Μελέτες
Πιστοποιητικό Ελληνομάθειας του Κ.Ε.Γ. και Πιστοποιητικά Ελληνομάθειας Άλλων Φορέων (2006)
2.1.5 Τα επίπεδα της ΠΕΕ
Όπως έχει ήδη αναφερθεί, διοργανώνονται εξετάσεις για τέσσερα επίπεδα της ΠΕΕ. Η επιλογή του αριθμού επιπέδων δέχτηκε κριτική κυρίως ως προς τα κριτήρια με τα οποία επελέγη αυτός ο αριθμός των επιπέδων και όχι κάποιος άλλος. Η κλίμακα του Common European Framework (CEF), αν και ακόμη δεν έχει οριστικοποιηθεί, φαίνεται να είναι η πιο ρεαλιστική για την κατανομή της επάρκειας γλωσσομάθειας. Η κλίμακα αυτή έχει υιοθετηθεί και εφαρμοστεί σε μεγάλο βαθμό από την ΠΕΕ (βλ. εισαγωγή).
Η ελληνική γλώσσα ανήκει στις λιγότερο ομιλούμενες/διδασκόμενες γλώσσες, συνεπώς το κοινό της είναι πολύ μικρό σε σύγκριση με αυτό των άλλων ευρωπαϊκών γλωσσών. Από εμπειρική έρευνα που πραγματοποιήθηκε, όταν επρόκειτο ν' αρχίσει η εφαρμογή των εξεταστικών δοκιμασιών του Consortium (βλ. εισαγωγή), προέκυψε ότι οι περισσότεροι από όσους μαθαίνουν ελληνικά για γενικούς σκοπούς, κυρίως εκτός Ελλάδας, αρκούνται στο να μάθουν τα ελληνικά ως το επίπεδο Κατώφλι (Threshold Level) ή το Α2 κατά το ΚΕΠ και δεν επιδιώκουν την εκμάθησή της σε μεγαλύτερο βάθος, εκτός αν έχουν κάποιο ιδιαίτερο λόγο (επάγγελμα, εργασία, ή σπουδές στην Ελλάδα). Επιπλέον διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχει κίνητρο για την απόκτηση πιστοποιητικού επάρκειας σ' ένα πολύ αρχικό επίπεδο, όπως αυτό του Breakthrough (Α1), τουλάχιστον από ενηλίκους[1], ή σ' ένα πολύ προχωρημένο, όπως αυτό του Μastery (Γ2), συνεπώς οι υποψήφιοι θα ήταν ελάχιστοι γι' αυτά τα επίπεδα. Η ερευνητική ομάδα που ασχολήθηκε με τον καθορισμό των επιπέδων, λαμβάνοντας υπόψη τις πληροφορίες από σχετικά ερωτηματολόγια, άλλα συστήματα πιστοποίησης, τη σχετική βιβλιογραφία και την εμπειρία που αποκτήθηκε από την εφαρμογή των δοκιμασιών που αναπτύχθηκαν από το Consortium, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα τέσσερα επίπεδα ανταποκρίνονται επαρκώς στα προγράμματα γλωσσικής διδασκαλίας της ελληνικής ως ξένης για γενικούς σκοπούς και στις γλωσσικές ανάγκες των αντίστοιχων υποψηφίων. Το κάθε επίπεδο περιλαμβάνει λειτουργίες, έννοιες και γλωσσικά στοιχεία πιο προχωρημένα από αυτά του προηγούμενου, ώστε να μπορεί να διαπιστωθεί τόσο η γλωσσική ικανότητα του εξεταζόμενου σε κάθε επίπεδο όσο και η ποικιλία των εκφράσεων που είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει. Θα μπορούσε να ειπωθεί ότι τα τέσσερα επίπεδα για τα ελληνικά μπορούν να συσχετιστούν με αυτά που προτείνονται στην κλίμακα την οποία εφαρμόζει το Foreign Service Institute των Η.Π.Α., δηλαδή: "αρχάριο', ικανοποιητικό", "επαγγελματικό", "φυσικού ομιλητή ή δίγλωσσου" (παρουσιάζουν ομοιότητες ως προς τις γνώσεις που πρέπει να έχει ο κάθε υποψήφιος και όχι ως προς τη χρήση του πιστοποιητικού που χορηγείται για το κάθε επίπεδο) (Αντωνοπούλου, 2000: 299-302)[2].
Παρατηρούνται επίσης ομοιότητες με τα τέσσερα επίπεδα που διαμορφώνονται στην Αυστραλία[3] και οι στόχοι του καθενός είναι:
- να κατανοούν στοιχεία της ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού, να διαμορφώνουν απλά, λιτά εκφραστικά συντάγματα και να είναι σε θέση να αναπτύξουν τη δεξιότητα της ομιλίας.
- να καλλιεργούν συστηματικότερα τις ικανότητες γραπτού και προφορικού λόγου και να εκφράζουν ιδέες μέσα από απλά κείμενα της Ελληνικής, διαμορφώνοντας εκφραστική επάρκεια σε θέματα προσωπικής εμπειρίας, άμεσου περιβάλλοντος και πρακτικής ωφέλειας.
- να ανταλλάσσουν κριτικά και αναλυτικά πληροφορίες, απόψεις και εμπειρίες με άλλους χρήστες της ελληνικής. Στο επίπεδο αυτό ο λόγος γίνεται διάλογος, αναπτύσσεται ο λόγος πέρα από την εκφραστική επάρκεια σε γλωσσική επάρκεια και αρχίζει να εμπεδώνεται η στρατηγική επάρκεια με κινωνιογλωσσική και ψυχογλωσσική λειτουργία
- να αναλύουν, να σχολιάζουν, να διέρχονται διεξοδικά και να απαντούν κριτικά σε κείμενα της ελληνικής λογοτεχνίας και γραμματολογίας. Στο επίπεδο αυτό έχουμε ώριμη κοινωνική αλληλεπίδραση, κοινωνιογλωσσική δυναμική και γνώση της γλώσσας. (Τάμης, 2001: 42)
1 Τελευταία έχει διαπιστωθεί ότι υπάρχει σχετικά έντονο ενδιαφέρον για το Α1 του ΚΕΠ από παιδιά ομογενών ηλικίας κάτω των 12, κυρίως εκτός Ευρώπης. Γι' αυτό το λόγο το ΚΕΓ, και ειδικότερα το Γ΄ τμήμα του, έχει εντάξει στα άμεσα σχέδιά του τη διοργάνωση εξετάσεων για το επίπεδο Α!, τα θέματα των οποίων, όμως, θα απευθύνονται μόνο σε παιδιά κάτω των 12.
2 Στην αναθεωρημένη έκδοση της Πιστοποίησης επάρκειας της ελληνομάθειας. Αναλυτικό εξεταστικό πρόγραμμα (2000) έγινε προσπάθεια τα επίπεδα του πιστοποιητικού ελληνομάθειας να συσχετιστούν με τα ανάλογα του ΚΕΠ του ΣτΕ (βλ. εισαγωγή την αντιστοιχία).
3 Δεν έχουμε περισσότερα στοιχεία γι' αυτό το πιστοποιητικό, εκτός από ένα ενημερωτικό φυλλάδιο που δε δίνει άλλες πληροφορίες και από το άρθρο του Τάμη.
