Holton, David, Peter Mackridge & Irene Philippaki-Warburton. Greek: An Essential Grammar of the Modern Language. Λονδίνο & Νέα Υόρκη: Routledge. Σελ. 240.

Οι συγγραφείς της γραμματικής Greek: An Essential Grammar of the Modern Language είναι διακεκριμένοι μελετητές της ελληνικής και έχουν συγγράψει από κοινού (Greek: A Comprehensive Grammar of the Modern Language (1997), Λονδίνο & Νέα Υόρκη: Routledge, μεταφρασμένη ως Γραμματική της ελληνικής γλώσσας) ή χωριστά (P. Mackridge (1985), The Modern Greek Language, Οξφόρδη: Clarendon Press, μεταφρασμένη ως Η νεοελληνική γλώσσα και B. Joseph & I. Philippaki-Warburton (1987) ModernGreek, Λονδίνο: Croom Helm) και άλλα βιβλία για την ελληνική γλώσσα, ώστε να διαθέτουν τη γνώση και την εμπειρία για ένα επιτυχημένο εγχείρημα. Η υπό παρουσίαση γραμματική εντάσσεται στη σειρά Βασικές γραμματικές (Essential Grammars) του εκδοτικού οίκου Routledge και αποτελεί μια συνοπτική αλλά προσαρμοσμένη και επεξεργασμένη μορφή της πρώτης από τις γραμματικές που αναφέραμε παραπάνω. Συνιστά απλουστευμένη περιγραφική παρουσίαση της σύγχρονης γλώσσας (γραπτής και προφορικής) και προορίζεται για αρχάριους, ενήλικες, αγγλόφωνους ομιλητές που μαθαίνουν ελληνικά. Είναι, κατά συνέπεια, το πρώτο σύγχρονο εγχειρίδιο γραμματικής για διδακτικούς σκοπούς (αντίστοιχο σε κάποιο βαθμό με τη Μικρή Γραμματική του Τριανταφυλλίδη) αλλά δεν αποτελεί διδακτικό εγχειρίδιο. Το βιβλίο είναι φιλικό προς το χρήστη με τα ελληνικά παραδείγματα με έντονα γράμματα και με το υπό συζήτηση φαινόμενο σε πλάγια. Οι παράγραφοι είναι κατά κανόνα μικρές και ακολουθούνται από πολλά παραδείγματα και ιδιαίτερα χρήσιμους συγκεντρωτικούς πίνακες των υπό συζήτηση φαινομένων. Τα στοιχεία αυτά καθιστούν τις περιγραφές εύληπτες και πειστικές για το συγκεκριμένο κοινό. Επίσης, στα εξωτερικά περιθώρια κάθε σελίδας υπάρχει το θέμα που πραγματεύεται και έτσι καθίσταται εύκολα εντοπίσιμο. Ιδιαίτερα χρήσιμη για τον χρήστη είναι και η συχνή σύγκριση της αγγλικής και της ελληνικής καθώς και οι συχνές παραπομπές σε άλλα τμήματα του βιβλίου. Η ορολογία είναι περιορισμένη και οι ορισμοί όρων που χρησιμοποιούνται επεξηγούνται μέσα στο κείμενο και παρατίθενται στο γλωσσάρι στο τέλος του βιβλίου.

