ΕΠΙΛΟΓΕΣ
Ανθολογίες
Ανθολόγηση νεοελληνικής λογοτεχνίας (19ος-20ός αι.)
ΑΘΗΝΑΪΚΟΣ ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ
Στην παρούσα ανθολογία επιχειρείται να ανθολογηθούν αντιπροσωπευτικά δείγματα της λογοτεχνίας του αθηναϊκού ρομαντισμού των χρόνων 1830-1880. Ο συμβατικός γραμματολογικός όρος «αθηναϊκός ρομαντισμός» αναφέρεται στη λογοτεχνική παραγωγή που εμφανίστηκε στο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος, κυρίως στην πρωτεύουσα αλλά και σε άλλα αστικά ελλαδικά κέντρα. Στην ομάδα των «αθηναίων» ρομαντικών συμπεριλαμβάνονται και λογοτέχνες της Κωνσταντινούπολης, της Σμύρνης και του αιγυπτιακού ελληνισμού, που έδρασαν κατά την ίδια περίοδο και που τα έργα τους παρουσιάζουν ανάλογα χαρακτηριστικά με τη λογοτεχνία που παράγεται στην Αθήνα. Χωριστή περίπτωση αποτελούν τα έργα των επτανήσιων λογοτεχνών που ανθολογούνται και εξετάζονται σε άλλη ενότητα.
Βασικός στόχος της παρούσας ανθολόγησης είναι να αποτυπωθεί, στο μέτρο του δυνατού και στο βαθμό που το επιτρέπει η προκαθορισμένη έκτασή της, η ειδολογική, θεματική, τεχνοτροπική, μορφολογική και γλωσσική ποικιλία της λογοτεχνίας της συγκεκριμένης γραμματολογικής περιόδου. Η ανθολόγηση περιορίστηκε στην πρωτότυπη λογοτεχνική παραγωγή. Δεν ανθολογήθηκαν μεταφράσεις λογοτεχνικών έργων, παρότι η σχετική παραγωγή είναι τεράστια και μπολιάζει γόνιμα και καθοριστικά την πρωτότυπη νεοελληνική λογοτεχνία. Η καθορισμένη έκταση που είχαμε στη διάθεσή μας μας ώθησε να αναδείξουμε όσο το δυνατόν περισσότερα δείγματα από την άγνωστη και δυσπρόσιτη πρωτότυπη παραγωγή, και αφήσαμε για άλλη περίσταση την αυτόνομη ανθολόγηση της μεταφρασμένης λογοτεχνίας της ίδιας περιόδου. Δεν ανθολογήθηκαν επίσης δείγματα του κριτικού λόγου, ένα θέμα που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και αξίζει να παρουσιαστεί αυτόνομα. Ανθολογήθηκε μόνο ένα απόσπασμα από την εισαγωγή του Κλέωνα Ραγκαβή στον Ιουλιανό τον Παραβάτη, έτσι ώστε να είναι αντιπροσωπευτικότερη η ανθολόγησή του αφού η έκδοση της τραγωδίας προκάλεσε μεγάλο σκάνδαλο λόγω των ανατρεπτικών απόψεων που διατυπώνονται εκεί.
Σημειώνεται ότι στο περιβάλλον της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα διατίθενται σε σαρωμένη μορφή (scanning) πολλά ποιήματα εκπροσώπων του αθηναϊκού ρομαντισμού από τις ανθολογίες του Ιωάννη Κοκκινάκη, Πανελλήνιος ανθολογία (1899) και του Ιωάννη Πολέμη Λύρα (1910). Μυθιστορήματα (Η Ηρωίς της Ελληνικής Επαναστάσεως του Στέφανου. Ξένου, Ο Θέρσανδρος του Επαμεινώνδα. Φραγκούδη, Ο Λέανδρος του Παναγιώτη Σούτσου κ..ά.) και ποιητικές συλλογές της περιόδου (Η Κιθάρα του Π. Σούτσου, Η Τουρκομάχος Ελλάς του Αλ. Σούτσο κ.ά.) δατίθενται πλήρη, επίσης σε σαρωμένη μορφή, στην ψηφιακή συλλογή της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Κρήτης «Ανέμη» (http://anemi.lib.uoc.gr).
