Εργαλεία 

Βασικό Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής 

 

Όροι λεξικογραφικοί και συντομογραφίες

Στους ακόλουθους πίνακες έχουν συγκεντρωθεί και κατηγοριοποιηθεί οι πιο συχνά απαντώμενοι όροι στο Βασικό Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής. Οι κατηγορίες είναι οι ακόλουθες: τύπος λήμματος, γραμματικές κατηγορίες, συντακτικές κατηγορίες, χρήση, επίπεδο ύφους, πεδίο, αναφορά, φθογγικά πάθη, παραγωγή/σύνθεση, ιστορία της λέξης, γλωσσωνύμια, αρχαιοελληνικές διάλεκτοι, νεοελληνικές διάλεκτοι. Οι λεξικογραφικοί αυτοί όροι εμφανίζονται είτε ολογράφως είτε συντομογραφημένοι (μόνον για όσους αναφέρονται συντομογραφίες).

ΤΥΠΟΣ ΛΗΜΜΑΤΟΣ

άκλ.άκλιτη λέξη
αντων.αντωνυμία, -υμικός
απρφ.απαρέμφατο
 άρθρο
αριθμητ.αριθμητικό
επίθ.επίθετο
 επίρρημα
επιφ.επιφώνημα, -τικός
κύρ.όν.κύριο όνομα
μόρ.μόριο
μτχ.μετοχή
ουσ.ουσιαστικό
πρόθ.πρόθεση
ρ.ρήμα
σύνδ.σύνδεσμος

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ

αιτ.αιτιατική
αιτιολ.αιτιολογικός
αλληλ.αλληλοπαθής
αναλ.αριθμητ.αναλογικό αριθμητικό
αναφ.αναφορικός
αντιθ.αντιθετικός
αόρ.αόριστος
αόρ. β΄αόριστος β΄
 αποθετικό ρήμα
απόλ.αριθμητ.απόλυτο αριθμητικό
απρόσ.απρόσωπος, -α
α΄κλ.πρωτόκλιτος
αρσ.αρσενικός
αττκλ.αττικόκλιτος
αύξ.αύξηση
 αυτοπαθής
β΄κλ.δευτερόκλιτος
γεν.γενική
γ΄κλ.τριτόκλιτος
δεικτ.δεικτικός
διαζ.διαζευκτικός
διάθ.διάθεση
δοτ.δοτική
δυικ.δυικός
έγκλ.έγκλιση
 εγκλιτικό μόριο, εγκλιτικός
ελλειπ.ελλειπτικός
εν.ενικός
εναντ.εναντιωματικός
 ενδοιαστικός
ενεργ.ενεργητικός
ενεστ.ενεστώτας
εξακολ.εξακολουθητικός
 επιμεριστικός
ερωτ.ερωτηματικός
 ετερόκλιτος
 ετερογενής
ευκτ.ευκτική
θηλ.θηλυκός
ιδιόκλ.ιδιόκλιτος
 κλητική
κτητ.κτητικός
μέλλ.μέλλοντας
μέσ.μέσος
 μεταπλαστό
 -ν εφελκυστικό
ονομ.ονομαστική
οριστ.οριστική
 οριστικός
ουδ.ουδέτερος
παθ.παθητικός
πρκ.παρακείμενος
πρτ.παρατατικός
παραχωρ.παραχωρητικός
πληθ.πληθυντικός
πολλ.αριθμητ.πολλαπλασιαστικό αριθμητικό
πράγμ.πράγμα, πράγματος
πρόσ.πρόσωπο, προσωπικός
προστ.προστακτική
προτρ.προτρεπτικός
στιγμ.στιγμιαίος
συγκρ.συγκριτικός, σύγκριση
συζ.συζυγία
συμπερ.συμπερασματικός
 συμπλεκτικός
συντ.μέλλ.συντελεσμένος μέλλοντας
τακτ.αριθμητ.τακτικό αριθμητικό
τελ.τελικός
υπερθ.υπερθετικός
υπερσ.υπερσυντέλικος
υποθ.υποθετικός
υποτ.υποτακτική
 φωνή
χρον.χρονικός
χρον.αριθμητ.χρονικό αριθμητικό

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ

αιτ.απόλ.αιτιατική απόλυτη
αιτ.αναφ.αιτιατική αναφοράς
αμτβ.αμετάβατος
ανεξ.ανεξάρτητος
Ααντικείμενο, ως αντικείμενο
απόλ.απόλυτος, απόλυτα
γεν.αιτ.γενική αιτίας
γεν.αντικ.γενική αντικειμενική
γεν.αξ.γενική αξίας
γεν.απόλ.γενική απόλυτη
γεν.δημ.γενική δημιουργού
γεν.διαιρ.γενική διαιρετική
γεν.καταγ.γενική καταγωγής
γεν.κτητ.γενική κτητική
γεν.συγκρ.γενική συγκριτική
γεν.ύλ.γενική ύλης
γεν.υποκ.γενική υποκειμενική
γεν.χωρ.γενική χωρισμού
δοτ.αιτ.δοτική αιτίας
δοτ.αναφ.δοτική αναφοράς
δοτ.αντιχ.δοτική αντιχαριστική
δοτ.δημ.δοτική δημιουργού
δοτ.ηθ.δοτική ηθική
δοτ.προσ.δοτική προσωπική
δοτ.τόπ.δοτική τόπου
δοτ.τρόπ.δοτική τρόπου
δοτ.χαρ.δοτική χαριστική
δυν.δυνητικός
ειδ.ειδικός
επιθετ.επιθετικός
 επιμεριστικός, διαιρετικός
ευθ.λ.ευθύς λόγος
κτγ.κατηγορούμενο, κατηγορηματικός
με αιτ.με αιτιατική
με απρφ.με απαρέμφατο
με γεν.με γενική
με δοτ.με δοτική
με δοτ.προσ.με δοτική προσωπική
με δυν.ευκτ.με δυνητική ευκτική
με δυν.ορ.με δυνητική οριστική
με επίθ.με επίθετο
με επίρρ.με επίρρημα
με επιφ.με επιφώνημα
με ευκτ.με ευκτική
με ορ.με οριστική
με ουσ.με ουσιαστικό
με προστ.με προστακτική
με υπ.με υποτακτική
μη πραγμ.μη πραγματικό
μτβ.μεταβατικός
οργ.όργανο, του οργάνου
πλ.λ.πλάγιος λόγος
 ποιητικό αίτιο
προλ.προληπτικός
 συνδετικό ρήμα
σύστ.Ασύστοιχο αντικείμενο
Υυποκείμενο, ως υποκείμενο
 υπόταξη, υποτεταγμένος
ως επίθ.ως επίθετο
ως επίρρ.ως επίρρημα
ως ουσ.ως ουσιαστικό
ως πρόθ.ως πρόθεση
ως σύνδ.ως σύνδεσμος

ΧΡΗΣΗ ΛΕΞΗΣ

αντ.αντίθετος
 σε αντιδιαστολή προς
 αρνητικά
αφηρ.αφηρημένος
 για άνθρωπο
 για αφηρημένο ουσιαστικό
 για άψυχα
 για έμψυχα
 για ζώο
 για θεό
 για πράγμα, -τα
 για πρόσωπο, -α
 για συναισθήματα
 για υγρό
επιφωνημ.επιφωνηματικός, επιφώνηση
ευχ.ευχετικός
 θετικά
κυριολ.κυριολεκτικά
 σε λογοτυπική έκφραση
μτφ.μεταφορικός
παροιμ.παροιμιακός
 ποιότητα, -τικός
 ποσότητα, -τικός
προσωπ.προσωποποίηση, -οιημένος
 συνώνυμος
 τόπος, -ικός
 τρόπος, -ικός
φρ.φράση
 χρόνος, -ικός

ΕΠΙΠΕΔΟ ΥΦΟΥΣ

άσεμν.άσεμνος, -α
ειρων.ειρωνικός, -ά
επιστημ.επιστημονικός, -ά
ευφημ.ευφημισμός, -ιστικά
 ηθικός, με ηθική σημασία
 οικείος, -α
υβρ.υβριστικός, -ά
υποτιμ.υποτιμητικός, -ά
χαϊδ.χαϊδευτικός, -ά

ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ

 αρχιτεκτονική
 αστρονομία
 βιολογία
 βοτανική
 γεωγραφία
 γεωμετρία
 γεωργία
 γλυπτική
 γραμματική
 διαλεκτική
 δικανικός όρος
 επιστήμη
 ζωολογία
 θεατρικός όρος
 θρησκεία
 ιατρική
 κοινωνία
 λατρεία
 λογική
 μαγεία
 μαθηματικά
 μετεωρολογία
 μηχανική
 μουσική
 ναυτική τέχνη
 νομικός όρος
 οικονομία
 πολιτική
 ρητορική
 σοφιστική
 στρατιωτικός όρος
 τέχνη
 φιλοσοφία
 φυσική

ΑΝΑΦΟΡΑ

ΑΤΤΑττικοί συγγραφείς
ΓΡΑΜΜστους γραμματικούς
ΔΡΑΜδράμα, δραματικός
ΕΛΕΓελεγεία, ελεγειακός
ΕΠέπος, επικός
ΕΠΙΝεπίνικος
ΙΑΜΒίαμβος, ιαμβικός
ΙΣΤΟΡιστοριογραφία, ιστοριογραφικός
ΚΩΜκωμωδία, κωμικός
ΛΥΡλυρική ποίηση, λυρικός
ΠΕΖπεζογραφία, πεζογραφικός
ΠΟΙΗΣΗποίηση, ποιητικός
ΡΗΤρητορική, ρητορικός
ΤΡΑΓτραγωδία, τραγικός
ΦΙΛΟΣφιλοσοφία, φιλοσοφικός

ΦΘΟΓΓΙΚΑ ΠΑΘΗ

αναδιπλ.αναδιπλασιασμός
 ανάπτυξη
 ανομοίωση
 αντέκταση
 αντιμετάθεση
 απλοποίηση
 αποβολή
 αποκοπή
 αφαίρεση
 αφομοίωση
 δίγαμμα
δίφθ.δίφθογγος
 έκθλιψη
 επέκταση
 επένθεση
 ευφωνία, -ικός
 ημίφωνο
 κράση
λαρυγγ.λαρυγγικός
 μετάθεση
οδοντ.οδοντικός
 παρέκταση
 σίγηση
 συγκοπή
 συγχώνευση
σύμφ.σύμφωνο, συμφώνου
 συναίρεση, συνηρημένος
 συνεκφορά
 συστολή
 τροπή
φων.φωνήεν, φωνήεντος
χειλ.χειλικός

ΠΑΡΑΓΩΓΗ/ ΣΥΝΘΕΣΗ

αθεμ.αθεματικός
 αναλογία, -ικός, -ά
 αναστροφή
 αντιστοιχία, αντίστοιχος
 διπλόθεμο
εναρκτ.εναρκτικός
 επίθημα
επίρρ.παρ.επιρρηματικό παράγωγο
 επίταση, επιτατικός
 εφετικός
ηχομιμ.ηχομιμητικός
 θέμα, θεματικός
θαμιστ.θαμιστικός
μεγεθ.μεγεθυντικός
νόθ.σύνθ.νόθο σύνθετο
 ονοματοποιία, -ικός
ονομ.επίθ.ονοματικό επίθετο
ονομ.θέμαονοματικό θέμα
ονομ.παρ.ονοματικό παράγωγο (για ρήμα)
 ουσιαστικοποιημένος, -οίηση
παράγ.παράγωγο, παραγωγή
παρασύνθ.παρασύνθετο
περιλ.περιληπτικός, -ά
 προκλιτικός
ρημ.ρηματικός
ρημ.επίθ.ρηματικό επίθετο
ρημ.θ.ρηματικό θέμα
ρημ.παρ.ρηματικό παράγωγο (για ρήμα)
 ρίζα
 στερητικός
 σύμπλεγμα
σύνθ.σύνθετος, σύνθεση
 τμήση
υποκορ.υποκοριστικό

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΛΕΞΗΣ

αε.αρχαιοελληνικός
αλεξ.αλεξανδρινός
βυζ.βυζαντινός
ελνστ.ελληνιστικός
κλασ.κλασικός
μεθομ.μεθομηρικός
μσν.μεσαιωνικός
μτγν.μεταγενέστερος
νε.νεοελληνικός
ομηρ.ομηρικός
χριστ.χριστιανικός

