώνεται η μία μεταβλητή αντίστοιχα αυξάνεται ή μειώνεται η άλλη. Σε περίπτωση που το αποτέλεσμα είναι μηδενικό, προκύπτει πως δεν παρατηρείται σχέση μεταξύ των δύο μεταβλητών (βλ. τα παρακάτω στικτογράμματα).

Παράδειγμα χρήσης του δείκτη Pearson είναι ο έλεγχος της σχέσης μεταξύ ηλικίας και χρονικής διάρκειας παρουσίας των μαθητών στο μάθημα.

Βιβλιογραφία

  • Κασσωτάκης Μ. (200110). Η Αξιολόγηση της επιδόσεως των μαθητών: Μέσα, Μέθοδοι, προ­βλή­ματα, προοπτικές. Αθήνα: Εκδ. Γρηγόρη.

  • Τσοπάνογλου Α. (20102). Μεθοδολογία της επιστημονικής έρευνας και εφαρμογές της στην αξιολόγηση της γλωσσικής κατάρτιση. Θεσσαλονίκη: Εκδ. Ζήτη.


  • Bernard R. (2006). Research Methods in Anthropology. Oxford: Altamira.

  • Cohen L., Manion L., Morrison K. (2007). Research Methods in Education. London: Routledge.

  • Wiersma W., Jurs S. (2005). Research methods in education. Boston: Pearson.