Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ

Νεκρικοὶ Διάλογοι (8.1-8.2)


8. ΜΕΝΙΠΠΟΥ ΚΑΙ ΧΕΙΡΩΝΟΣ


ΜΕΝΙΠΠΟΣ
[8.1] Ἤκουσα, ὦ Χείρων, ὡς θεὸς ὢν ἐπεθύμησας ἀποθανεῖν.
ΧΕΙΡΩΝ
Ἀληθῆ ταῦτα ἤκουσας, ὦ Μένιππε, καὶ τέθνηκα, ὡς ὁρᾷς, ἀθάνατος εἶναι δυνάμενος.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Τίς δαί σε ἔρως τοῦ θανάτου ἔσχεν, ἀνεράστου τοῖς πολλοῖς χρήματος;
ΧΕΙΡΩΝ
Ἐρῶ πρὸς σὲ οὐκ ἀσύνετον ὄντα. οὐκ ἦν ἔτι ἡδὺ ἀπολαύειν τῆς ἀθανασίας.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Οὐχ ἡδὺ ἦν ζῶντα ὁρᾶν τὸ φῶς;
ΧΕΙΡΩΝ
Οὔκ, ὦ Μένιππε· τὸ γὰρ ἡδὺ ἔγωγε ποικίλον τι καὶ οὐχ ἁπλοῦν ἡγοῦμαι εἶναι. ἐγὼ δὲ ἔζων ἀεὶ καὶ ἀπέλαυον τῶν ὁμοίων, ἡλίου, φωτός, τροφῆς, αἱ ὧραι δὲ αἱ αὐταὶ καὶ τὰ γινόμενα ἅπαντα ἑξῆς ἕκαστον, ὥσπερ ἀκολουθοῦντα θάτερον θατέρῳ· ἐνεπλήσθην οὖν αὐτῶν· οὐ γὰρ ἐν τῷ αὐτῷ ἀεὶ, ἀλλὰ καὶ ἐν τῷ ‹μὴ› μετασχεῖν ὅλως τὸ τερπνὸν ἦν.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Εὖ λέγεις, ὦ Χείρων. τὰ ἐν ᾅδου δὲ πῶς φέρεις, ἀφ᾽ οὗ προελόμενος αὐτὰ ἥκεις;
ΧΕΙΡΩΝ
[8.2] Οὐκ ἀηδῶς, ὦ Μένιππε· ἡ γὰρ ἰσοτιμία πάνυ δημοτικὴ καὶ τὸ πρᾶγμα οὐδὲν ἔχει τὸ διάφορον ἐν φωτὶ εἶναι ἢ ἐν σκότῳ· ἄλλως τε οὔτε διψῆν ὥσπερ ἄνω οὔτε πεινῆν δεῖ, ἀλλ᾽ ἀνεπιδεεῖς τούτων ἁπάντων ἐσμέν.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Ὅρα, ὦ Χείρων, μὴ περιπίπτῃς σεαυτῷ καὶ ἐς τὸ αὐτό σοι ὁ λόγος περιστῇ.
ΧΕΙΡΩΝ
Πῶς τοῦτο φῄς;
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Ὅτι εἰ τῶν ἐν τῷ βίῳ τὸ ὅμοιον ἀεὶ καὶ ταὐτὸν ἐγένετό σοι προσκορές, καὶ τἀνταῦθα ὅμοια ὄντα προσκορῆ ὁμοίως ἂν γένοιτο, καὶ δεήσει μεταβολήν σε ζητεῖν τινα καὶ ἐντεῦθεν εἰς ἄλλον βίον, ὅπερ οἶμαι ἀδύνατον.
ΧΕΙΡΩΝ
Τί οὖν ἂν πάθοι τις, ὦ Μένιππε;
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Ὅπερ, οἶμαι, φασί, συνετὸν ὄντα ἀρέσκεσθαι καὶ ἀγαπᾶν τοῖς παροῦσι καὶ μηδὲν αὐτῶν ἀφόρητον οἴεσθαι.


8. ΜΕΝΙΠΠΟΣ ΚΑΙ ΧΕΙΡΩΝ


ΜΕΝΙΠΠΟΣ
[8.1] Άκουσα, Χείρων, πως τάχα ήσουν θεός και όμως θέλησες να πεθάνεις.
ΧΕΙΡΩΝ
Αληθινά αυτά που άκουσες, Μένιππε, και έχω πεθάνει, όπως βλέπεις, ενώ μπορούσα να είμαι αθάνατος.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Ποιός έρωτας θανάτου σε κυρίεψε, κάτι που για τους πολλούς είναι ολότελα ανεπιθύμητο;
ΧΕΙΡΩΝ
Θα το εμπιστευτώ σ᾽ εσένα, επειδή είσαι συνετός. Δεν ήταν πια ευχάριστο να απολαμβάνω την αθανασία.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Δεν ήταν ευχάριστο να ζεις και να βλέπεις το φως;
ΧΕΙΡΩΝ
Όχι, Μένιππε· γιατί εγώ τουλάχιστο νομίζω ότι ευχαρίστηση είναι η κάποια ποικιλία και όχι η μονοτονία. Κι εγώ ζώντας και απολαμβάνοντας τα ίδια και τα ίδια, τον ήλιο, το φως, το φαΐ, καθώς οι εποχές έμεναν πάντα ίδιες και τα γεγονότα όλα καθένα με σειρά ακολουθούσαν το ένα το άλλο, χόρτασα απ᾽ αυτά. Η τέρψη δεν βρίσκεται στα αιωνίως ίδια, αλλά στο να μη μετέχεις σε όλα.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Καλά λες, Χείρων. Και στον Άδη πώς σου φαίνονται τα πράγματα, αφού μόνος σου προτίμησες και ήρθες εδώ;
ΧΕΙΡΩΝ
[8.2] Όχι άσχημα, Μένιππε, γιατί η ισοτιμία είναι δημοκρατική. Δεν υπάρχει καμιά διαφορά να ζει κανείς στο φως ή στο σκοτάδι. Άλλωστε ούτε διψούμε ούτε πεινούμε, όπως επάνω. Για τίποτε απ᾽ αυτά δεν έχουμε ανάγκη.
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Πρόσεχε, Χείρων, μήπως συγκρουσθείς με τον εαυτό σου και επαναλάβεις τα ίδια πράγματα.
ΧΕΙΡΩΝ
Τί εννοείς;
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Εννοώ ότι, εάν η επανάληψη και το όμοιο στη ζωή σού έφερε κόρο, και τα εδώ, καθώς είναι όμοια, μπορεί και πάλι να σου φέρουν κόρο και θα χρειαστεί να αναζητήσεις κάποια αλλαγή, από εδώ να πας αλλού. Και αυτό το θεωρώ αδύνατο.
ΧΕΙΡΩΝ
Τί μπορεί λοιπόν να κάνει κανείς, Μένιππε;
ΜΕΝΙΠΠΟΣ
Εκείνο, νομίζω, που λένε: ο συνετός να αρκείται και να μένει ευχαριστημένος με τα παρόντα και τίποτε απ᾽ αυτά να μη νομίζει αφόρητο.