Albert Debrunner 

O Σχηματισμός των λέξεων στην Αρχαία Ελληνική 

 

Επιθήματα με χειλικό χαρακτήρα

§ 337. Υπολογίζονται εκτός από το -(δ)απός (§ 377) μόνο λίγα υποκοριστικά σε - ά̄ φιον -ήφιον -ύφιον. Το -ήφιον διατηρήθηκε μόνο στο ξυλήφιον 'ξυλαράκι' (Ιπποκρ., Άλεξις κωμ., Πολύβιος) από το ξύλον. Στην περίπτωση του -άφιον οι παλιότερες μαρτυρίες προσκολλώνται σε θέματα σε (ύστερα από ρ), π.χ. χωράφιον 'χωραφάκι' (Θεόφραστος) από το χώρα 'χώρα, αγρός', και μόλις αργότερα σε άλλα θέματα, όπως π.χ. ξυράφιον από το ξυρόν 'ξυράφι'. Κατά συνέπεια η σύνδεση με την παρακμάζουσα κατηγορία των παλιών σχηματισμών σε -ᾰφος (κυρίως ονόματα ζώων όπως ἔλαφος 'ελάφι') πρέπει να εγκαταλειφθεί, χωρίς να υπάρχει άλλη δυνατότητα προσκόλλησης του φ. Ακόμη και για το -ύφιον (δενδρύφιον [Θεόφραστος] από το δένδρον 'δέντρο', ζῳΰφιον 'ζωάκι, εικονίτσα' [Σέξτος Εμπ. και Αθήναιος] από το ζῷον 'ζώο, ζωγραφιά') μπορούμε το πολύ να υποπτευθούμε τη συνάφεια με την απόληξη -υφος του κόσσυφος 'τσίχλα',[150] κορυφή κτλ., όχι όμως να την αποδείξουμε.

150 Σ.τ.ε. τσίχλα· μάλλον πρόκειται για τον κότσυφο.

Τελευταία Ενημέρωση: 23 Δεκ 2024, 13:20