Όρος που αναφέρεται στην ταξινόμηση των συμφώνων με βάση τον τόπο άρθρωσής τους. Τα σύμφωνα αυτά παράγονται όταν η ράχη της γλώσσας πλησιάζει ή ακουμπάει στο μπροστινό, σκληρό, μέρος τους ουρανίσκου. Ουρανικά σύμφωνα της νέας ελληνικής είναι τα κλειστά [c ɟ] (π.χ. κερί [ˈceri], γκιλοτίνα [ɟiloˈtina]), τα εξακολουθητικά [ç ʝ] (π.χ. χιόνι [ˈçoni], γιατρός [ʝaˈtros]), το έρρινο [ɲ] (π.χ. εννιά [eˈɲa]και το υγρό [ʎ] (π.χ. ήλιος [ˈiʎios]. Οι φθόγγοι αυτοί δεν έχουν στα ελληνικά φωνηματική αξία αλλά πρόκειται για αλλόφωνα των αντίστοιχων υπερωικών , υγρών ή έρρινων συμφώνων.

Μ. Αραποπούλου

Πηγές

• Κρύσταλ, Ντ. 2000. Λεξικό γλωσσολογίας και φωνητικής. Μτφρ. Γ. Ξυδόπουλος. Αθήνα: Πατάκης.
• Πετρούνιας, Ευ. [1984] 1993. Νεοελληνική γραμματική και συγκριτική ανάλυση. 1ος τόμ. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.
• Pullum, G. K. & W. A. Ladusaw. 1996. Phonetic Symbol Guide. 2η έκδ. Σικάγο & Λονδίνο: The University of Chicago Press.

Μπορείτε να ακούσετε τους σχετικούς φθόγγους, μεταξύ άλλων, στις παρακάτω διευθύνσεις:

• http://hctv.humnet.ucla.edu/departments/linguistics/VowelsandCon...
• http://www.arts.gla.ac.uk/IPA/ipachart.html

Πεδίο