νόμος του Osthoff [Osthoff's law]

νόμος του Osthoff [Osthoff's law]

Φωνολογικός κανόνας που διατυπώθηκε από τον γερμανό γλωσσολόγο Hermann Osthoff και περιγράφει την τάση των πρωτοϊνδοευρωπαϊκών (ΠΙΕ) μακρών φωνηέντων να βραχύνονται πριν από ένηχα (υγρά , έρρινα και ημίφωνα ) /r l m n y w/ σε κλειστές συλλαβές , δηλαδή πριν συμπλέγματα του τύπου RΣ (ένηχο + σύμφωνο). Πρόκειται για φαινόμενο με ευρύτατη εφαρμογή στην αρχαία ελληνική, και βάσει αυτού αιτιολογείται η παρουσία πολλών από τις διφθόγγους: π.χ. ΑΕ Ζεύς και όχι *Ζηύς ΠΙΕ *dyēus (πρβλ. σανσ. dyaús (au < ēu)), δοτ. πληθ. -οις [-οi̯s] (π.χ. λόγοις ) *-ωις [-ο:i̯s], και γοτθ. wind *uēnto < *huēhnto. Ορισμένες βραχύνσεις κατέστησαν αδιαφανείς και δεν είναι άμεσα ανιχνεύσιμες, καθώς επισκιάζονται από μεταγενέστερες φωνητικές εξελίξεις που είχαν ως αποτέλεσμα εκ νέου ποσοτικές εκτάσεις .

M. Aραποπούλου

Πηγές

  • Asher, R. E., επιμ. 1994. The Encyclopedia of Language and Linguistics. 10 τόμ. Οξφόρδη & Νέα Υόρκη: Pergamon Press.)
  • Παπαναστασίου, Γ &. Ευ. Πετρούνιας. 2001. Η μορφολογία της κλασικής ελληνικής. Στο Ιστορία της ελληνικής γλώσσας: Από τις αρχές έως την ύστερη αρχαιότητα, επιμ. Α.-Φ. Χριστίδης, 421-434. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας & Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών [Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη].)
  • Beekes, R.S.P. 2004. Εισαγωγή στη συγκριτική ινδοευρωπαϊκή γλωσσολογία. Μτφρ. Γ. Παπαναστασίου & Σ. Τσολακίδης. Θεσσαλονίκη: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών [Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη].