[3.43.1] »Εμείς, όμως, όχι μόνο κάνομε ακριβώς τα αντίθετα, αλλά και αν κανείς μάς δίνει σωστές συμβουλές, είναι όμως ύποπτος για δωροδοκία, αποκρούομε την γνώμη του με την απλή αυτή υποψία και στερούμε την πολιτεία από την βέβαιη ωφέλεια που θα είχε αν τον άκουγε. [3.43.2] Καταντήσαμε στο σημείο οι σωστές συμβουλές, που δίνονται χωρίς περιστροφές, να είναι το ίδιο ύποπτες με τις κακές. Το αποτέλεσμα είναι ότι, όπως εκείνος που θέλει να παρασύρει τον λαό σε καταστροφικές αποφάσεις, πρέπει να τον εξαπατήσει, έτσι κι εκείνος που προσπαθεί να δώσει την καλύτερη συμβουλή πρέπει να μεταχειριστεί το ψέμα για να πείσει τον λαό. [3.43.3] Από την πολλή μας ευφυΐα η πολιτεία μας είναι η μόνη που δεν μπορεί κανείς να την εξυπηρετήσει μιλώντας απλά, αλλά χρειάζεται να μεταχειριστεί τεχνάσματα. Αν κανείς προσπαθεί, χωρίς τεχνάσματα, να ωφελήσει την πολιτεία, τον υποπτεύεστε ότι επιδιώκει κάποιο κρυφό κέρδος. [3.43.4] Είναι όμως ανάγκη, σ᾽ εξαιρετικές περιστάσεις, όπως στην σημερινή, ν᾽ απαιτείτε από εμάς τους ρήτορες να δείχνομε μεγαλύτερη οξυδέρκεια από σας που δεν έχετε καιρό να μελετάτε τα ζητήματα. Εμείς, άλλωστε, που σας μιλούμε έχομε ευθύνη, ενώ εσείς μας ακούτε χωρίς ν᾽ αναλαμβάνετε ευθύνη. [3.43.5] Αν όσοι δίνουν συμβουλές και όσοι τις ακολουθούν κινδύνευαν να τιμωρηθούν το ίδιο, τότε θα εκρίνατε με πολύ περισσότερη σωφροσύνη. Ενώ τώρα, αν τύχει και πάρετε μια σφαλερή απόφαση, σας παρασύρει ο θυμός και τιμωρείτε εκείνον που σας συμβούλεψε και δεν κατακρίνετε τους εαυτούς σας, παρόλον ότι είσαστε πολλοί και σφάλατε το ίδιο.
[3.44.1] »Εγώ όμως δεν ανέβηκα στο βήμα για να αναιρέσω τα όσα άλλοι είπαν εναντίον των Μυτιληναίων, ούτε για να τους κατηγορήσω. Και τούτο επειδή, αν είμαστε σώφρονες, δεν πρέπει ν᾽ ασχοληθούμε με το αν μας αδίκησαν ή όχι, αλλά να πάρομε την συμφερότερη για μας απόφαση. [3.44.2] Κι αν ακόμα σας αποδείξω ότι μας έκαναν αδικία μεγάλη, δεν θα σας συμβούλευα, γι᾽ αυτό, να τους σκοτώσομε παρά μόνο αν τούτο είναι το συμφέρον μας. Αλλά και αν είχαν κάποια δικαιολογία, πάλι δεν θα σας συμβούλευα να τους συγχωρήσετε αν δεν ήταν το συμφέρον μας. [3.44.3] Νομίζω ότι πρέπει να σκεφτούμε πολύ περισσότερο το μέλλον παρά το παρόν. Το κύριο επιχείρημα στο οποίο επιμένει ο Κλέων είναι ότι πρέπει να επιβάλετε την ποινή του θανάτου για ν᾽ αποθαρρύνετε στο μέλλον τις αποστασίες. Αλλά επειδή κι εγώ σκέπτομαι ακριβώς την μελλοντική μας ασφάλεια, έχω την αντίθετη γνώμη. [3.44.4] Και ζητώ από σας να μην παρασυρθείτε απ᾽ την ελκυστική επιχειρηματολογία του περιφρονώντας την απλότητα της δικής μου. Σας κατέχει αυτή τη στιγμή ο θυμός εναντίον των Μυτιληναίων και ίσως σας παρασύρει η αγόρευση του Κλέωνος που σας προτρέπει να πάρτε το δίκιο σας, αλλά εμείς δεν είμαστε δικαστές για να εξετάσομε την άποψη του δικαίου. Συσκεπτόμαστε για να πάρομε για τους Μυτιληναίους μιαν απόφαση που εξυπηρετεί το συμφέρον μας.
[3.45.1] »Στις περισσότερες πολιτείες πολλά εγκλήματα, ελαφρότερα απ᾽ αυτό που κρίνομε, τιμωρούνται με την ποινή του θανάτου. Αλλά οι άνθρωποι αψηφούν τον κίνδυνο της τιμωρίας, γιατί ελπίζουν να την αποφύγουν και κανείς ποτέ δεν αποπειράθηκε να κάνει έγκλημα χωρίς να πιστεύει ότι θ᾽ αποφύγει την τιμωρία. [3.45.2] Και από τις πολιτείες, ποιά απ᾽ όλες επιχείρησε ποτέ να επαναστατήσει χωρίς να έχει την πεποίθηση ότι οι δυνάμεις που διαθέτει, είτε δικές της είτε συμμαχικές, είναι αρκετές για το εγχείρημα; [3.45.3] Όλοι οι άνθρωποι και όλες οι πολιτείες έχουν έμφυτη την τάση προς την αδικία και δεν υπάρχει νόμος που να μπορεί να τους συγκρατήσει, αφού οι άνθρωποι δοκίμασαν να επιβάλουν όλων των ειδών τις ποινές με την ελπίδα ότι, επιτείνοντάς τις, θα προστατευτούν καλύτερα από τα εγκλήματα των κακούργων. Ίσως, μάλιστα, τον παλιό καιρό οι ποινές για τα βαρύτερα εγκλήματα να ήσαν πιο ελαφρές, αλλ᾽ επειδή εξακολουθούσαν οι παρανομίες, με τον καιρό όλες οι ποινές καταλήξαν να είναι ο θάνατος. Και παρ᾽ όλα αυτά, τα εγκλήματα εξακολουθούν. [3.45.4] Πρέπει, λοιπόν, ή να βρούμε μια ποινή τρομερότερη απ᾽ τον θάνατο ή να παραδεχτούμε ότι τίποτε δεν προλαμβάνει το έγκλημα, γιατί πότε η τόλμη της απελπισίας του φτωχού, πότε η υπεροψία και η πλεονεξία του εξουσιαστή, πότε οι άλλες δυστυχίες της ζωής που ανάβουν πάθη τα οποία κυριαρχούν τους ανθρώπους, τους οδηγούν στην παρανομία. [3.45.5] Πάντοτε, άλλωστε, ο πόθος κι η ελπίδα (ο πρώτος προηγείται, η δεύτερη ακολουθεί, ο πρώτος προσχεδιάζει την κακή πράξη, η δεύτερη υποβάλλει την σκέψη ότι θα βοηθήσει η τύχη) προκαλούν το μεγαλύτερο κακό· κι επειδή είναι αόρατα στοιχεία είναι πιο ισχυρά από τον φανερό κίνδυνο. [3.45.6] Αλλά και η τύχη μπορεί κι αυτή να παρασύρει σε αλόγιστες πράξεις, γιατί καμιά φορά ευνοεί απροσδόκητα και κάνει τους ανθρώπους να επιχειρούν κάτι ανώτερο από τα μέσα που διαθέτουν. Τούτο συμβαίνει ακόμα πιο πολύ με τις πολιτείες, γιατί εκεί πρόκειται για τα σπουδαιότερα αγαθά ή την ελευθερία ή την κατάκτηση εξουσίας επάνω στους άλλους και, τότε, ο κάθε πολίτης, ενεργώντας ομαδικά με τους συμπολίτες του, υπερτιμάει τις δυνάμεις του. [3.45.7] Με λίγα λόγια είναι πολύ ανόητος εκείνος που νομίζει ότι είναι δυνατόν, όταν η φύση του ανθρώπου τον σπρώχνει με πάθος σε μια πράξη, να τον συγκρατήσει είτε ο νόμος είτε άλλος κανείς φόβος.