ΓΛΩΣΣΩΝΥΜΙΑ

αγγλ.αγγλικός
αγγλσ.αγγλοσαξωνικός
αιγυπτ.αιγυπτιακός
απερ.αρχαίος περσικός
αραβ.αραβικός
αραμ.αραμαϊκός
αρμ.αρμενικός
ασλ.αρχαίος σλαβικός
αρχ.ινδ.αρχαία ινδικά
βεδ.βεδικός
γαλλ.γαλλικός
γερμ.γερμανικός
γοτθ.γοτθικός
ιβηρ.ιβηρικός
ιε.ινδοευρωπαϊκός
ιρλανδ.ιρλανδικός
ισπαν.ισπανικός
ιταλ.ιταλικός
κοπτ.κοπτικός
λατ.λατινικός
περσ.περσικός
ρωμ.ρωμαϊκός
σανσκρ.σανσκριτικός
σλαβ.σλαβικός
τυρρην.τυρρηνικός
φοινικ.φοινικικός
φραγκ.φραγκικός
χιττ.χιττιτικός

ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ

αττ.αττικός ή αττικιστικός
αιολ.αιολικός
αρκαδ.αρκαδικός
βοιωτ.βοιωτικός
δωρ.δωρικός
θεσσ.θεσσαλικός
ιων.ιωνικός
 Κοινή
κρητ.κρητικός
κυπρ.κυπριακός
λεσβ.λεσβιακός
μακεδ.μακεδονικός
μυκην.μυκηναϊκός
 υπερδωρισμός
 υπεριωνισμός

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ

Αθ.Αθήνα
ΑίγιναΑίγινα
Αμορ.Αμοργός
ΑνάφηΑνάφη
Άνδρ.Άνδρος
Αντικ.Αντικύθηρα
Απουλ.Απουλία
Αστυπ.Αστυπάλαια
Βιθ.Βιθυνία
Δαρδ.Δαρδανέλια
Εύβ.Εύβοια
ΖαγοράΖαγορά
Ζάκ.Ζάκυνθος
Ήπ.Ήπειρος
Θάσ.Θάσος
ΘήραΘήρα
Θεσσ.Θεσσαλία
Θεσσαλον.Θεσσαλονίκη
Θράκ.Θράκη
Ιθ.Ιθάκη
Ικαρ.Ικαρία
Ίμβρ.Ίμβρος
Ιόν.Νησ.Ιόνια Νησιά
Ιων.Ιωνία/ Μ.Ασία
Καλ.Καλαβρία
Κάλυμ.Κάλυμνος
Καππ.Καππαδοκία
Κάρπαθ.Κάρπαθος
Κάσ.Κάσος
Κέρκ.Κέρκυρα
Κεφαλλ.Κεφαλλονιά
Κορσ.Κορσική
Κρ.Κρήτη
Κύθ.Κύθηρα
Κύθν.Κύθνος
Κύπ.Κύπρος
Κωνστ.Κωνσταντινούπολη
ΚωςΚως
Λέρ.Λέρος
Λέσβ.Λέσβος
Λευκ.Λευκάδα
Λήμν.Λήμνος
Λυκ.Λυκία
Μακεδ.Μακεδονία
Μέγ.Μέγαρα
ΜεγίστηΜεγίστη
Μελεν.Μελένικο
ΜήλοςΜήλος
Μύκ.Μύκονος
Νάξ.Νάξος
Νίσ.Νίσυρος
Οθ.Οθονοί
Πάρ.Πάρος
Πάτμ.Πάτμος
Πελοπ.Πελοπόννησος
Πόντ.Πόντος
Προπ.Προποντίδα
Ρόδ.Ρόδος
Σάμ.Σάμος
Σαμοθ.Σαμοθράκη
Σέρ.Σέριφος
Σίκ.Σίκυνος
Σίφν.Σίφνος
Σκιάθ.Σκιάθος
Σκόπε.Σκόπελος
Σκύρ.Σκύρος
Στερ.Ελλ.Στερεά Ελλάδα
ΣύμηΣύμη
Σύρ.Σύρος
ΤήλοςΤήλος
ΤήνοςΤήνος
Τσακων.Τσακωνία
Φούρ.Φούρνοι
ΧάλκηΧάλκη
ΧίοςΧίος
Τελευταία Ενημέρωση: 13 Φεβ 2009, 10:46