Το βιβλίο περιλαμβάνει πρόλογο και δώδεκα (12) κεφάλαια. Στο τέλος του βιβλίου υπάρχουν δύο παραρτήματα (ένα των συχνότερων συντομογραφιών και ακρωνυμίων και ένας πίνακας αντιστοίχισης μεταξύ αντωνυμιών, προσδιοριστών και επιρρημάτων), ένα γλωσσάρι επιλεγμένων γραμματικών όρων, τα συνιστώμενα διδακτικά εγχειρίδια, γραμματικές και λεξικά και, τέλος, δύο ευρετήρια. Το πρώτο κεφάλαιο πραγματεύεται το φωνητικό και φωνολογικό σύστημα της ελληνικής. Περιέχονται πληροφορίες για τους φθόγγους της ελληνικής (και για την αντιστοιχία τους με τα γράμματα - λίγες), τα φωνητικά τους χαρακτηριστικά (δηλαδή πώς προφέρονται), τους συνδυασμούς συμφώνων και φωνηέντων και τα διάφορα φωνολογικά φαινόμενα που εμφανίζονται στα όρια των λέξεων (π.χ. μην πάτε /min pate/ [mi(m)bate]). Τέτοιου είδους πληροφορίες, ειδικά για την προφορά, σπάνια δίνονται σε διδακτικές γραμματικές και εγχειρίδια της ελληνικής. Το δεύτερο κεφάλαιο αφιερώνεται στο σύστημα γραφής και συζητά θέματα ορθογραφίας και στίξης καθώς και το μονοτονικό σύστημα. Επίσης πραγματεύεται σύντομα θέματα τονισμού και επιτονισμού. Τα εκτενέστερα κεφάλαια του βιβλίου είναι το τρίτο και το έκτο. Το πρώτο από αυτά αφορά το ουσιαστικό και την ονοματική φράση. Παρέχει πληροφορίες για το γένος, τον αριθμό, την πτώση και τα βασικά σχήματα κλίσης των ουσιαστικών, των επιθέτων και των άρθρων. Για κάθε κατηγορία παρατίθεται η κλίση ενός ενδεικτικού παραδείγματος, το οποίο ακολουθείται από εκτενή κατάλογο λέξεων που ανήκουν στην ίδια κατηγορία και τις σημαντικές εξαιρέσεις. Συζητούνται επίσης οι πιθανοί συνδυασμοί των ουσιαστικών με άλλα στοιχεία σε ονοματικές φράσεις, καθώς και οι λειτουργίες που επιτελεί η ονοματική φράση. Το δεύτερο από αυτά (έκτο κεφάλαιο) ασχολείται με το ρήμα και τη ρηματική φράση. Παρέχει λεπτομέρειες για το πρόσωπο, τον αριθμό, την έγκλιση, τη φωνή, την όψη και τον χρόνο και καταλήγει με έναν εκτενή πίνακα ανωμάλων ρημάτων. Και εδώ, για κάθε κατηγορία παρατίθεται η κλίση ενός ενδεικτικού παραδείγματος, το οποίο συνοδεύεται από αναλυτικές σημειώσεις και ακολουθείται από κατάλογο ρημάτων που ανήκουν στην ίδια κατηγορία. Το τέταρτο κεφάλαιο καλύπτει τις αντωνυμίες και τους προσδιοριστές, ενώ το πέμπτο ασχολείται με τα αριθμητικά και παρέχει λεπτομέρειες σχετικά με τη χρήση τους. Το έβδομο κεφάλαιο αφορά τα είδη των επιρρημάτων και των επιρρηματικών φράσεων και τη χρήση τους, ενώ το όγδοο αφορά την πρόθεση και την προθετική φράση. Το ένατο κεφάλαιο αφορά τους συνδέσμους και τα μόρια (κυρίως τα θα, να,ας, δεν, μην) καθώς και τη χρήση τους. Το δέκατο κεφάλαιο ασχολείται με τα είδη των κύριων και δευτερευουσών προτάσεων, με τη σειρά των όρων και με άλλα συντακτικά φαινόμενα, όπως η θεματοποίηση (δηλαδή η μετακίνηση ενός συστατικού στην αρχή της πρότασης) και η εστίαση (δηλαδή η ανάδειξη με επιτονισμό ενός σημαντικού συστατικού της πρότασης), η σύνδεση κατά παράταξη, η έκφραση της ισότητας και της σύγκρισης, η αυτοπάθεια και η αλληλοπάθεια, τα απρόσωπα ρήματα, κλπ. Η πραγμάτευση αυτών των φαινομένων αποτελεί σημαντική καινοτομία καθώς σπάνια περιλαμβάνονται σε γραμματικές και εγχειρίδια αλλά και, όπου γίνεται αυτό, η παρουσίαση είναι ελλιπής και πολλές φορές ανακριβής. Εδώ τα φαινόμενα παρουσιάζονται επιγραμματικά αλλά με σαφήνεια και ακρίβεια. Το εντέκατο κεφάλαιο ασχολείται με τον σχηματισμό παράγωγων (με προθήματα, π.χ. υπερφυσικός και επιθήματα, π.χ. καλοκαίρι →καλοκαιρινός) και σύνθετων (π.χ. ασπρόμαυρος) λέξεων, ενώ το δωδέκατο και τελευταίο περιλαμβάνει στοιχεία κοινωνιο-πραγματολογικού χαρακτήρα.

Η ελληνική διαθέτει πολύπλοκο ονοματικό και ρηματικό σύστημα και τα βιβλία της γραμματικής, ιδίως τα παλιότερα, ασχολούνται κατά κανόνα με τη μορφολογία (σχηματισμός λέξεων) περιθωριοποιώντας ή παραβλέποντας τη σύνταξη (π.χ. διάταξη των όρων της πρότασης). Σε αντίθεση, εδώ εύκολα μπορεί να παρατηρήσει κανείς την ισορροπία μορφολογίας και σύνταξης. Επίσης τα βιβλία γραμματικής αντιμετωπίζουν χωριστά τη μορφολογία από τη σύνταξη και διαρθρώνονται κατά κανόνα σε τρία μέρη: φωνολογία, μορφολογία, σύνταξη. Αποτελεί καινοτομία της γραμματικής αυτής η συνεξέταση της μορφολογίας και της σύνταξης κάθε κατηγορίας, δηλαδή περιγράφονται και ερμηνεύονται τόσο οι τύποι όσο και οι λειτουργίες. Εξίσου καινοτόμα είναι και η ενσωμάτωση σε όλα τα κεφάλαια στοιχείων χρήσης αλλά και η προσθήκη σύντομου κεφαλαίου με τον τίτλο «Χαρακτηριστικά Λόγου», το οποίο περιλαμβάνει πληροφορίες για τη χρήση κυρίως των όρων προσφώνησης, τα υποκοριστικά και τη χρήση επίσημου και ανεπίσημου λόγου. Το κεφάλαιο αυτό αποτελεί ευχάριστη έκπληξη, εφόσον τέτοιου είδους πληροφορίες, παρά τη χρησιμότητά τους, ειδικά για αλλόγλωσσους ομιλητές, απουσιάζουν από τα βιβλία γραμματικής. Τα στοιχεία αυτά, αν και αφορούν συχνότερα τον προφορικό λόγο, δεν αποτελούν χαρακτηριστικά αποκλειστικά του προφορικού λόγου.

Συμπερασματικά, το βιβλίο αυτό αποτελεί το πρώτο στο είδος του που απευθύνεται σε αρχάριους, μη φυσικούς ομιλητές. Περιέχει όλα τα βασικά στοιχεία της γλώσσας που είναι δυνατόν να χρειάζονται οι συγκεκριμένοι αποδέκτες. Είναι γραμμένο με τρόπο απλό και εύληπτο, και η δομή και η παρουσίασή του το καθιστά προσιτό στον χρήστη. Σημαντικό βοήθημα για κάποιον που ξεκινά να μάθει ελληνικά αποτελεί και η βιβλιογραφία που παρατίθεται στο τέλος και περιλαμβάνει τα βασικά εγχειρίδια διδασκαλίας, τις γραμματικές και τα λεξικά τα οποία μπορεί κάποιος να αναζητήσει και να συμβουλευτεί.